MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı; 05.08.2006 tarihinde ... Genel Müdürlüğü nezdinde çalışmaya başladığını, birleşen davaya ilişkin dava dilekçesinde ise 05.08.2006 tarihinde davalı ... Belediyesi nezdinde çalışmaya başladığını, ancak 01.02.2013 tarihinde ...Genel Müdürlüğüne geçişinin yapıldığını, ... nun idare açıdan belediyeye bağlı olduğunu beyan etmiş, her iki dava dilekçesinde de iş akdinin 16.09.2014 tarihine kadar sürdüğünü, iş akdinin emeklilik nedeni ile sona erdiğini, çalışmasına davalılar ile hizmet alım sözleşmesi imzalayan alt işverenler nezdinde sürdürdüğünü, işyerinde yürürlükte bulunan TİS hükümlerinden istifade ettiğini, yasal koşulları oluşmasına rağmen iş akdinin feshine müteakip kıdem tazminatının ödenmediğini ayrıca iş akdinin devamı sırasında kullanmadığı ücretli izinlerinin bulunduğunu belirterek kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti talebinde bulunmuştur.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle: zamanaşımı def’inde bulunmuş devamla davacının kendisi nezdinde ... Şube şefliğinde 01.02.2013-26.08.2014 tarihleri arasında sayaç okuma personeli olarak çalıştığını, çalıştığı süreye ilişkin işçilik hak ve alacaklarının ...A.Ş tarafından ödendiğini, davanın adı geçen şirkete ihbar edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.Davalı ... Belediyesi vekili cevap dilekçesinde özetle: park ve yeşil alanların bakım, temizlik ve sulama işlerinin Kamu İhale Kanunu kapsamında yüklenici firmalara tevdi edildiğini, davacının bu kapsamda faaliyet gösteren yüklenici firmaların işçisi olduğunu ve kendisine ait işyerinde 01.02.2013 tarihine kadar çalıştığını, bu tarihten sonra ise çalışmasının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde geçtiğini,... Genel Müdürlüğünün 2560 Sayılı Kanuna 3305 Sayılı Kanunla eklenen 5. Maddesi hükmüne göre bağımsız tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşu olduğunu, bu nedenle davacının ... Genel Müdürlüğü bünyesinde geçen çalışmalarından doğan işçilik hak ve alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, davacının kendi bünyesinde çalıştığı döneme ilişkin işçilik hak ve alacaklarının... A.Ş tarafından ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, ana davanın ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalılar vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.2-Taraflar arasındaki temel uyuşmazlık, davacının değişen işverenlerdeki çalışmalarının kıdem tazminatına ve yıllık izin ücreti alacağına etkisi konusunda toplanmaktadır.İşyerinin tamamının veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devri işyeri devri olarak tanımlanabilir. 4857 sayılı Kanun"un 6. maddesinde, işyerinin bir bütün olarak veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başkasına devri halinde mevcut iş sözleşmelerinin devralana geçeceği düzenlenmiştir. Bu anlatıma göre, alt işverence asıl işverenden alınan iş kapsamında faaliyetini yürüttüğü işyerinin tamamen başka bir işverene devri 4857 sayılı Kanun"un 6. maddesi kapsamında işyeri devri niteliğindedir. Dairemizin kökleşmiş içtihatları da bu yöndedir.Süresi sona eren alt işverenle yeni ihaleyi alan alt işveren arasında açık biçimde işyeri devrini öngören bir sözleşme yapılması da imkân dahilindedir. Alt işverenin değişmesine rağmen yeni alt işveren nezdinde işyerinde çalışmaya devam edecek olan işçilerin belirlendiği hallerde, sözü edilen işçiler bakımından iş sözleşmelerinin devralan işverene geçtiği tartışmasızdır. Ancak yeni