Danıştay 8. Daire 2021/2716 Esas 2022/3489 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2716
Karar No : 2022/3489

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Dava, davacı tarafından, çalışma izninin iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kayseri Valiliği işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; Mahkemece 07/11/2018 tarihli ilk incelemeye esas ara karar ile, davacının … tarih ve … sayılı Valilik Olur'u ile çalışma izin onayının iptal edilmesi kapsamında idareye yaptığı tüm başvuruların ve verilen cevapların, tebliğ-tebellüğ belgeleri de dahil olmak üzere Mahkemeye gönderilmesi istenilerek dosyaya celbi sağlanarak dava konusu işlem olarak belirtilen … tarih ve … sayılı Valilik Olur'u işlemine karşı, davacı tarafça 24/10/2017 tarihinde itiraz edildiği, yapılan itirazın … tarih ve … sayılı işlemle reddedildiği ve bu işlemin davacı tarafa tebliğ edilmesi üzerine dosyada mübrez 29/08/2018 tarihli başvuru ile tekrar itiraz edildiği, davacı tarafça çalışma izin onayının iptal edilmesine ilişkin işlemin kaldırılması ve durumunun değerlendirilmesi istemiyle ve aynı minvalde 20/07/2018, 04/01/2018,16/10/2018 tarihlerinde tekrar idareye başvurulduğu ancak aynı başvuru niteliği taşıyan bu başvuruların dava açma süresini canlandırmayacağı, dava konusu işleme karşı iptal davasının, bu işleme karşı yaptığı itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin tebliğ tarihinden itibaren 2557 sayılı Yasanın 7. maddesinde öngörülen 60 günlük dava açma süresi içinde açılması gerekirken anılan yasal süre geçirildikten çok sonra 30/10/2018 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E… , K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının açıklama eklenerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü" başlıklı 11. maddesinde, Anayasa hükümlerinin yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu ifade edilmiş; "Temel hak ve hürriyetlerin korunması" başlıklı 40. maddesinin 2. fıkrasında ise, Devletin, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda olduğu hükme bağlanmıştır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından Anayasa'nın 40. maddesi uyarınca, davalı idarece kendisine tebliğ edilen işlemlerde hangi kanun yoluna hangi süre içerisinde ve hangi makama başvurabileceğine ilişkin bilgilendirmeye yer verilmediği, dolayısıyla davasının süresinde olduğunun kabulü ile işin esasının değerlendirilmesi gerektiği iddia edilmektedir.
İdari işlemlere karşı başvuru yollarının ayrıntılı düzenlemelerde yer alması, başvuru süresinin kısa olması veya olağan başvuru yollarına istisna getirilebilmesi nedeniyle işlemlere karşı hangi idari birime, hangi sürede başvurulacağının idarelerce işlemde belirtilmesi hukuk güvenliği ilkesinin gereğidir. Anılan Anayasa hükmü ile de bireylerin yargı ya da idari makamlar önünde haklarını arayabilmelerine kolaylık ve olanak sağlanması amaçlanmış; idareye işlemlerinde, ilgililerin kaç gün içinde, hangi mercilere başvurabileceklerini bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.
İdarenin Anayasa'dan kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirmesi esas olmakla birlikte belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmemesi, idari işlemlere karşı açılan davalarda dava açma süresinin işletilmeyip, ihmal edilmesi sonucunu da doğurmamalıdır. Anayasa'nın 125. maddesinde idari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden

başlayacağının belirtilmesi karşısında, usulüne uygun tebliğ olunan veya bütün unsurlarıyla ilgililer tarafından öğrenilen idari işlemler üzerine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda açıkça belirtilen ve ilgililerce de bilindiğinin kabulü gereken genel dava açma sürelerinin işletilmesi zorunludur.
Ancak, idari işlemlerin nitelikleri gereği özel yasalarda, genel dava açma süreleri dışında ayrı dava açma sürelerinin öngörülmüş olması halinde, idare tarafından idari işlemlerin nitelikleri ve tabi oldukları dava açma süreleri gösterilmedikçe özel dava açma sürelerinin işletilmesine olanak bulunmadığından, Anayasa'nın 40. madde hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen, bu hususun idari işlemde açıklanmaması halinde, dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren, özel dava açma süresinin değil, 60 günlük genel dava açma süresinin uygulanması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Olayda, davacının iptalini istediği işlem açısından mevzuatta özel bir sürenin öngörülmediği, dolayısıyla genel dava açma süresinin uygulanacağı görülmüş olup; yukarıda yer alan açıklamalar ışığında davacının iddiasına itibar edilmemiştir.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının yukarıda yer alan açıklama ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 26/05/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.