17. Hukuk Dairesi 2017/4328 E. , 2019/9661 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 08.10.2019 Salı günü davacı vekili Av. ... ile davalı vekili Av. ... geldiler. Asli müdahil tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Hükmüne uyulan Dairemizin 94.05.2016 gün ve 2015/17450 E-2016/5432 K sayılı ilamında: “...davalı ... şirketine işyeri sigorta poliçesi ile sigortalı asli müdahil şirkete ait fabrikanın 11.09.2007 tarihinde çıkan yangında tamamen yandığı, davacı bankanın sigortalı işyeri üzerinde asli müdahil firmaya verdiği genel kredi uyarınca rehin hakkı sahibi olduğu, diğer yandan davalı ... şirketi ile asli müdahil sigortalı firma arasında düzenlenen ve riziko tarihini kapsayan poliçede davacı banka dain mürtehin sıfatını haiz bulunduğu, buna göre, davalı ... şirketi nezdindeki sigorta teminatının kendisine ödenmesini isteme hususunda sigortalı firmadan alacağı olan davacı bankanın hukuki yararının bulunduğunun kabulü ile davacı bankanın talebi yönünden delillerin toplanarak sonucuna göre davanın esasına ilişkin bir karar verilmesi ...” gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmak suretiyle, poliçe primlerinin taksitle ödeneceğinin kararlaştırıldığı, prim borcunun ilk vade tarihi olan 11.11.2006 tarihinde ödenmediği, teminatın temerrüde düşülen tarihi takip eden 15 günün sonu olan 26.11.2006 tarihinde durduğu, sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde de prim borcunun ödenmediği, bu halde sigorta sözleşmesinin hiç bir ihtara gerek olmaksızın 11.12.2006 tarihinde feshedildiği ve davalı ... şirketinin dava konusu rizikodan kaynaklı sorumluluğu olmadığı belirtilerek, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davalı ... şirketine işyeri sigorta poliçesi ile sigortalı işyeri üzerinde rehin hakkı sahibi ve aynı zamanda davalı ... şirketi ile asli müdahil sigortalı firma arasında düzenlenen poliçede dain mürtehin sıfatını haiz davacı bankanın, asli müdahil şirkete ait fabrikanın 11.09.2007 tarihinde çıkan yangında yanması nedeniyle, tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece az yukarıda yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmişse de, varılan sonuç dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun düşmemektedir.
Sigorta hukukunda kural olarak sigorta akdinin meydana gelmiş olması, sigortacının sorumluluğunun başlamış olmasını gerektirmez. TTK"nın 1279. maddesi hükmüne göre riziko, genel olarak sigorta sözleşmesinin vücut bulması ve yine aynı Yasa"nın 1295/II. maddesi uyarınca, sigortacının sorumluluğunun başlamasından sonra oluşması halinde sigorta teminatı içerisinde kabul edilir. Sigorta primi ödeme borcunun genel ilkeleri ise, TTK"nın 1294 ile 1298. maddeleri hükümleri arasında düzenlenmiştir.
Somut olayda, davalı ... şirketi ile asli müdahil ... Gıda İhr. ve Tic. Ltd. Şti. arasında yangın teminatını kapsar şekilde “İşyerinizin Güvencesi Yangın Sigorta Poliçesi”, 11.11.2006-11.11.2007 vadeli olarak 07.12.2006 tarihinde düzenlenmiştir. Dava konusu yangın, 11.09.2007 tarihinde meydana gelmiş, poliçede 4.115,18 TL prim peşinatının 11.11.2006 tarihinde, 2.467,00 TL taksit tutarı olmak üzere son 5. taksiti 11.04.2007 tarihinde olmak üzere toplam 16.450,18 TL sigorta primi ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Dosya kapsamından, muhatap bankanın Vakıfbank-... Şubesi, çek lehdarının ... Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti. ve keşidecisinin asli müdahil ... Gıda İhr. ve Tic. Ltd. Şti. olduğu, 20.07.2007, 20.08.2007, 20.09.2007 ve 20.10.2007 keşide tarihli her biri 3.644,00 TL bedelli toplam 14.576,00 TL.lik 4 adet çekin 16.02.2007 tarihinde (... Sigortacılık Hizmetlerinin acenta olarak yazılı olduğu) çek senet teslim bordrosu ile davalı ... AŞ.ye teslim edildiği anlaşılmaktadır.
Davalı ... şirketinin dava dilekçesine verdiği cevapta ise, poliçenin sigorta ettirene teslim edildiği, ancak poliçe primlerinin ödenmediği, primlerin şirket acenteliğine teslim edilen çekler karşılığı ödendiği iddia edilse de, çek karşılıklarının bulunmaması nedeniyle tahsil edilemediği hususunun şirket kayıtlarından anlaşılabileceği, çek/bonoların tahsil edildiği tarihte ödeme yapılmış sayılacağı, bu halde ödeme olmadığı savunmasında bulunulduğu, yine dosyada tarihi tam olarak okunamayan (28/.../2007); “Sayın Şahin Buldak, kayıtlarımıza göre 61 günlük gecikmede olduğunuz tespit edilmiştir. En kısa zamanda ödemenizi yapıp bilgi almak için...arayınız. Ödemenin yapılmaması veya görüşme sağlanamaması durumunda hakkınızda yasal yola başvurulacaktır” şeklinde fotokopi belgenin davalı ... şirketi tarafından dosyaya sunulan belgeler arasında yer aldığı da anlaşılmaktadır.
Davaya konu poliçede ‘‘Poliçeye ekli genel şartların sigorta ettirenin temerrüdünü düzenleyen bölümü prim ödeme borcunda temerrüde düşülmesi halinde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.’’ ‘‘Sigorta ücreti şirket yetkililerinin veya prim tahsiline yetkili acentenin imzasını taşıyan makbuz karşılığında ödenir.’’ ‘‘Sigorta primi veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmış ise peşinatı poliçenin teslimine rağmen ödenmemişse, sigortacının sorumluluğu başlamaz. Rizikonun gerçekleşmesi halinde taksitlerin tümü muaccel olur. Sigorta ettiren vadeleri poliçe üzerinde belirtilen prim taksitlerinin herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer.’’ düzenlemeleri yer almaktadır.
Davalı ... şirketi ile asli müdahil ... Gıda İhr. ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki ihtilafın prim ödemelerinin
yapılıp yapılmadığı hususunda toplandığı ve mahkemece az yukarıda yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece, var ise önceki yıllara ait poliçe örnekleri ile ödemelere ilişkin tüm belgeler temin edilerek, çekle yapılan ödemeler, taraflar arasındaki ihtarname içerikleri dikkate alınmak, gerektiğinde davalı ve asli müdahil ... Gıda İhr. ve Tic. Ltd. şirketinin ticari defter ve kayıtları üzerinde HMK 222. madde doğrultusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmak ve poliçe üzerindeki açıklamalar da gözönüne alınmak suretiyle, yukarıdaki açıklamalar ışığında ödemeye ilişkin tüm deliller toplanarak ve çekle yapılan ödemelerin niteliği de tartışılarak davalı sigortacının yangın tarihini de kapsayacak şekilde sorumluluğunun başlayıp başlamadığı, sözleşmenin feshedilip edilmediği hususları araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 2.037,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 21/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.