alt işverende çalışacak olan işçiler arasında gösterilmeyen ve süresi sona eren alt işveren tarafından başka bir işyerinde çalıştırılmak üzere bildirimde bulunulmayan işçilerin iş sözleşmelerinin devreden alt işveren tarafından feshedildiğini kabul etmek gerekir.Alt işverenin asıl işverenle akdettiği çalışma süresinin sonunda veya süresinden önce alt işverenin, ilişkinin sonlandırılması nedenine dayalı olarak tüm işçilerine başka işyeri göstererek işyerinden ayrılması, ardından işin asıl işveren tarafından başka bir alt işverene verilmesi örneğinde alt işverenler arasında hukukî bir ilişki bulunmamaktadır. Hukukî ilişki, alt işverenler ile asıl işveren arasında gerçekleştiğinden belirtilen durum alt işverenler arasında işyeri devri olarak değerlendirilemez.Alt işverenlerin değişmesi en yaygın biçimde, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması ve işçilerin yeni alt işveren nezdinde çalışmaya devam etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Bu eylemli durumun işyeri devri niteliğinde olup olmadığının tespiti ile hukukî sonuçlarının belirlenmesi önemlidir. Alt işverenlerin değişiminde olması gereken, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması anında işçilerini de beraberinde başka işyerlerine götürmesi veya iş sözleşmelerinin sona erdirilmesidir. Bunun tersine alt işveren işçilerinin alt işverenin işyerinden ayrılmasına rağmen yeni alt işveren yanında aynı şekilde çalışmayı sürdürmeleri halinde, alt işverenler arasında İş Kanunu"nun 6. maddesi anlamında bir işyeri devrinin kabulü gerekir. Bu durumda yeni alt işverenin, devam eden hizmet akitlerini de devraldığı aynı maddede hükme bağlanmıştır.
İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerekmektedir. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.Öte yandan, mülga 1475 sayılı İş Kanunu"nun 14/2. maddesi, işçinin aynı işverene bağlı olarak bir ya da değişik işyerlerinde çalıştığı sürelerin kıdem hesabı yönünden birleştirileceğini hükme bağlamıştır. O halde kıdem tazminatına hak kazanmaya dair bir yıllık sürenin hesabında da işçinin daha önceki fasılalı çalışmaları dikkate alınır. Bununla birlikte, her bir fesih şeklinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde gerçekleşmesi hizmet birleştirmesi için gerekli bir koşuldur, işçinin önceki çalışmaları sebebiyle kıdem tazminatı ödenmişse, aynı dönem için iki defa kıdem tazminatı ödenemeyeceğinden tasfiye edilen dönemin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması mümkün olmaz. Yine, istifa etmek suretiyle işyerinden ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanmayacağından, istifa yoluyla sona eren önceki dönem çalışmaları kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmaz.Somut uyuşmazlıkta, davacının ...Temizlik Ltd Şti"nde 05.08.2006-21.09.2006, 26.03.2007-31.12.2007, 01.05.2008-31.12.2008, 05.01.2009-31.12.2009 tarihleri arasında kesintili, ...Temizlik Ltd Şti"nde 25.01.2010-31.12.2010 arası kesintisiz, Yine ... A.Ş"de 01.01.2011-12.09.2014 arası kesintisiz olarak çalıştığı dosya kapsamı ile sabittir. ... Enerji A.Ş ise 01.01.2011 tarihinden itibaren hem davalı ..."nin hem de davalı ... Genel Müdürlüğü"nün ihalelerini alan alt işveren olup, İhbar olunan ... A.