Esas No: 2020/7759
Karar No: 2022/6418
Karar Tarihi: 30.05.2022
Danıştay 6. Daire 2020/7759 Esas 2022/6418 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalı olan Belediye Başkanlığı'na karşı açılan dava, bir yapı için düzenlenen yapı ruhsatının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla başlatılmıştır. İlk derece mahkemesi, yapılan incelemeler sonucu dava konusu yapı ruhsatının iptaline karar vermiştir. Ancak Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu gerekçesiyle temyiz isteminin reddine karar vermiştir. Danıştay Altıncı Dairesi ise, yapı ruhsatının dayanağı planların hangisi olduğunun ortaya konulması gerektiği sonucuna vararak, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına hükmetmiştir.
İmar Kanununun 5. ve 21. maddeleri kararın gerekçesinde detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Nazım imar planı ve uygulama imar planı tanımları da bu kanunun ilgili maddelerinde yer almaktadır.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/7759
Karar No : 2022/6418
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : … Yapı İnş. Tic. Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hatay ili, Belen ilçesi, … Mevki, … sayılı parselin üzerinde bulunan yapı için düzenlenen … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı ile dayanağı … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dosyada yer alan bilgi ve belgelerle yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli nazım imar planının dava konusu taşınmaz için öngörülen yoğunluk bakımından, üst ölçekli 1/25000 ölçekli plana uygun olmadığı gibi nazım imar planında imar adasında 75 kişi/ha yoğunluk belirlenirken çevre imar adalarında 125 kişi/ha belirlenmesinin hakkaniyete aykırı olduğu, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında dava konusu taşınmazın yer aldığı yapı adasında belirlenen yoğunluk değerinin üst ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olmadığı, 1/1000 ölçekli imar planında taşınmazın güneyinden geçen 5 metre genişliğindeki yolun uygun olmadığı, yapı ruhsatının ise dayanağı uygulama imar planında belirlenen taban alanı katsayısı ve emsal değerine uygun düzenlenmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu yapı ruhsatının dayanağı imar planlarına ve notlarına uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu yapı ruhsatının 21/11/2016 tarihli olduğu dikkate alındığında, … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan imar planlarının mahkeme kararıyla iptal edilmesi üzerine dava konusu taşımazın bulunduğu alanda yeniden plan yapılıp yapılmadığının araştırılarak, yapı ruhsatının dayanağı planların hangisi olduğu ortaya konulduktan sonra gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması suretiyle yapı ruhsatı ve dayanağı imar planları hakkında değerlendirilme yapılarak karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Hatay ili, Belen ilçesi, … Mevki, … sayılı parselin üzerinde bulunan yapı için … tarih ve … sayılı yapı ruhsatı düzenlenmiştir.
Taşınmazda inşaat yapılmaya başlanması üzerine bu taşınmaza komşu … ve … sayılı parsellerin maliki olan davacı tarafından, söz konusu yapı ruhsatının uygulama imar planına aykırı düzenlendiği ve yapı ruhsatının dayanağı olan imar planlarının mahkeme kararıyla iptal edildiği ileri sürülerek görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde nazım imar planı "varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan" uygulama imar planı da, "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 21. maddesinde, “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26. maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, bilirkişi raporunda, dava konusu yapı ruhsatının dayanağının … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı olduğu belirtilerek bu planlara yönelik inceleme yapıldığı, ancak bu planların … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla iptal edildiği, davalı idare tarafından verilen savunma dilekçesinde ise dava konusu parselin bulunduğu alanda … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planın notlarının geçerli olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yapı ruhsatı ve imar çapında dayanağı planın … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan uygulama imar planı olduğu belirtilmişse de dava konusu yapı ruhsatının 21/11/2016 tarihli olduğu dikkate alındığında, imar planlarının mahkeme kararıyla iptal edilmesi üzerine dava konusu taşımazın bulunduğu alanda yeniden plan yapılıp yapılmadığının araştırılarak, yapı ruhsatının dayanağı planların hangisi olduğu ortaya konulduktan sonra gerekirse keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması suretiyle yapı ruhsatı ve dayanağı imar planları hakkında değerlendirilme yapılarak karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.