Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/14822 Esas 2022/10869 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, 2942 sayılı Yasa'nın 22 ve 23. maddesine göre, idarenin davacıya geri alım hakkını kullandırmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, davacı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; dava konusu ... parsel sayılı taşınmazın Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından kamulaştırıldığı, davacıların rızai ferağ ile taşınmazı 20.10.1977 tarih ve 6550 yevmiye numaralı işlemle davalı idareye bedeli karşılığında devrettikleri, davalı idarenin dava konusu taşınmazın çevresindeki taşınmazları da satın alma yolu ile edindikten sonra, tevhit ederek ... parsel sayılı taşınmazın oluştuğu, 1985 yılında inşaat ruhsatı alındığı, 1988 yılında bir kısım binaların yapıldığı ve hizmete başladığı, bir kısım binaların ise inşaatına devam edildiği, aradan 10 yıl geçtikten sonra TRT Yönetim Kurulunun 28.07.1998 tarih ve 1998/234 sayılı kararı ile natamam durumundaki Radyo ve Televizyon Blokları, Haber Merkezi ve ... apartmanı ve müştemilatının, İdari Blok ve Kafetarya ile temel
seviyesindeki seyircili stüdyo kısmından ifraz edilerek satılmasına karar verildiği, ... Orduevi ihtiyacını karşılamak üzere dava konusu taşınmazı devralmak istediği, bunun üzerine taşınmazın ... Bakanlığına tahsis edilmek üzere bedeli karşılığında 01.10.2002 tarihinde Hazine’ye devredildiği, devirden sonra bir süre taşınmazın Milli Savunma Bakanlığının kullanımında kaldığı, sonrasında Milli Savunma Bakanlığının ihtiyacı kalmadığından TRT’ye bedeli karşılığında iade teklif edildiği, ancak davalı idare teklif edilen bedeli yüksek bulunduğundan, iadenin gerçekleşmediği anlaşılmıştır.
4650 sayılı Yasa ile Değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun “Vazgeçme, İade ve Devir” kenar başlığını taşıyan ve 13.09. 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasa ile değiştirilen 22. maddesinde “Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra, taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23. maddeye göre geri alma hakları da düşer. Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.” hükmü yer almakta olup, söz konusu maddede kamulaştırılan taşınmaza ihtiyacı kalmayan idarenin, kamulaştırmadan sonraki davranışları düzenlenmiştir.
Her ne kadar Anayasa Mahkemesi’nin 14.05.2015 tarih, 2014/177 E. - 2015/49 K. sayılı ve 11.06.2015 tarihinde yayınlanan kararı ile 6552 sayılı Yasa'nın 101. maddesi ile eklenen geçici 9. maddesinde yer alan 22. maddesinin 1, 2 ve 3. fıkra hükümleri iptal edildiği, böylece 11.09.2014 tarihinden önce açılan ve halen kesinleşmeyen davada Kamulaştırma Kanunu'nun 22/3 maddesi ile getirilen 5 yıllık süre şartının uygulanma imkanı kalmamış ise de temyize konu dava 31/05/2019 tarihinde açılmıştır.
Bu itibarla; Kamulaştırma Kanunu'nun 22/3. maddesi dava tarihi itibarıyla yürürlükte olup, davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin ilk derece mahkemesinden verilen kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK'nın 370. maddesi gereğince ONANMASINA, davacıdan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 14/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.