Ş şirketi tarafından dosyaya gönderilen 19.06.2015 tarihli yazıda, davacının 01.01.2011-26.08.2014 tarihleri arasında şirket bünyesinde ... Genel Müdürlüğü kapsamında sayaç okuma ve açma kesime işlerinde görevlendirildiği bildirilmiştir. Bu yazıya göre davacı ... bünyesinde çalıştığı 01.01.2011 tarihinden itibaren ... Genel Müdürlüğü nezdinde sayaç okuma görevlisi olarak çalıştığı, kayıtlar ile yapmış olduğu işin fiilen aynı olmadığı anlaşılmaktadır.Yine dosya içindeki hizmet alım sözleşmelerine göre de, davacının davalı ... ile ... Temizlik Ltd Şti ile yapılan hizmet alım sözleşmelerinin imzalanmasınından sonra tekrar çalışmaya başladığı, ... Güvenlik Ltd Şti ile 25.01.2010 tarihli 31.12.2010 bitim süreli sözleşme imzalandığı, ... A.Ş ile 01.01.2011 başlangıç 31.12.2011 bitim tarihli sözleşme imzalandığı ve daha sonra ... A.Ş ile iş sözleşmesinin sürekli yenilendiği anlaşılmaktadır. ... Güvenlik Ltd Şti"nin ihalesinin dolmasından sonra ... A.Ş firmasının ihale döneminin başlaması nedeni ile bu iki şirket arasında işyeri devri bulunduğunun kabulü gerekir. Ancak ... Temizlik Ltd Şti"nin ihalesi süresinin bitiminden 25 gün sonra ...Güvenlik Ltd Şti ile yeni hizmet alım sözleşmesi imzalanmış olduğundan bu iki şirket arasında işyeri devri dairemizin uygulamasına göre 10-15 günlük makul süreyi aşmasından dolayı bulunmamaktadır. Davacının bu süreyi aşan bir kesintiden sonra başlayan çalışması, yeni bir iş sözleşmesine dayalıdır. Bu kabule göre davacının kesintisiz kaç dönem halinde çalıştığı belirlenmeli ve belirlenen çalışma dönemlerinin her biri için, o dönem için belirlenen çalışma süresi ve dönemin son bulduğu tarihteki ücret seviyesine göre zamanaşımı savunması da gözetilerek kıdem tazminatı ve hak etmiş olduğu yıllık izin alacağı hesaplanmalıdır.Bir diğer anlatımla, davacının 2006- 2013 yılları arasında davalı Belediyeden ihale ile iş alan firmalarda çalıştığı ancak davacının 31.12.2009 tarihinden 25 gün sonra davalı Belediyeden iş alan ... Güvenlik Ltd Şti"ndeki çalışmasının yeni bir iş sözleşmesi kapsamında bulunduğu ve davacının 05.08.2006- 31.12.2009 tarihleri arasındaki alt işveren nezdinde geçen çalışmalarından kaynaklanan alacaklarından davalı belediyenin tek başına sorumlu olduğu, davacının 25.01.2010- 01.02.2013 tarihleri arasındaki çalışmalarından kaynaklanan alacaklardan ihbar olunan ...A.Ş"nin davacının 01.01.2011 tarihinden itibaren ... Genel Müdürülüğü bünyesinde çalıştığının bildirilmesi nedeni ile her iki davanın birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, 01.02.2013 - 26.08.2014 tarihleri arasındaki çalışmalarından kaynaklanan alacaklarından ise sadece ... Genel Müdürlüğü"nün sorumlu olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece, davacının 31.12.2009 tarihine kadar ki çalışmaları son ücreti ve fiili çalışması dikkate alınarak kıdem ve yıllık izin alacağı belirlenmeli, 25.01.2010 tarihinden sonraki çalışmalarının yeni bir iş sözleşmesi kapsamında olduğu değerlendirilmeli ve yukarıda bahsedilen ilkeler doğrultusunda bu tarihten sonra dava dışı alt işverenler arasında işyeri devri bulunduğu kabul edilmeli ve davacının 25.01.2010-01.02.2013 dönemindeki alacaklarından davalılar müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalı, 01.02.2013- 26.08.2014 tarihleri arasındaki çalışmalardan kaynaklanan alacaklardan ise sadece davalı ... Genel Müdürlüğü sorumlu tutulmalıdır. Ayrıca davacının ... A.Ş"deki çalışması dönemindeki işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Yazılı şekilde davacının tüm çalışma dönemindeki alacaklardan davacının son ücreti ve işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre davalıların birlikte sorumlu tutulmaları hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 11/11/2019 gününde oybirliği ile karar verildi.