MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
.
Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminat ile tedavi giderinin ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle, davalılardan ..... Bölge Müd. ile .... ...San.Tic.Ltd.Şti. aleyhine açılan davanın reddine, 49.085,43 TL maddi ve manevi tazminat ile tedavi giderinin yasal faiziyle birlikte davalılardan ... ve ... Teknik Makine San. Tic. Ltd. Şti."den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalılardan Ali İplikçi tarafından duruşmalı, davacılar vekili ile davalılardan ... Teknik Makine San. Tic. Ltd. Şti. tarafından da duruşmasız olarak istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 23/05/2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalılardan ... ve ... Teknik Makine San. Tic. Ltd. Şti. vekilleri Avukat .... geldi. Davacılar ile diğer davalılar adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

KARAR

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre; temyiz eden tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, zararlandırıcı sigorta olayı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalılar ...A.Ş. ve ...... San. ve Tic. Ltd. Şti (yeni ünvanı ...Geri Dön. End. San. ve Tic. Ltd. Şti.) açısından davanın kusurları bulunmadığından bahisle reddine, 613,96 TL tedavi gideri, 40.971,47 TL maddi tazminat ve 7.500,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Teknik Mak. San. Tic. Ltd. Şti. ve ..den alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamından davacının iş kazası sonucu %10,00 oranında sürekli iş göremezliğinin bulunduğu ve davacı sigortalının iş kazasının meydana gelişinde %25 oranında müterafik kusurlu olduğu, davalı ...A.Ş. kendisine ait bir kısım fabrikalardaki makinaların söküm, taşınması, bir kısım makinanın da imhası işini sözleşme ile diğer davalı ....... San. ve Tic. Ltd. Şti (yeni ünvanı ... Dön. End. San. ve Tic. Ltd. Şti.)"ne verdiği, anılan sözleşmenin 4.5.ii, 4.5.iii, 4.16, 4.17, 4.23, 9.2, 9.3 maddeleri gibi bir kısım maddelerinde davalı ...A.Ş."ye olağan denetim sınırlarını aşacak şekilde olağanüstü yetkiler tanındığı, davalı ...Demir San. ve Tic. Ltd. Şti (yeni ünvanı MGD Marmara Geri Dön. End. San. ve Tic. Ltd. Şti.) de aldığı bu işin hurda söküm ve ayıklanması işini davacının işvereni olan davalı ... Teknik Mak. San. Tic. Ltd. Şti."ne verdiği anlaşılmaktadır.
3-Yargılamaya konu ihtilafın sağlıklı biçimde çözülmesi için asıl işveren-alt işveren kavramlarının açıklanmasında fayda bulunmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 2.maddesine göre bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir.
İş Kanunu"nun 2.maddesinin 7.fıkrasına göre bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
4857 sayılı Kanun"un 2/7.maddesi ile işçilerin İş Kanunu"ndan, sözleşmeden ve toplu iş sözleşmesinden doğan hakları koruma-güvence altına alınmak istenmiştir. Aksi halde, 4857 sayılı Kanun"dan kaynaklanan yükümlülüklerinden kurtulmak isteyen işverenlerin işin bölüm veya eklentilerini muvazaalı bir biçimde başka kişilere vermek suretiyle yükümlülüklerinden kaçması mümkün olurdu.
Asıl işveren ile alt işverenin birlikte sorumluluğu "müteselsil sorumluluktur". Asıl işveren, doğrudan bir hizmet sözleşmesi bulunmamakla birlikte İş Kanunu"nun 2. maddesinin 6. fıkrası gereğince alt işverenin işçilerinin iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle uğrayacakları maddi ve manevi zarardan alt işveren ile birlikte müteselsilen sorumludur. Bu nedenle meslek hastalığına veya iş kazasına uğrayan alt işverenin işçisi veya ölümü halinde mirasçıları tazminat davasını müteselsil sorumlu olan asıl işveren ve alt işverene karşı birlikte açabilecekleri gibi yalnızca asıl işverene veya alt işverene karşı da açabilirler.
Öte yandan asıl işveren ile alt işveren arasında yapılan sözleşme ile iş kazası veya meslek hastalığına bağlı maddi ve manevi tazminat sorumluluğunun alt işverene ait olduğunun kararlaştırılması; bu sözleşmenin tarafı olmayan işçi veya mirasçıları bağlamaz.
Somut olaya bakıldığında, sözleşme ile kendisine olağan denetim sınırlarını aşacak şekilde yetkiler tanınmış olan davalı ...A.Ş."nin 4857 sayılı yasa’nın 2. maddesi gereğince asıl işveren, diğer davalı .......San. ve Tic. Ltd. Şti (yeni ünvanı.....Dön. End. San. ve Tic. Ltd. Şti.)"nin ise alt işveren olarak kabul edilmesi, giderek bu iki davalının kusurları bulunmasa dahi hüküm altına alınan tazminatlardan diğer davalı ... Teknik Mak. San. Tic. Ltd. Şti. ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken haklarındaki davanın kusurları bulunmadığından bahisle reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
4-Mahkemece taleple bağlı olarak karar verilmesi gerektiği HUMK’nun 74 ve HMK ’nun 26. Maddelerinin emredici kuralıdır.
Dosya kapsamına göre davacının tedavi gideri hariç maddi tazminat isteminin 40.357,51 TL olduğunun anlaşılmasına karşın, hükümde davacı lehine 40.971,47 TL maddi tazminat ödenmesine karar verilmek suretiyle talebin aşılması doğru değildir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davalılardan ... ve .... Teknik Makine San. Tic. Ltd. Şti. yararına takdir edilen 1.480.00 TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine
23/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.