Danıştay 8. Daire 2021/1553 Esas 2022/3406 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1553
Karar No : 2022/3406


Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : …
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi :İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Dava, … bünyesinde Ziraat Mühendisi olarak görev yapan davacının, mevcut memur kadrosunun kaldırılmasına ilişkin … Yönetim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararının 5. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, Dairemizin dava konusu işlemin yasal dayanağı olan Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin Resmî Gazete'de yayımlanması gereken yönetmeliklerden olmadığı, bu yönetmeliğe dayanarak tesis edilen işlemde dayanak mevzuat bakımından sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmadığından işin esasının incelenmesi gerektiği gerekçesiyle verilen … gün ve E:…, K:… sayılı bozma kararına uyularak; Ziraat Odalarında çalışan personelin işe alınma, işten ayrılma ve çıkarılma, aylık ücret ve diğer tüm özlük haklarının tek taraflı olarak çıkarılmış bulunan Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine göre düzenlendiği, uyuşmazlıkta, davacı tarafından memur kadrosundaki Ziraat Odası personelinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre memur sayılacağı ve özlük hakları bakımından 657 sayılı Kanuna tabi olacağı, anılan Kanunda yer alan göreve son verme hallerinden herhangi birinin gerçekleşmemesi nedeniyle işlemin hukuka aykırı olduğu iddia edilmişse de, davacının mevcut kadrosunun kaldırılma nedeninin Ziraat Odası bünyesindeki toprak analiz laboratuvarının şirkete devredilmesi olduğu, bu durumun 657 sayılı Kanun ve Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği anlamında göreve son verme hali olarak kabul edilemeyeceği, zira Yönetim Kurulunca davacı da dahil olmak üzere personele en son çalıştığı sosyal hakların verilmesi kaydıyla şirkette çalışmaya devam ettirilmelerine, kıdem tazminatı hakkı doğanlara ise tazminatlarının ödenmesine karar verildiği, dolayısıyla idarenin mevcut kadroların kaldırılmasına yönelik takdir yetkisini kamu yararına aykırı şekilde ve davacıya yönelik olarak kötüye kullandığına dair herhangi bir bilgi ve emarenin dava dosyasında bulunmadığı görüldüğünden, tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu'nun "Odaların görev ve yetkileri" başlıklı 3. maddesinin (i) bendinde; odaların bütçe imkanlarına bağlı olarak ziraat ile ilgili laboratuvarlar kurabilecekleri ve gerekli teknik personel istihdam edebilecekleri, "Oda Meclisinin görevleri" başlıklı 10. maddesinin (ı) bendinde; oda kadro ve bütçesi ile çalıştırılacak personelin ücretlerini tespit etmek, yönetim kurulunun teklifi üzerine bütçe üzerinde gerekli görüşmeleri yapmak, kesin hesapları karara bağlamak, hakem ve bilirkişi listelerini onaylamak oda meclisinin görevlerinden olduğu, "Oda yönetim kurulunun görevleri" başlıklı 12. maddesinin (a) bendinde; mevzuat çerçevesinde odanın işlerini yürütmek ve kanunî görevlerini gerçekleştirmek, (c) bendinde; oda genel sekreterinin dışında odada çalıştırılacak personeli atamak ve gerektiğinde görevlerine son vermek, (h) bendinde; bütçe dahilinde harcamalar yapmak oda yönetim kurulu görevlerinden olduğu, "Personel İşlemleri" başlıklı 38. maddesinde; Birlik ve odalarda istihdam edilenlerin işe alınma, çalıştırılma, sicil, atanma, yükselme, nakil, işten ayrılma ve çıkarılma, disiplin işlemleri, aylık ücret ve diğer tüm özlük hakları ile işten ayrılanlara ödenecek tazminatların usul ve esaslarının yönetmelikte gösterileceği hükmüne yer verilmiştir.
