Danıştay 13. Daire 2022/2046 Esas 2022/2346 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/2046
Karar No:2022/2346

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...Altyapı A.Ş.
2- ...Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : ...İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketlerin oluşturduğu iş ortaklığı tarafından, Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından ...tarihinde yapılan ...ihale kayıt numaralı "Kayseri-Felahiye İl Yolu Km:0+000-24+600 arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) Yol Yapım İşi" ihalesine yönelik itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin 11/11/2021 tarih ve 2021/UY.II-2069 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davaya konu ihaleye 72 istekli tarafından teklif verildiği, 22/09/2021 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin ...İnş. San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, sınır değerin altında teklif sunan ...İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş., ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş., ...Altyapı A.Ş. - ...Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı, ...İnş. Tic. Ltd. Şti. - ...İnş. Elekt. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - ...Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. ve Saylık Yol Yapı İnş. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunduğu ve anılan isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak belirlenmesi üzerine, ...Altyapı A.Ş. - ...Yol Yapı İnş. Mad. Taah. Teks. Nak. Tar. Orm. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin yaptığı şikâyet başvurusunun reddine karşı itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,
Davacıların itirazen şikâyet dilekçesinde özetle, (1) ...ihale kayıt numaralı ihalede ihale üzerinde bırakılan istekli ...İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile geçerli teklif sahipleri ...İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş., ...Altyapı A.Ş. - ...Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı, ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş., ...İnş. Tic. Ltd. Şti. - ...İnş. Elekt. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - ...Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, ...Yol Yapı İnş. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan birim fiyat teklif mektubu, birim fiyat teklif cetveli, yeterlik bilgileri tablosu ve teklif kapsamında beyan edilen bilgileri tevsik etmek üzere sunulan belgelerin başvuruda yer verilen nedenlerle hukuka aykırı olduğu; (2) İhale üzerinde bırakılan istekli ...İnş. San. ve Tic. A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli ...İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş., geçerli teklif sahipleri ...Altyapı A.Ş. - ...Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı, ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş., ...İnş. Tic. Ltd. Şti. - ...İnş. Elekt. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - ...Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, ...Yol Yapı İnş. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının başvuruda yer verilen nedenlerle reddedilmesi gerektiğinin ileri sürüldüğü belirtilerek davacı şirketlerin başvurusuna ilişkin olarak ...sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında Kamu İhale Kurumu'nca yapılan inceleme sonucunda düzenlenen raporda ve Kurul kararındaki her bir iddia açısından tespit ve sonuçlara yer verilerek, sunulan işlem dosyasının incelendiği, davacı şirketlerin itirazen şikâyet başvurusunda ileri sürülen hususlara ilişkin Kamu İhale Kurumu'nun gerekli araştırma ve inceleme yapılmak suretiyle tesis edildiği anlaşılan dava konusu kararda hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, ihale üzerinde bırakılan istekli ile aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan isteklilerin teklif mektubu, birim fiyat teklif cetveli, yeterlik bilgileri tablosu ve teklifleri kapsamında beyan ettikleri bilgileri tevsik etmek üzere sundukları belgelerin ve aşırı düşük teklif açıklamalarının hukuka aykırı olduğu, ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesi ile ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen iş deneyim belgesine ilişkin iddiaların Kurum tarafından eksik incelendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş denetleme belgesinde somut durumun teklif sıralamasında bir değişikliğe yol açacak bir durum bulunmadığı görüldüğünden, ihaleyi gerçekleştiren idareden söz konusu belgelerin aslının istenilmesine gerek bulunmadığı, ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. açısından ise idarece belirlenen benzer iş tanımı dikkate alındığında anılan belgeye ilişkin bir ayrıştırma yapılması veya esaslı unsuruna ilişkin araştırma yapılması gerektiği değerlendirilmekle birlikte, somut durumun ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sıralamasında bir değişikliğe yol açmadığı görüldüğünden anılan belgenin ayrıştırılmasına yönelik olarak belgeyi düzenleyen idare ile bir yazışma yapılmasına gerek bulunmadığı sonucuna varıldığı, bu nedenle hukuka uygun Mahkeme kararının onaması gerektiği;
Müdahil tarafından, hukuka uygun Mahkeme kararının onaması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 10/08/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kayseri-Felahiye İl Yolu Km:0+000-24+600 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı(Bsk) Yol Yapım İşi” ihalesinde sınır değerin altında teklif sunan ...İnş. San. ve Tic. A.Ş., ...İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. A.Ş., ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş., ...Altyapı A.Ş. - ...Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı, ...İnş. Tic. Ltd. Şti. - ...İnş. Elekt. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - ...Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. ve ...Yol Yapı İnş. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunması, anılan isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak belirlenmesi ve ihalenin ...İnş. San. ve Tic. A.Ş. uhdesinde bırakılması sonucunda davacıların yaptığı şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın "Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü" başlıklı 11. maddesinde, Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu; "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde ise; herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinde, "...Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak;
a) İhale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek hukuka aykırılığın tespit edilmesi hâlinde ihalenin iptaline,
b) İdare tarafından düzeltme yapılması yoluyla giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda, düzeltici işlem belirlenmesine,
c) Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hâllerinde başvurunun reddine karar verilir..." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümlerine göre, Kamu İhale Kurumu'na yapılan itirazen şikâyet başvurularını, Kurum ancak Kanunda sayılı olarak belirtilen kararları almak suretiyle sonuçlandırılabilir.
