Danıştay 7. Daire 2019/954 Esas 2022/2410 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/954
Karar No : 2022/2410

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Ambalaj Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında 2015 ve 2016 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 15 adet beyanname muhteviyatı eşyaların işlenmesi sonucu ortaya çıkan ikincil işlem görmüş ürün olan hurdanın yurt içinde satışa konu edilmesine karşın herhangi bir beyanda bulunulmadığından ve bu suretle ihracat taahhüdünün eksik yerine getirildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca karara bağlanan para cezası kararına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının işletmesinde faaliyet konusu olan asıl işlem görmüş eşya imali esnasında ortaya çıkan ikincil işlem görmüş ürünlerin işletmede tekrar işlenerek ihraç edilen mamül bünyesinde yurt dışına ihraç edildiğine dair Yıldız Teknik Üniversitesinden alınan 07/02/2015 tarihli raporda; şirketin polietilen (PE) adı verilen hammadde tanecikleri kullanarak ekstrüzyon yöntemiyle film diye tabir edilen ürünler yaptığı, bu filmlerin gıda ambalajı gibi esnek ambalaj ile market çöp torbası gibi ürünlerin üretiminde kullanıldığı, ekstruderden çekilen PE filmlerin bobinler üzerinde toplanırken iş değişimi ya da bobin ebatları değişimi sebebiyle atık (fire) çapakların oluştuğu, bu film üretiminde kullanılan PE maddesinin geri dönüşüm için uygun bir hammadde olduğu, defalarca eritilerek tekrar tekrar kullanılabileceği, geri dönüştürülmüş PE kullanılarak market torbaları gibi ürünlerin elde edilebileceği, şirketin de bu geri dönüşüm işlemlerini gerçekleştirdiği tespitlerine yer verilerek, davacının PE ambalaj filmi üretimi esnasında oluşan çapakları geri dönüştürerek tekrar film üretiminde kullandığı sonucuna varıldığı, dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithalat yapanlara 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca tahakkuk yapılabilmesi veya ceza kararı alınabilmesi için dahilde işleme rejimine ilişkin hükümlerin ihlal edildiğinin tespit edilmesi gerektiği, olayda davacı hakkında dahilde işleme rejimine aykırı olarak belge kapsamında ithal edilen eşyanın, süresi içinde belgeye uygun bir şekilde ihraç edilmediğinin tespiti gerektiği, buna göre üretim sırasında ortaya çıkan ikincil işlem görmüş ürünlerin tamamının işletmede tekrar işlenerek ihraç edilen mamül bünyesinde kullanıldığına ilişkin Yıldız Teknik Üniversitesinden alınan rapor karşısında; dahilde işlemi izin belgesine aykırı olarak ithal edilen eşyanın, süresi içinde ihraç edilmeyerek yurt içine doğrudan veya işlenerek satıldığı her türlü şüpheden uzak somut bir şekilde ortaya konulmadan alınan para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dahilde işlem izin belgesi açık konumda olduğundan ek tahakkukun idarelerince terkin edildiği, üretim aşamasında ortaya çıkan ikincil ürünün ekonomik değer taşıdığı ve serbest dolaşıma girişine ilişkin herhangi bir beyanda bulunulmadığı, davacının geri dönüşüm kapsamında hiç hurda çıkmadığına dair iddiasının da gerçeği yansıtmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : … tarih ve … sayılı cevaplı rapora konu 2015/D1-02439 sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen eşyanın imalata girmesi sonucu oluşan ikincil işlem görmüş hurda ürün ithalatı ile ilgili olarak bu ürünlerin serbest dolaşıma girişine ilişkin bir beyanda bulunulmadığı, ikincil işlem görmüş ürün niteliğindeki hurdanın dahilde işleme rejimi çerçevesinde serbest dolaşıma giriş beyannamesine konu edilerek beyanının gerektiği, taahhüt hesabının müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin Ekonomi Bakanlığı Marmara Bölge Müdürlüğünün … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararıyla; dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen eşya üretim sürecinde kullanıldıktan sonra ekonomik değeri olan ikincil ürünler elde edildiği ve bu ürünlerin fire niteliğinde olmamasına rağmen serbest dolaşıma giriş beyanında bulunulmaksızın iç piyasada satıldığı soruşturma raporu ile ortaya konulduğundan, dahilde işleme rejimi belgesinin müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin olarak tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılarak davanın reddine karar verildiği, dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Danıştay Onuncu Dairesinin 2019/1114 sayılı esasına kaydedildiği saptandığından ve dosyada bir örneği bulunan cevaplı raporda, davacının faaliyet alanının polietilen granülden/polietilenden, baskılı-yalın ve çok katlı ambalaj film ve folyoları, polietilen hammaddesinden torba (kargo poşetleri, alışveriş poşetleri) gibi nihai ürünler üretmek olduğu, üretimde birinci derecede önemli girdi olarak kullanılan polietilen cinsi eşyanın 2014 dönemi içerisinde firma stoklarına giriş kaydının 2.752.729,99 kilogram olduğu, 2015 dönemi içerisinde ise 2.924.386,80 kilogram olarak stok kayıtlarına geçildiği, üretim sürecinde bir kısmı ikincil işlem görmüş hurda niteliğinde plastiklerin ortaya çıktığı, firmadan temin edilen muhasebe kayıtlarından "120 Alıcılar