23. Hukuk Dairesi 2016/515 E. , 2016/944 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ile davalı ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, arsa sahibi müvekkili ile davalılar arasında imzalanan 17.02.2004 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca müvekkiline teslimi gereken beş adet bağımsız bölümden bir adedinin halen teslim edilmediğini ileri sürerek, 1 numaralı bağımsız bölümün tapusunun iptali ile müvekkili adına tesciline, mümkün olmaması halinde bedelinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket, davaya cevap vermemiştir.
Davalı ... vekili, davacıya teslimi gereken beş adet bağımsız bölümün davacının bilgisi ve talimatı doğrultusunda dava dışı üçüncü kişilere tapuda devredilerek tesliminin yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davacıya teslimi gereken beş adet bağımsız bölümün hangi bağımsız bölüm numaralı taşınmazlar olduğu sözleşmede belirtilmemiş olmakla birlikte dört adedinin teslim edilmiş olmasına rağmen bir adedinin halen teslim edilmediği, dava konusu edilen 1 numaralı bağımsız bölümün davalı yüklenici şirket tarafından 09.11.2007 tarihinde dava dışı Hasan Garip"e satıldığı, sonrasında 15.04.2009 tarihinde davalı yüklenici ..."ın satın aldığı, ayrıca taşınmaz üzerinde T.C. Ziraat Bankası tarafından konulmuş 120.000,00 TL bedelli ipotek bulunduğu, dava konusu taşınmazın değerinin 260.000,00 TL olduğu gerekçesiyle, tapu iptal ve tescil talebinin reddine, tazminat isteminin kabulü ile taleple bağlı kalınarak 30.000,00 TL"nin davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ile davalı ... vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Dava, tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat istemine ilişkindir.
Karar ve ilam harcı, maktu ve nispi olmak üzere iki çeşittir. (492 sayılı Kanun 15. ve 21. maddeleri) Bu anlamda davanın maktu veya nispi harca tabi olup olmaması, kural olarak dava konusunun para ile değerlendirilebilir olup olmamasına göre değişmektedir.
Nispi harç, konusu belli bir değerle (para veya para ile değerlendirilebilen bir şey) ilgili davalarda, hüküm altına alınan değer üzerinden tarifedeki belli nisbete göre alınan harçtır (1 sayılı Tarife, madde III/1-a) Maktu harç ise, konusu belli bir değerle tespit edilemeyen davalarda ve davanın reddine ilişkin kararlardan alınan harçtır (1 sayılı Tarife, .../...
madde III/2-a). Harçlar Kanunu"nun 16/1. maddesinde değer ölçüsüne göre harca tabi işlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerlerin esas alınacağı öngörülmüştür.
Mahkemece, 30.000,00 TL harca esas değer gösterilerek açılan tapu iptali ve tescil istemli davada, dava konusu taşınmazın değeri üzerinden nispi harç tamamlanmamıştır. Bu tür davalar, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca nispi harca tabidir.
Bu durumda, mahkemece, dava konusu 1 numaralı bağımsız bölümün yapılan keşif neticesi bilirkişi raporuyla belirlenen 260.000,00 TL değeri üzerinden hesaplanacak harcın ikmal ettirilmesi zorunludur. Harçlar Kanunu’nun 32. maddesi gereğince eksik harç tamamlanmadan müteakip işlemleri yapılmaz. Mahkemece, harcın ikmali için aynı Kanun"un 30. maddesi uyarınca süre verilerek, re"sen eksik harcın tamamlatılması, harç ikmal edildiğinde, yargılamaya devam edilmesi, aksi halde dosyanın işlemden kaldırılması, üç ay içinde davanın yenilenmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, eksik nispi harçla davanın yürütülüp karar verilmesi doğru olmamıştır.
Davacı tarafça eksik nispi harcın tamamlanması halinde;
Mahkemece; 1 no"lu bağımsız bölümün davacı arsa sahibine sözleşme kapsamında teslimi gerektiğini bilen davalıların teslimi gerçekleştirmeyerek öncesi itibariyle Hasan Garip"e sattıkları daha sonra aynı kişiden satın almak suretiyle davalı bağımsız bölümün ... adına kayıtlandığı, bu kişilerin sözleşmenin ve davanın tarafı olduğu dikkate alınarak, davacıdan taşınmazı üzerindeki takyidatlarla yüklü olarak tescil isteyip istemediği sorularak, ipotek ve hacizlerle yüklü olarak talepte bulunması halinde, üzerinde bulunan takyidatlarla birlikte tapu iptali ve tescile karar verilmesi; takyidatlardan ari olarak tapu iptali ve tescil isteminde bulunması durumunda ise, akit tablosu celp edilerek taşınmaz üzerinde mevcut Sakarya 4. İcra Müdürlüğü"nün 18.10.2012 tarihli hacizlerinin devam edip etmediği, yine ...."nin 15.04.2009 tarihli ipoteğinin kim tarafından konulduğu, devam edip etmediği araştırılarak, gerektiğinde davacı vekiline ipotek ve haciz sahipleri aleyhine dava açarak işbu dava ile birleştirilmesini sağlamak üzere süre verilmesi, bu yönde taraf delilleri toplanarak ipoteğin ve hacizlerin kaldırılması mümkünse fekleri, aksi halde bedellerinin depo edilmesi hususları karar yerinde tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye ve yanılgılı gerekçeye dayalı olarak tapu iptali ve tescil isteminin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
3-Bozma nedenine göre, davacı vekilinin, tazminat istemine ilişkin hükme yönelik tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tazminat istemine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, aşağıda yazılı onama harcının davalı ..."dan alınmasına, davacıdan peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.