Özel hukuk kişileri arasında veya bu kişiler ile idare arasında ortaya çıkan hukukî uyuşmazlıkları nihâî olarak sonlandırma amacı güden yargılama fonksiyonunun ön şartı kabul edilen hak arama hürriyeti, Anayasa'nın temel haklar ve özgürlükler bölümünde düzenlenmiştir.
Hak arama hürriyeti, kişilerin diğer temel hak ve hürriyetlerinin korunmasının bir teminatı ve usûlî güvencesidir. Hak arama hürriyeti, kişilerin sahip oldukları tabiî ve pozitif hakların ihlâli durumunda, bu ihlâli sonlandırma veya menfî etkilerini ortadan kaldırma işlevini görmekte ve mahkemeye ulaşma hakkı olarak da tanımlanmaktadır. Yargı organları, davaya konu edilen uyuşmazlıkları çözerek bireylerin bu haklarını koruma ve kullanmalarını sağlamakla görevlidirler.
Dosyanın incelenmesinden, davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların Kurul tarafından alt başlıklar hâlinde tek tek incelendiği, ancak 1. iddia yönünden yapılan incelemede; davacıların (a) bendinde yer verilen iddiasına ilişkin olarak, "...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin bilgiler sütununda EKAP’ta kayıtlı olmayan iş deneyim belgesi bilgilerinin beyan edildiği ve yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri tevsiken sunulan belgeler kapsamında ...adına düzenlenmiş iş denetleme belgesi ile ortaklık tespit belgesinin sunulduğunun tespit edildiği, başvuru sahibi istekli tarafından söz konusu iş denetleme belgesinin belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulmadığı iddiasına yer verildiği görülmekle birlikte, somut durumun ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sıralamasında bir değişikliğe yol açacak bir durum bulunmadığı görüldüğünden, ihaleyi gerçekleştiren idareden söz konusu belgelerin aslının istenilmesine gerek bulunmadığı"; başvuru sahibinin (d) iddiasına ilişkin olarak ise "...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin bilgiler sütununda EKAP’a kayıtlı olmayan iş deneyim belgesi bilgilerinin beyan edildiği ve yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgileri tevsiken sunulan belgeler kapsamında ...adına düzenlenmiş iş denetleme belgesi ile ortaklık tespit belgesinin sunulduğunun tespit edildiği, başvuru sahibi istekli tarafından söz konusu iş denetleme belgesinin belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulmadığı iddiasına yer verildiği görülmekle birlikte, somut durumun teklif sıralamasında bir değişikliğe yol açacak bir durum bulunmadığı görüldüğünden, ihaleyi gerçekleştiren idareden söz konusu belgelerin aslının istenilmesine gerek bulunmadığı; öte yandan ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen iş deneyim belgesi bilgileri ve EKAP üzerinde gerçekleştirilen incelemede, idarece belirlenen benzer iş tanımı dikkate alındığında anılan belgeye ilişkin bir ayrıştırma yapılması veya esaslı unsuruna ilişkin araştırma yapılması gerektiği değerlendirilmekle birlikte, somut durumun ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sıralamasında bir değişikliğe yol açmadığı görüldüğünden anılan belgenin ayrıştırılmasına yönelik olarak belgeyi düzenleyen idare ile bir yazışma yapılmasına gerek bulunmadığı" sonucuna varılarak anılan hususlarda gerekli incelemenin tamamlanmadığı görülmektedir.
Davacı şirketlerin ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgesi ile ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından beyan edilen iş deneyim belgesine ilişkin iddiaları haricindeki tüm iddialar yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, bu kısım yönünden davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararında hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kanun'un aktarılan düzenlemeleri uyarınca, Kamu İhale Kurulu'nun, ihale işlem ve kararlarını mevzuata uygunluk açısından inceleyerek, anılan Kanun'un 54. maddesinde belirtilen kararlardan birini alabileceği, itirazen şikâyet başvuruları üzerine Kamu İhale Kurulu'nun hangi hâllerde hangi kararları alacağının Kanun ile tahdidî bir biçimde sayıldığı dikkate alındığında, davacılar tarafından Kuruma yapılan başvuruda ileri sürülen iddialardan bir kısmı incelenerek sonuca bağlanırken, diğer bir kısım iddiaların ise incelense dahi sonucun değişmeyeceği gerekçesiyle gerekli inceleme tamamlanmadan ve anılan Kanun'un 54. maddesi uyarınca bir karar alınmaksızın itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verilmesi Kanun'a uygun olmamakla birlikte; davacıların diğer tüm iddiaları Dairemizin işbu kararıyla incelenerek kesin olarak sonuca bağlandığından ve yapılan incelemede, davacıların teklifinin en avantajlı 8. teklif, ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.'nin teklifinin en avantajlı 3. teklif, ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti.'nin teklifinin ise en avantajlı 6. teklif olduğu, ihalede sıralamayı değiştirebilecek başka bir şikâyet ya da itirazen şikâyet başvurusunun bulunmadığı anlaşıldığından ...İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ile ...İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti.'nin iş deneyim belgeleri açısından yapılacak inceleme sonucu değiştirmeyeceğinden, usûl ekonomisi gereği temyize konu İdare Mahkemesi kararının bu kısmının bozulmasına gerek görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ilişkin .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara iadesine,
5. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 30/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.