Danıştay 7. Daire 2021/3438 Esas 2022/2458 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3438
Karar No : 2022/2458

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) : ...Bakanlığı adına ...Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

2- (DAVACI) ... Gümrükleme Gıda Petrol İnşaat Lojistik İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli 15/11/2019 - 6052, 14/11/2019 - 6026, 13/11/2019 - 6019, 6017, 6015 tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşyanın kıymetinin, gözetim kıymetine yükseltilmesi suretiyle ihtirazi kayıtla beyanı üzerine tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergilerinin gözetim kıymetine isabet eden kısımlarına vaki itirazların reddine dair işlemin iptali ile fazladan ödenen tutarların 3095 sayılı Kanun'a göre hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, her beyanname için ayrı ayrı açılan davaların birleştirilmesi suretiyle yapılan yargılama sonucu davacı tarafından ihtirazi kayıtla verilen uyuşmazlık konusu serbest dolaşıma giriş beyannameleri ile ithal edilen eşyaların, İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğ hükümlerine tabi olduğundan bahisle gözetim farkına isabet eden vergiler tahakkuk ettirilmiş ise de, söz konusu Tebliğ'de öngörülen değer, 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre belirlenmiş gerçek satış bedeli olmadığından, davacı tarafından yapılan başvuruların reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; fazladan ödenen tutarın 4458 sayılı Kanun'un 216. maddesi uyarınca tecil faiziyle iadesinin icap ettiği; beş ayrı beyanname için ayrı ayrı açılan davaların Mahkemelerince birleştirilmesi suretiyle yapılan yargılama sonucu haklı çıkan davacı lehine tek vekalet ücretine hükmedilmesinin icap ettiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptali ile fazladan ödenen vergilerin tahsil tarihinden itibaren hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiş ve davacı lehine tek vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idarece, gözetim belgesi alma yükümlülüğünden kurtulmak için özgür iradesi ile yurt dışı gider beyanında bulunan ve ihtirazi kayıtla beyana zorlandığını iddia eden davacının gözetim belgesi alma yeterliliğine sahip bir firma olup olmadığının araştırılması gerektiği, beyanın bağlayıcılığı ilkesi uyarınca ihtirazi kayıt dilekçesinin herhangi bir sonuç doğurmayacağı; davacı tarafından, birleştirme kararı verilmesi ve tek vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : 4458 sayılı Kanun'a göre eşyanın kıymetinin belirlenmesinde satış bedelinin esas alınması, bunun için gerekli koşulların mevcut olmadığının tespit edilmesi halinde sırasıyla diğer yöntemlere başvurulması gerekirken, somut bir tespit bulunmaksızın yurt dışı giderin artırılması suretiyle ilgili Tebliğ uyarınca belirlenen gözetim kıymet üzerinden fazladan ödenen vergilerin tahsil tarihinden itibaren iadesi gerektiğinden temyize konu kararın bu yönüyle onanması; fazla ve yersiz tahsil edilen tutarın davacı tarafından 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'da öngörülen oranda hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iade edilmesi yönündeki istemi göz önünde bulundurularak taleple bağlılık ilkesi kapsamında 3095 sayılı Kanun kapsamında hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi gerektiğinden temyize konu kararın faize ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan bölge idare mahkemesi kararının, dava konusu işlemin iptaline ve fazladan ödenen vergilerin iadesine ilişkin kısmı ile tahsil tarihinden itibaren hesaplanmak üzere iadesine hükmedilen tecil faizinin yasal faize isabet eden kısmı ve vekalet ücretine ilişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, tarafların temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, anılan hüküm fıkralarının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmamıştır.
Temyize konu kararın faiz istemine ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmına yönelik davalı idarenin temyiz istemine gelince;
İdare Hukukunun yerleşik içtihatlarından olan "taleple bağlılık" ilkesi uyarınca, İdari Yargı mercilerinde açılan davalarda Mahkemelerin, davacının istemi ile bağlı olduğu, istemi genişletecek veya daraltacak biçimde karar veremeyeceği açıktır.

Dairece, fazladan ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren 4458 sayılı Kanun'un 216. maddesi uyarınca tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiş ise de, fazla ve yersiz tahsil edilen tutarın davacı tarafından 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'da öngörülen oranda hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iade edilmesi yönündeki istemi göz önünde bulundurularak taleple bağlılık ilkesi kapsamında 3095 sayılı Kanun kapsamında hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi gerektiğinden temyize konu kararın faize ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine, davalı idarenin temyiz isteminin ise kısmen reddine, kısmen de kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, dava konusu işlemin iptaline ve fazladan ödenen vergilerin iadesine ilişkin kısmı ile tahsil tarihinden itibaren hesaplanmak üzere iadesine hükmedilen tecil faizinin yasal faize isabet eden kısmı ve vekalet ücretine ilişkin hüküm fıkralarının ONANMASINA,
3. Kararın, faize ilişkin hüküm fıkrasının yasal faiz oranını aşan kısmının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
5. ...TL maktu harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına,
6. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 25/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.