14. Hukuk Dairesi Esas No: 2021/1063 Karar No: 2021/2331 Karar Tarihi: 31.03.2021
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2021/1063 Esas 2021/2331 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesi için davalılara dava açtı. Mahkeme, taşınmazların açık artırma yoluyla satılarak ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verdi. Ancak hükmün sonucunda satış bedeli nasıl dağıtılacağı belirtilmedi. Harçlar Kanunu'na göre, paydaşlığın satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında harç alınması gerekiyor. Ancak kararda, harcın binde değil yüzde 11,38 oranında taraflardan tahsil edileceği belirtildi. Ayrıca, taşınmazların elbirliği ve paylı mülkiyete tabi olması nedeniyle satış bedelinin tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki oranlara göre taraflara dağıtılması gerektiği karara bağlandı. Kanun maddeleri ise şu şekildedir: Paydaşlığın giderilmesine ilişkin hükümlerde, gayrimenkulün satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında harç alınması gerekmektedir. Ancak menkul niteliğindeki mallar üzerindeki paydaşlığın satış suretiyle giderilmesi halinde ise maktu harç ile yetinilir (492 sayılı Harçlar Kanunu, Tarife Cetveli, Karar ve İlam Harcı başlığı altındaki 1. madde (c) fıkrası). Satışına karar verilen taşınmazın paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olması durumunda, satış bedelinin tapudaki pay
14. Hukuk Dairesi 2021/1063 E. , 2021/2331 K.
"İçtihat Metni"
14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 13/04/2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10/03/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Davacı vekili, 1012, 1016, 1019 parsel sayılı taşınmazlar ile 183 ada 150 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesi konusunda tarafların anlaşamadıklarını belirterek satış yoluyla ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir. Bir kısım davalılar, ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesini istediklerini dile getirmişlerdir. Mahkemece, "davanın kabulüne, ... ili, .... ilçesi, ... Köyü 183 ada 150 parsel ile yenileme sonucu oluşan 233 ada 116 parsel, 233 ada 113 parsel ve 233 ada 110 parsel sayılı taşınmazların umum arasında yapılacak açık artırma yoluyla satılarak ortaklığın satış sureti ile giderilmesine" karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir. Satışına karar verilen taşınmaz; a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında, b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında, c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir. Öte yandan 492 sayılı Harçlar Kanununun eki Tarifenin "Karar ve İlam Harcı" başlığı altında düzenlenen 1. maddesinin (c) fıkrası uyarınca bir gayrimenkulün hissedarlar arasında satış suretiyle şuyuun izalesine dair hükümlerde gayrimenkulün satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında, menkul niteliğindeki mallar üzerindeki paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde ise 2. maddesinin (a) fıkrası hükmü uyarınca maktu harç ile yetinilmesi gerekir Somut olaya gelince; harcın binde 11,38 yerine yüzde 11,38 oranında taraflardan tahsil edilmesi ve dava konusu taşınmazların hem elbirliği hem de paylı mülkiyete tabi olması nedeni ile satış bedelinin tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki oranlara göre taraflara dağıtılacağının kararda gösterilmemiş olması doğru görülmemiş ise de; bu hususlar hükmün bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7.maddesi gereğince hüküm sonucunun düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ..."ın temyiz itirazlarının kabulü ile; hüküm sonucunun 1.bendinde yer alan "giderilmesine" kelimesinden sonra gelmek üzere "satış bedelinin tapu kaydı ve mirasçılık belgesindeki hisseleri oranında taraflara dağıtılmasına" kelimelerinin eklenmesine, hüküm sonucunun 3.bendinde yer alan "%11,38" ibaresi hükümden çıkarılarak yerine "binde 11,38" ibaresinin yazılmasına, hükmün 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, 31.03.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.