Danıştay 6. Daire 2019/1716 Esas 2022/6238 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1716
Karar No : 2022/6238

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Belediye Başkanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Konya ili, Meram ilçesi, ...ada, ...sayılı parseli de kapsayan alanda Meram Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilip Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan parselasyon işlemi ile bu işlemin dayanağı Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin ve bu plana yönelik itirazın reddine dair ...tarih ve ...sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:..., sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden uyuşmazlığa konu alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon kapsamındaki düzenleme ortak payının (DOP) kesintisinin imar mevzuatına uygun olduğu belirtilmiş ise de; imar planı yapılması sürecinde, tekel niteliğinde hizmet sunan ve bu hizmeti kamu yararı gözeterek üretmek zorunda olan davacı kuruluşun gördüğü kamu hizmetinin önemi ve özelliklerine dönük ihtiyaçlarının dikkate alınması gerektiği, kuruluş tarafından tekel niteliğinde sunulan bu hizmetin üstün kamu yararı niteliği taşıdığı, davacı kuruluşun amaç ve hedefleri dışında kullanılması sonucunu doğuran imar planı ile uygulama öncesi ve sonrası TCDD'ye ait parsellerde (DDY lojmanları ve kamu hizmeti alanı) herhangi bir değer artışının olmaması nedeniyle parselasyon kapsamında bu taşınmazlardan düzenleme ortak payının kesilmesinin kabulünün mümkün olmadığı sonucuna ulaşıldığından dava konusu imar uygulamasında bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı; davanın, parselasyon işleminin dayanağı olan imar planı değişikliğine ilişkin kısmına gelince; bilirkişi heyetince düzenlenen raporlarda da yer verildiği üzere söz konusu plan tadilatlarının yapımı sürecinde paydaşların biraraya gelerek katılımcı bir planlama anlayışı ile demiryolu ulaşım altyapısı standartların düşürebilecek, demiryolunun sağlıklı bir şekilde işletilmesi sürecine zarar verebilecek plan karar ve hükümlerinin revize edilmek suretiyle dava konusu plan tadilatının yürürlüğe konulması gerektiğinden, söz konusu imar plan tadilatlarında bu yönüyle mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; Meram Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilip Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanarak 22/10/2015 tarihinden itibaren bir ay süreyle askıya çıkarılan parselasyon planına askı süresi içinde yapılan itirazın askı süresini izleyen 60 günlük dava açma süresi içinde zımnen reddi söz konusu olduğundan bu tarihi izleyen yasal 60 günlük dava açma süresi içerisinde açılması gerekirken ve Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin 19/10/2015 tarihinden itibaren bir ay süreyle askıya çıkarılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine askı süresi içinde yapılan itirazın askı süresini izleyen 60 günlük dava açma süresi içinde zımnen reddi söz konusu olduğundan bu tarihi izleyen yasal 60 günlük dava açma süresi içerisinde açılması gerekirken, bu süreler geçirildikten sonra yeni bir dava açma süresi başlatmayan itirazın reddine yönelik ...tarih ve ...sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının bildirimine dair yazının tebliği üzerine 26/04/2016 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenemeyeceği sonucuna varılarak, istinaf isteminin kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın usul ve hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından savunma verilmemiştir.
Meram Belediye Başkanlığı tarafından, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Konya ili, Meram ilçesi, ...ada, ...sayılı parseli de kapsayan alanda Konya Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylandığı, parselasyon işleminin ise Meram Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilip Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylandığı, Meram Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı sınır belirleme kararı ile ...tarih ve ...sayılı parselasyon kararının ...tarih ve ...sayılı kararı ile tashih edildiği, Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararının tashih edilmesinin istendiği, Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan kararın tashih edildiği, davacı tarafından anılan parselasyon işlemi ile bu işlemin dayanağı imar planı değişikliğinin ve bu değişikliğe yapılan itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle 26/04/2016 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki halinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
Öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanununun 19.maddesinde, "İmar planlarına göre parselasyon planları yapılıp, belediye ve mücavir alan içinde belediye encümeni, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe girer. Bu planlar bir ay müddetle ilgili idarede asılır. Ayrıca mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda kesinleşir. Tashih edilecek planlar hakkında da bu hüküm uygulanır. "hükmün yer almaktadır.
2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki halinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı düzenlenmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 14.maddesinin son fıkrasında da, "Büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir. Üç ay içinde büyükşehir belediye meclisinde görüşülmeyen kararlar onaylanmış sayılır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre parselasyon işleminin ilçe belediye encümenince, kabulünden sonra sırasıyla büyükşehir belediye encümenince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği, uygulama imar planının ise ilçe belediye meclisinin kabulünden sonra büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde parselasyon ve uygulama imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
Bu hale göre, Meram Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı sınır belirleme kararı ile ...tarih ve ...sayılı parselasyon kararının ...tarih ve ...sayılı kararı ile tashih edildiği, Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararının tashih edilmesinin istendiği, Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan kararın tashih edildiğinden dava açma süresininden Konya Büyükşehir Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararından sonra parselasyon palanının bir ay süreyle askıya çıkarılarak ilan edilmesinden sonra başlatılması gerekmektedir. Parselasyon işlemi uygulama imar planının uygulaması niteliğinde bir işlem olduğundan parselasyon işlemine karşı süresi içinde açılan davada parselasyon işlemi ile birlikte dayanağı uygulama imar planının da incelenmesi gerektiği açıktır.
Buna göre, 26/04/2016 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmadığından davanın esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddine dair temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 26/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.