04.09.1959 tarih ve 10297 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Nizamnamesi'nin 45. maddesinde; Ziraat Odalarında ve Ziraat Odaları Birliğinde çalıştırılacak kimselerin memurlar ve hizmetliler olarak iki sınıfa ayrıldığı; 46. maddesinde; memur olabilmek için gerekli şartlar sayılmak suretiyle belirlendiği, 52. maddesinde; Odalara ve Odalar Birliğine alınan memurların, 6 aylık namzetlik müddeti geçirecekleri, bu müddetin hitamında, ehliyetleri tahakkuk ettiği takdirde, memuriyetleri tasdik edilerek asli memur hakkını kazanacakları, bu müddet içinde muvaffak olamayanların ise işlerine son verileceği, 54. maddesinde; Nizamnamenin 46. maddesinin a, b, c, d fıkralarında yazılı vasıflardan birini kaybedenlerin, vazifeden dolayı hürriyeti tahdit edici bir ceza ile mahkum olanların, bir ayda 7, bir yılda 20 günden fazla mazeretsiz veya mezuniyetsiz vazifeye devam etmeyenlerin, amirlerinin kanun ve nizamname hükümlerine uygun emir ve talimatlarını yerine getirmemekte israr edenler ile işinde kifayetsizliği maddi delillerle sabit olan Oda ve Odalar Birliği memurlarının, Odalar Birliği umumi katibi, birlik umumi heyeti karariyle ve diğer memurlar tayinlerindeki usule göre işten işten çıkarılacakları, bu madde hükümleri dairesinde işten çıkarılanların, odalarda ve Odalar Birliğinde hiç bir vazifeye kabul edilmeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
6964 sayılı Kanun'un 38. maddesi uyarınca çıkarılan Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin amacı, Ziraat Odalarında çalıştırılan personelin işe alınması, nakil, terfi, kadro, çalışma esasları, sosyal, mali, idari ve diğer özlük hakları, ödüllendirme, disiplin yönünden tabi olacakları hükümler ve göreve son verme şartları ile diğer hak ve yükümlülüklere ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir."; 3. maddesinde; "Bu Yönetmelik; Ziraat Odalarında personel kadrolarında daimi kadrolu ve sözleşmeli olarak çalışan Memur ve Hizmetli personeli kapsar."; 11. maddesinde; "Ziraat Odaları, Memur ve Hizmetli kadrolarında belirsiz süreli ve sürekli çalıştırılmak suretiyle (Daimi Kadrolu) görev yapmak üzere personel çalıştırabileceği gibi, belirli süreli (sözleşmeli) hizmet akdi ile de görev yapmak üzere personel çalıştırabilir. Oda Yönetim Kurulu; mevcut personel ile temin edilemeyen hizmetlerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, şartlarını karşılıklı olarak belirlemek suretiyle, Memur ve Hizmetli kadrolarında, tam gün (Full Time) ya da kısmî gün (Part-Time) esasına göre sözleşmeli personel çalıştırabilir."; 12. maddesinde; "Personel ihtiyacının belirlenmesi; Memur ve Hizmetli kadrolarında çalıştırılacak personel sayısı her yıl Şubat ayı sonuna kadar geçmiş yıla ilişkin üye sayısı, yıl içinde kaydedilecek çiftçi sayısı, yıl içi stok hareketleri, gelir durumu ve hizmet gereği ve gelecek yıl faaliyetlerindeki olabilecek gelişmeler; teknik, ekonomik ve sosyal gelişmelerin personel ihtiyacında getirmesi muhtemel değişiklikler, emeklilik gibi hususlar dikkate alınarak ihtiyaç duyulan personelin nitelikleri, özellikleri, sayısı, Oda Yönetim Kurulu kararı ile belirlenir." 13. maddesinde; " (1)Odalarda Memur ve Hizmetli kadrolarına atama yetkisi Yönetim Kurulunundur. Yönetim Kurulu bu yetkisini devredemez. (2) Oda Genel Sekreteri veya Genel Sekreter Vekili, Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Meclis tarafından atanır. Genel Sekreter dışındaki Oda personeli Yönetim Kurulu kararı ile atanır. Görevden alınmada da aynı usul uygulanır."; 22. maddesinde; "Aday personel, adaylık döneminde olumlu sicil almış olmaları ve mesleki mevzuat bilgileri ve çalışmaları Yönetim Kurulunca yeterli görülmeleri ve yapılan yazılı ve sözlü sınavdan