Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/5622 Esas 2022/10203 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi

Taraflar arasında açılan davada Eleşkirt Asliye Hukuk, Ankara 18.Asliye Hukuk ile Ankara 19.Aile Mahkemeleri’nce ayrı ayrı yetkisizlik ve görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemeleri’nin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde kalan Mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan Adlî Yargı İlk Derece Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -

Eleşkirt Asliye Hukuk Mahkemesi’nce, nüfus kaydının düzeltilmesi istenen ...'in mernis adresi ya da sistemde kayıtlı son yerleşim yeri adresinin olmadığı ve kişinin ... Cumhuriyeti'nde yaşadığı tespit edilmiş olup 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu'nun 41. maddesi; yetkili ve görevli mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine, Ankara Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli ve yetkili mahkeme olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce, dava, her ne kadar nüfus kaydının düzeltilmesi şeklinde açılmış ise de;davanamede ki talep, ...'in ikinci evliliğinin mutlak butlan nedeniyle iptali istemine ilişkin olduğu ve 4721 sayılı TMK.nın 2. Kitabının, 1. kısım, 4. ayrımında düzenlendiğinden 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usulleri Dair Kanun'un 4/1 maddesine göre davanın görülmesinde Aile Mahkemeleri görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Ankara 19.Aile Mahkemesi’nce, dava Eleşkirt Savcılığı'nca açıldığına, davalı Eleşkirt nüfusuna kayıtlı olduğuna, davayı açan savcılık Eleşkirt'te bulunduğuna göre Eleşkirt Mahkemesi davada yetkili olup Ankara Mahkemeleri'nin ise somut uyuşmazlıkta yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine, Eleşkirt Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yetkili olduğunun tespitine karar verilmiştir.
HMK’nın 22/2. maddesi gereğince iki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre Bölge Adliye Mahkemesi’nce veya Yargıtay’ca belirlenir hükmü dikkate alındığında somut olayda, Eleşkirt Asliye Hukuk Mahkemesi yetkisizlik kararı vererek dosyayı Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne göndermiş, Ankara 18.Asliye Hukuk Mahkemesi de görevsizlik kararı vererek dosyayı Ankara 19. Aile Mahkemesi’ne göndermiş, Ankara 19. Aile Mahkemesi ise görevli ve yetkili mahkemenin Eleşkirt Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vererek, kararın istinaf edilmeksizin kesinleşmesi üzerine dosya yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir. Oysa ki, olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için Ankara 19. Aile Mahkemesi davaya bakmakta görevsiz olduğunu düşünüyorsa kendi yargı çevresi içindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne görevsizlik kararı vermesi, o mahkemece de gerekiyorsa karşı görevsizlik ve yetkisizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında yargı yeri belirlenmesi için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz görev uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle yargı yeri belirlenmesi koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirleme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 06/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.