Hesabında" izlenen hurda cinsi ikincil işlem görmüş ürünün yurt içinde muhtelif tarihli faturalarla plastik geri dönüşümü alanında faaliyet gösteren firmalara satıldığı ve bu hurdaların; 2013 yılında 21.954,70 kg, 2014 yılında 35.973,15 kg, 2015 yılında 40.357,50 kg 2016 yılında 9.234,33 kg kadarının serbest dolaşıma girişinde vergisinin ödenmediği tespit edildiğinden yeniden karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında 2015 ve 2016 yıllarında tescilli muhtelif tarih ve sayılı 15 adet beyanname muhteviyatı eşyaların işlenmesi sonucu ortaya çıkan ikincil işlem görmüş ürün olan hurdanın yurt içinde satışa konu edilmesine karşın herhangi bir beyanda bulunulmadığından ve bu suretle ihracat taahhüdünün eksik yerine getirildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca karara bağlanan para cezası kararına vaki itirazın reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
27/01/2005 tarih ve 25709 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2005/8391 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Kararı'nın 3. maddesinin 1. fıkrasında; İşlem Görmüş Ürün: işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl veya ikincil işlem görmüş ürünü, Asıl İşlem Görmüş Ürün: dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilmesi amaçlanan ürünü, İkincil İşlem Görmüş Ürün: işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen asıl işlem görmüş ürün dışındaki ürünü, İthal Eşyası: işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile işlem görmüş ürünün bünyesinde yer almamakla birlikte çalışmasını sağlayan madde (yakıt ve yağ dahil) ya da hizmetin devamını sağlayan madde (yedek parça, vb.), ambalaj ve işletme malzemesini, Fire: İşleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıkları olarak tanımlamış; 20/12/2006 tarih ve 26382 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği'nin 38. maddesinin 9. fıkrasında, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında ithal edilen eşyadan elde edilen ikincil işlem görmüş ürünün, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasından önce gümrük mevzuatı çerçevesinde gümrük idaresi gözetiminde imhası, gümrüğe terk edilmesi, çıkış hükmünde gümrüğe teslimi veya serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerine göre ithali hallerinde, bu ürünün ihracatının gerçekleştirilmesinin aranmayacağı, ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma giriş rejimine göre ithali halinde, bu ürünün gümrük idaresine tesliminin aranmayacağı ve bu ürüne ilişkin ithalat vergilerinin, belge/izin kapsamındaki gerçekleşme oranları üzerinden hesaplanan miktar ve birim fiyat esas alınarak tahsil edileceği, ancak, belge kapsamında yurt içi alım yapılması halinde, bu alıma tekabül eden varsa ikincil işlem görmüş ürünün ihracatının gerçekleşmesinin aranmayacağı, belge kapsamında, bu fıkra hükmü çerçevesinde işlem yapılması halinde bu durum, ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince taahhüt kapatma yazısında belirtileceği kabul edilmiş; değinilen Tebliğin 43. maddesinin 5. fıkrasında, bu Tebliğin 38. maddesinin 9. fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, belge/izin kapsamında ikincil işlem görmüş ürünün ihraç edilmemesi halinde, ithal eşyasına ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı veya asıl işlem görmüş ürünün ihraç edilen kısmı oranında ikincil işlem görmüş ürünün serbest dolaşıma girişine ilişkin beyannamenin tescil tarihindeki kur ve vergi oranı esas alınarak hesaplanan verginin, ilgili gümrük idaresine yatırıldığının tevsikinin aranacağı, aksi takdirde, bu Tebliğin 45. maddesi hükmüne göre işlem yapılacağı düzenlenmiştir.
Aynı Tebliğin "Dahilde İşleme Tedbirlerine Uyulmaması" başlıklı 45. maddesinde ise, dahilde işleme tedbirlerini, dahilde işleme rejiminde ve belgede/izinde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlerden; a) şartlı muafiyet sistemi kapsamında ithal edilen ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyanın ithali esnasında alınmayan verginin ithal tarihi itibarıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edileceği, ayrıca, ithal edilen ve süresi içerisinde ihracı gerçekleştirilmeyen eşya için 4458 sayılı Kanunun 238. maddesi hükmü çerçevesinde gümrük vergilerinin 2 (iki) katı para cezası alınacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davacı tarafından verilen dilekçe ve eki belgelerden, … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında gümrük muafiyetli olarak ithal edilen hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin tamamının ihraç edilen ürünlerin bünyesinde kullanıldığı tespit edildiğinden belgenin taahhüt hesabının yeniden açılarak müeyyide uygulanmaksızın kapatıldığı ve teminatların iadesi gerektiğinin bildirildiği tespit edildiğinden dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılarak verilen kararda sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1…. Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliği ve bir örneğinin de Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 25/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.