ortalama (70) ve üzerinde puan almaları halinde Yönetim Kurulu kararıyla adaylıkları kaldırılarak kadroya atanırlar."; 103. maddesinde; Aşağıdaki durumlarda personelin oda ile ilişiği kesilir: a) Görevden çekilmek veya çekilmiş sayılmak, b) Emeklilik, c) 65 yaşını doldurmuş olmak, d) Sağlık yetersizliği, e) Mahkumiyet, f) Ölüm, g) İşe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya görev sırasında, bu şartlardan herhangi birini kaybetmek, h) Disiplin cezası olarak görevden çıkarma"; 113. maddesinde; "Bu Yönetmelikte düzenlenmeyen konularda İş Kanunu hükümleri geçerlidir." düzenlemesi yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 15/06/2009 tarihinde … Başkanlığı'nda Ziraat Mühendisi olarak göreve başladığı, 01/04/2010 tarihinden itibaren de memur kadrosuna alınarak görevine devam ettiği, alınan Yönetim Kurulu kararıyla da ziraat odası bünyesinde toprak analiz laboratuvarunda teknik personel olarak çalışmaya devam ettiği, Cihanbeyli Ziraat Odası Başkanlığı tarafından, Türkiye Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 13. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, … bünyesinde mevcut toprak analiz laboratuvarının kapatılarak, özel şirkete aktarılmasından dolayı davacının mevcut kadrosunun kaldırılmasına karar verildiği, davalı idarece tesis edilen bu işlemin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dairemizin davacının davalı ziraat odasında ziraat mühendisi olarak olarak göreve başlatılması ve işe başlarken imzaladığı hizmet sözleşmesi ile daimi kadroya atanmasına ilişkin yönetim kurulu kararlarının, davacının davalı ziraat odası başkanlığı nezdinde çalıştığı döneme ilişkin olarak davalı ziraat odası başkanlığı ile arasında akdedilen hizmet sözleşmelerinin onaylı ve okunaklı birer suretlerinin, dava konusu yönetim kurulu kararına istinaden davacı ile … Gıda ve Sanayi Ticaret Ltd. Şti. arasında hizmet sözleşmesi imzalanıp imzalanmadığının, imzalandı ise onaylı ve okunaklı bir suretinin, davacının hizmet akdinin sonlandırılmasına gerekçe olarak iddia edilen üç gün mazeretsiz işe gelmeme durumu ile ilgili olarak davalı idare nezdinde mevcut bilgi ve belgeler ile işlem dosyasının onaylı ve okunaklı bir suretinin gönderilmesi istemli 08/02/2022 tarihli ara kararı cevabından; 04/06/2009 tarih ve 085/101 sayılı Oda Yönetim Kurulu kararı ile davacının iş müracaatının uygun bulunarak 15/06/2009 tarihinde (6) ay intibak süreli hizmet sözleşmesi imzalandığı, 10/12/2009 tarih ve 086/102 sayılı Oda Yönetim Kurulu kararı ile davacı ve Ziraat Mühendisi …'ün toprak tahlili laboratuvarında yardımcı personel olarak görevlendirilmesine karar verildiği, 13/01/2010 tarih ve 0103/119 sayılı Oda Yönetim Kurulu kararının 4. maddesi ile davacı ve diğer bazı personelin kadroya alınmasına karar verildiği, Oda Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile anılan Yönetim Kurulu kararının 4. maddesinin iptal edilerek sadece ziraat mühendisleri davacı ... ve ... ile bir yıl süreli hizmet sözleşmesi yapılarak diğer personelin işten çıkarılmasına, ihtiyaç halinde Yönetim Kurulu ve Oda Meclisinin ortak kararıyla daha önce çalışan personelin işe çağrılmasına, Ziraat Mühendislerinin Odanın lüzumlu görülen tüm birimlerde çalıştırılmasına karar verildiği, 24/03/2010 tarih ve 108/124 sayılı Yönetim Kurulu kararının 3. maddesi ile davacı ... ve ...'