21. Hukuk Dairesi 2016/11999 E. , 2017/4308 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacılar murisinin, iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle, davalılardan ... Yapı Denetim Ltd. Şti., ..., ..., ..., ... ve ..."ye karşı açılmış bulunan davaların husumet yokluğundan ayrı ayrı reddine, 157.044,13 TL maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalılardan ... ve ... vekillerince istenilmesi ve de duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 23/05/2017 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalılardan ..., ... ve ... vekilleri Avukat ... ile davalı asıl ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan davalı ... ile Avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
KARAR
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlerle temyiz edenin sıfatına temyiz kapsam ve nedenlerine göre, davalılar ...ve ... Nuri"nin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, sigortalının iş kazası sonucunda vefatı nedeniyle yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davalılar ...ve...dışındaki tüm davalılar açısından maddi manevi tazminat istemlerinin reddine, davalılar ...ve...açısından ise davacı eşin maddi tazminat isteminin kabulüne, davacı çocuk ..."in maddi tazminat istemi ile tüm davacıların manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, davacılar murisinin iş kazasının meydana gelişinde %20 oranında müterafik kusurunun bulunduğu, davacı eşin maddi zararı hesaplanırken iş kazası sigorta kolundan kendisine bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilecek kısmının zarar tutarından tenzil edilmediği, yine davacı çocuk ..."e iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanmadığı anlaşılmaktadır.
3-Davanın yasal dayanağını, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu oluşturmaktadır. Kanunun 55. maddesinde, “ Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Adalet Komisyonu"nun 55. madde gerekçesine göre; “sosyal güvenlik ödemelerinin, denkleştirme (indirim) işlevi görebilmesi, onun sorumluluğu doğuran olaya sebebiyet verenlere rücu edilebilmesine bağlıdır. Bu kural gereği, rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri; teknik arıza, tam kaçınılmazlık hallerindeki ödemeler, bu tazminatlardan indirilemez. Bağlanan gelirlerin, işçinin kusuru ve kaçınılmazlık gibi nedenlerle rücu edilemeyen kısmı da indirilemez. Bir kısmı rücu edilemeyen miktar dahi denkleştirilemeyeceği gibi, zarar görenin kusuruna (müterafık kusura) yansıyan sosyal güvenlik ödemeleri, tahsis tarihinden sonra meydana gelen sosyal güvenlik ödemelerindeki artışlar, kısmi kaçınılmazlık ve teknik arıza halindeki ödemeler ve benzerleri rücu edilemediğinden bu miktarlar dahi denkleştirilemez.”
Öteyandan, 6101 sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun 2. maddesine göre “Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları, gerçekleştirildikleri tarihe bakılmaksızın bütün fiil ve işlemlere uygulanır”. Dairemizin ve giderek Yargıtay"ın yerleşmiş görüşleri, Kurumca bağlanan gelirlerin peşin sermaye değerinin ve geçici işgöremezlik ödeneklerinin hesaplanan zarardan indirilmesi, Kurumun rücu hakkının korunması ve mükerrer ödemeyi önleme ilkesine dayandığından, kamu düzenine ilişkin olarak kabul edilmiştir. Kaldı ki, 6098 sayılı Kanunun 55. maddesi de emredici bir hükme yer verdiğinden gerçekleştiği tarihe bakılmaksızın tüm fiil ve işlemlere uygulanmalıdır.
Mahkemece, davacı eşin maddi zararının belirlenmesi sırasında bilirkişi tarafından hesaplanan zarar tutarından Kurumca davacı eşe bağlanan gelirlerin ilk peşin değerinin rücu edilebilecek kısmı düşülmeksizin sonuca gidilmesi yerinde değildir.
4-Dava nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan zararın giderilmesine ilişkin olduğundan davanın niteliği göz önünde tutularak öncelikle hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iş kazası nedeniyle gelir bağlanıp bağlanmadığının araştırılması, gelir bağlanmış ise, bildirilen miktarın rücu edilebilecek kısmının, tazminattan düşülmesi, gelir bağlanmamış ise bu yön, hak sahibinin tazminat hakkını doğrudan etkileyeceğinden hak sahibine; gelir bağlanması için Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı dava açması için önel verilmesinde yasal zorunluluk olduğu açıktır. Başka bir anlatımla, kendisine gelir bağlanmayan hak sahibinin destekten yoksun kalma tazminat isteme hakkına sahip olmayacağı açık-seçiktir.
Somut olayda, zararlandırıcı olayın tahkikat sonucunda Sosyal Güvenlik Kurumunca iş kazası kabul edildiği, davacı çocuk ..."e gelir bağlanmadığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca davacı çocuk ..."e iş kazası sonucu ölüm nedeniyle kendisine gelir bağlanması için Kuruma müracaat etmesi, gerektiğinde dava açması için mehil verilerek sonucuna göre karar verilmek gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile çocuk ..."in maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında yapılacak iş, davacı eşe iş kazası sigorta kolundan bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerini Kurum"dan sormak, verilecek cevapta bildirilen ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilecek kısmını 07/09/2015 tarihli bilirkişi hesap raporunda davacı eş için belirlenen zarar tutarından tenzil etmek, davacı çocuk ....açısından ise, iş kazası sigorta kolundan kendisine gelir bağlanması için Kurum"a başvurmak üzere süre davacı ..."e süre vermek, başvurunun reddi halinde SGK Başkanlığı"nı hasım göstererek iş kazası sigorta kolundan kendisine ölüm geliri bağlanması gerektiğinin tespiti davası açması için önel vermek, dava açılması halinde 6100 sayılı HMK"nun 165/2. maddesi gereğince bu dava için bekletici mesele yapmak, kesinleşen mahkeme kararı ile dava reddedilmiş ise davacı çocuk ...."in maddi tazminat isteminin reddine karar vermek, başvuru üzerine Kurumca davacı ..."e gelir bağlanmış veya açılan tespit davası kabul edilmiş ve kesinleşmiş ise 07/09/2015 tarihli bilirkişi hesap raporunda davacı çocuk ... için belirlenen zarar tutarından bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değerinin rücu edilebilecek kısımını tenzil etmek, usuli kazanılmış hakları gözeterek çıkacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar.... ve ....nin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,Davalılardan ... ve ... yararına takdir edilen 1.480.00TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine
23/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.