Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/4865 Esas 2022/10494 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda: Davanın ... ve ... yönünden reddine, ... yönünden kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar ve davalı ... vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar ile davalı ... vekillerince temyiz edilmiştir.
Davalı ... vekilinin temyiz itirazları bozma ile kesinleşen yönlere ilişkin olduğundan yerinde değildir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede ise;
Her ne kadar mahkemece verilen ilk karar, Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesi tarafından, dava konusu taşınmazın başka bir paydaşı tarafından açılan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında taşınmaza 24.07.1981 tarihinde fiilen el atıldığı tespit edildiğinden, taşınmazın fiili el atma tarihindeki niteliğinin tayini ile tayin edilen niteliğine göre değerinin tespit edilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuş ise de, Dairemiz geri çevirme kararından sonra dosyaya sunulan harita mühendisi bilirkişisi ...’ın 07.03.2022 tarihli raporunda fiili el atma tarihinin 1985 yılı olarak tespit edildiği anlaşıldığından taşınmaza dava tarihindeki niteliklerine göre değer biçilmesi gerekmektedir.
... İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 17.03.2014 tarihli cevabi yazısında taşınmazın dava tarihi itibarıyla 1/1000 ölçekli imar planında 30 metrelik yol içerisinde kaldığı belirtildiğinden, taşınmaz dava tarihinde arsa niteliğindedir.
Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirleyen ve iş bu davalarda da kıyasen uygulanan 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğü'nden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re'sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinden,
Hükmün yukarıda açıklanan gerekçelerle davacılar vekilinin temyiz isteminin kabulü ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 09/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.