ün 01/04/2010 tarihinden itibaren daimi kadroya alınmasına karar verildiği, 24/04/2014 tarih ve 235 sayılı Yönetim Kurulu kararının 5. maddesi ile Türkiye Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 13/2 maddesi uyarınca toprak analiz laboratuvarının şirkete aktarılmasına, davacı ... ve diğer personelin daimi kadrolarının kaldırılarak laboratuvarda görevlendirilmelerine, anılan personele Ziraat Odasında çalıştıkları en son sosyal haklar verilmek kaydıyla şirkette açılacak olan SGK işyeri tescilinde çalıştırılmalarının devam ettirilmesine, … Odası ve … Ltd. Şti.'nin ayrı tüzel kişilikleri bulunması nedeniyle kıdem tazminatı hakkı doğanlara gerekli idari prosedürün tamamlanmasının ardından tazminatlarının ödenmesine, aynı haklar verilmek suretiyle … Ltd. Şti.'nde çalışmak istemeyen personelin sözlü beyanlarının Yönetim Kurulu tarafından dinlenildikten sonra dilekçeleri istenmek suretiyle işi bıraktıklarını beyan etmeleri gerektiğinin kendilerine bildirilmesine karar verildiği, anılan Yönetim Kurulu kararının 9. maddesinde ise; 5. madde uyarınca alınan kararlar gereğince ilgili personelin huzura çağrıldığı davacı …'nın sözleşmeli olarak şirkette çalışmak istemediğini beyan ettiği, davalı İdare tarafından … Tarım Ürün. Gıda ve Hayv. San. Tic. Ltd. Şti. ünvanlı işyerinde çalışan davacı …'nın 23-24-25/06/2014 tarihlerinde mesaiye gelmediği hususunda Tutanak tutulduğu ve sözkonusu tutanaklara istinaden ... Noterliği'nin … tarih ve … sayılı ihtarnamesi ile davacının sözleşmesinin feshedildiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; Ziraat Odalarının Memur ve Hizmetli kadrolarında belirsiz süreli ve sürekli (Daimi Kadrolu) ve/veya belirli süreli (Sözleşmeli) hizmet akdi ile personel çalıştırabileceği, personel ihtiyacına binaen Yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilen hususlar çerçevesinde ihtiyaç duyulan personelin nitelikleri, özellikleri ve sayısının Oda Yönetim Kurulu kararı ile belirlenerek Oda Meclisi'ne teklif edileceği, kadro ve ücretinin ise Oda Meclisince karar altına alınacağı görülmektedir. Oda Meclisi tarafından belirlenecek kadrolara yapılacak atamalar ile görevden almaların ise müstakilen Oda Yönetim Kurulu'nun yetkisinde olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği 6964 sayılı Kanun'un 12. maddesi ve Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 13. maddesi ile hüküm altına alınmış olup, personelin kadroya atanması hususundaki yetkinin de Yönetmeliğin 22. maddesi uyarınca Oda Yönetim Kurulu'na verildiği görülmektedir.
Bu durumda; davacı ile davalı Oda arasında 29/12/2009 tarihinde yapılan bir yıllık hizmet sözleşmesinin 29/12/2010 tarihinde sona erdiği, anılan sözleşmenin 11. maddesinin ikinci cümlesi "Sözleşme süresinin bitiminde tarafların aksine bir başvurusu olmadığı sürece (sözleşmenin ücret kısmı hariç) devam edecektir." hükmü uyarınca davacının anılan tarihten sonra da davalı Oda hizmetinde çalışmaya devam ettiği, akabinde … tarih ve … sayılı Oda Yönetim Kurulu kararı ile davacının daimi kadroya alınmasına karar verildiği, bu halde yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca sürekli (daimi kadrolu) olarak çalışan ve statü hukukuna tabi olan davacının kadrosunun Oda Yönetim Kurulu kararı ile kaldırılamayacağı, her ne kadar davalı idarece dava konusu işlemin hukuka uygunluğu, Türkiye Ziraat Odaları Personel Yönetmeliği'nin 13. maddesinin ikinci fıkrasına istinaden savunulmakta ise de; sözkonusu Yönetmeliğin 13. maddesinin ikinci fıkrasında, Genel Sekreter dışındaki Oda personelinin atanmaları ve görevden alınmalarının Oda Yönetim Kurulunun yetkisinde olduğu düzenlemesine yer verildiği, anılan hüküm uyarınca Yönetim Kurulunca davacının görevine Tüzük'te ve Personel Yönetmeliğnde tahdidî olarak sayılan sebeplerden biriyle son verilebileceği, bu halde daimi kadrolu olarak statü hukukuna tabi olarak görev yapan davacının kadrosunun kaldırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmış olup, İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 25/05/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.