MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi ve davalı vekilince duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 12/11/2019 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat Tuğçe Kara geldi. Karşı taraf adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davalı ... taşıma şirketinin ... Şubesinde 01/07/2004 tarihinde şube müdürü olarak işe başladığını, şube müdürlüğünden önce de Yurtiçi Kargonun bu şubede faaliyet gösterdiğini, aralıksız olarak 31/12/2012 tarihine kadar çalıştığını, son maaşının net 1.912,31 TL olduğunu, davalı işverenin sendikal faaliyetleri önlemek amacıyla şubelerini acenteye çevirdiğini, müvekkilinin bir gecede işçi iken acente olduğunu, acentelik yapılmazsa iş sözleşmesinin son bulacağı tehdidiyle karşılaştığını, tüm işçilerin de acente işçisi olarak gösterildiğini, aldıkları maaş ve yetkilerin değişmediğini, tahsil edilen tüm paraların aynı gün davalı işverene aktarıldığını, mesai saatlerinin davalı işveren tarafından belirlendiğini, yapılan işlemin muvazaalı olduğunu, müvekkilinin 07:30-22:00 ila 23:00 saatleri arasında çalıştığını, yıllık izinlerini hiç kullanmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.Davalı vekili, taraflar arasında bir iş sözleşmesinin olmadığını, acentelik ilişkisinin olduğunu, davacıya hakediş alacağı öngörüldüğünü, davacının tacir olduğunu, davanın ticari dava olduğunu, davacının 2004 yılından 2012 yılına kadar acentelik faaliyetini üstlendiğini, tacir olarak kar-zarar riskinin kendinde olduğunu, iş sözleşmesi kabul edildiğinde dahi sözleşmenin davacı tarafından sonlandırıldığını, muvazaa iddiasında bulunan kişinin bu ilişkinin tarafı olması sebebiyle böyle bir iddiada bulunamayacağı belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.Dava ve karar tarihinde yürürlükte bulunan mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemelerini belirlemiştir. Buna göre, "İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz." Anılan düzenlemeye göre hangi mahkemede dava açılacağı hususunda seçimlik hak işçiye aittir.İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça usulüne uygun yetki itirazında bulunulmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re’sen yetkisizlik kararı verebilir.
Dosya içeriğine göre, dava olunanın dava tarihindeki ikametgah adresi İstanbul"da, davacının fiilen çalıştığı yer ise ..."da bulunmaktadır. Davanın 5521 sayılı Kanun’un 5. maddesindeki kesin hükme aykırılık teşkil edecek şekilde yetkisiz ...İş Mahkemesinde açıldığı anlaşılmıştır.İş mahkemelerinde yetki kuralı işçiyi koruma amaçlı düzenlenmiştir.Dairemizin yerleşik uygulaması gereği kanunda belirlenen yetkili mahkemelerden birini seçme hakkı işçidedir. Bu durumda, davacıya işini yaptığı yer iş mahkemesi ile davalı şirketin merkezinin bulunduğu yer iş mahkemeleri arasında seçim hakkı sorularak yetkili mahkemenin belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde esasa girilerek karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, davalı yararına takdir edilen 2.037,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgililere iadesine, 12/11/2019 gününde oybirliği ile karar verildi.