Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, sigorta primine esas kazanç (ücret) tutarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla, dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının, davalıya ait iş yerinde 06.09.2011 - 14.10.2014 tarihleri arasında, şoför olarak çalıştığını ve en son aldığı net ücretin 1.600,00 TL olduğunu belirterek, davalı işverende çalıştığı dönem itibariyle sigorta primine esas ücretinin tespitini istediği davada, Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Prime esas kazanç tutarının tespitine yönelik talebin yasal dayanağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu"nun 77 ve 5510 sayılı Kanunun 80. maddesidir. Bu kapsamda davacı işçinin, işin ve iş yerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, ücretinin ve davalı ...’na davalı işveren/işverenler tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur.
Gerçek ücret; sigortalının kıdemi, yaptığı işin özelliği ve niteliğine göre ödenmesi gereken ücrettir. Hizmet akdinin tarafları görünüşte bir ücret belirlemiş olabilirler, ancak bu ücret tarafların aralarında kararlaştırdıkları gerçek ücret olmayabilir. Uygulamada bazen taraflar arasında kararlaştırılmış olan gerçek ücret (örneğin SSK primlerini daha az ödemek amacıyla) bordroya yansıtılmamakta, daha düşük (örneğin asgari ücret) gösterilmektedir. Bu gibi durumlarda yargıç tarafından gerçek ücretin saptanması yoluna gidilmelidir (Prof. Dr. S. Süzek, İş Hukuku, 2. Bası, Beta Yayınları, Sy:287).
Davanın niteliği gereği, çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir. Çalışma olgusunun her türlü delille kanıtlanması olanağı bulunmakla birlikte; Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/21-409 E. - 2005/413 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 288. maddesindeki yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır.
Ücret miktarı HMK’nun Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası delaletiyle HUMK 288. maddesinde belirtilen sınırları aşıyorsa, tespiti gereken gerçek ücretin; hukuksal geçerliliğe haiz olarak düzenlenmiş bulunmaları kaydıyla, işçinin imzasının bulunduğu aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları gibi delillerle sigortalının imzasını taşıyan ücret bordroları veya hizmet sözleşmesinde yazılı olan ücretin gerçek olmadığı kanıtlanabilir.
Yazılı delille ispat sınırın altında kalan miktar için yine HMK’nun Geçici 1. maddesinin ikinci fıkrası delaletiyle HUMK’nun 289. maddesi gereğince tanık dinletilebilir. Tespiti istenen miktar sınırı aşıyor olsa bile varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinletilmesi mümkündür. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20.10.2010 gün ve 2010/10-480 Esas - 2010/523 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-481 Esas - 2010/524 Karar, 20.10.2010 gün ve 2010/10-482 Esas - 2010/525 Karar, 19.10.2011 gün ve 2011/10-608 Esas - 2011/649 Karar, 19.06.2013 gün ve 2012/10-1617 Esas - 2013/850 Karar sayılı ilamlarında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
Eldeki davada, dosya kapsamında hükme dayanak kılınan bilirkişi raporunda, davacının sigorta primine esas kazancının tespiti ve düzeltilmesi iddiasına ilişkin olarak yazılı delil ve yazılı delil başlangıcı sayılabilecek nitelikte bilgi ve belge bulunmamakla, davalı iş yerinden ayrılan bordrolu tanıkların beyanına itibarla, davacının en son aldığı net ücretin 1.600,00 TL olduğu iddiasının gerçeği yansıttığı kabul edilerek, tespit edilen son ücretin o tarih itibariyle yürürlükte bulunan sigorta primine esas kazanç tutarına oranlanmak suretiyle, davacının davalı iş yerinde sigortalı olarak çalıştığı 06.09.2011 - 14.10.2014 tarihleri arasındaki, prime esas kazanç tutarlarının hesaplandığı, anlaşılmakla, prime esas kazancın tespitine yönelik, uygulanan yöntem ve verilen kabul kararı eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup hatalıdır. Mahkemece yukarıdaki esaslar dahilinde, çalışmanın geçtiği yıllara ilişkin prime esas kazanç tutarlarının tespiti yönünden öngörülen yönteme uygun inceleme ve araştırma yapılmalı, konuya ilişkin işçilik alacağı dosyası da gözetilmek suretiyle, toplanan deliller ışığında, davacı yanın iddiası irdelenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme, araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... 2 Mimarlık Dekorasyon ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 11/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.