Esas No: 2021/5009
Karar No: 2022/3082
Karar Tarihi: 30.05.2022
Danıştay 2. Daire 2021/5009 Esas 2022/3082 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davalı idare, davacı belediyenin işgali nedeniyle tahakkuk ettirilen ecrimisil bedeli için düzenlenen ödeme emrinin usul ve yasa hükümleri çerçevesinde düzenlendiğini ileri sürerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istemiyle temyize başvurmuştur. Ancak Danıştay İkinci Dairesi, ödeme emrinin dayanağı olan işlemin vadesinde ödenmemiş ve kesinleşmiş bir alacağa dayanması gerektiği, davacının da ecrimisil ihbarnamelerine karşı dava açtığı ve bu hususların Bölge İdare Mahkemesince dikkate alınmaması nedeniyle verilen kararın hukuka uygun olmadığı sonucuna varmıştır. Bu nedenle, Bölge İdare Mahkemesi kararı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca bozulmuştur. Kararda, ayrıca amme alacaklarının tahsiliyle ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'daki ödeme emrine ilişkin hükümler ve ecrimisil alacaklarının tahsil edilmesiyle ilgili Milli Emlak Genel Tebliği hükümleri detaylı şekilde açıklanmıştır.
"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5009
Karar No : 2022/3082
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; davacı belediye adına tahakkuk ettirilen 74.134,99 TL ve 643.874,24 TL (toplam 718.009,23 TL) ecrimisil bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen … günlü, … sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla; bakılan davada idareye ödeme emrinin dayanağı alacağa yönelik ihbarname gönderilip gönderilmediği, gönderilmiş ise tebliğ alındısının gönderilmesinin Mahkemenin 29/11/2017 ve 28/12/2017 günlü ara kararları ile istenilmesine rağmen, davalı idarece dava dosyasına herhangi bir belge sunulmadığının görüldüğü, bir amme borcunun ödeme emri ile takip edilebilmesi için borcun kesinleşerek tahsil edilebilir hale gelmesi, borcun kesinleşmesi için de tahakkuka ilişkin işlemin usulüne uygun şekilde borçluya tebliğ edilmesi ve vadesinde ödenmemesi gerektiği, bu durumda; kesinleşmiş ve vadesinde ödenmemiş bir kamu alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenebileceği açık olmakla birlikte davalı idarece ihbarname düzenlemek ve tebliğ edilmek suretiyle kesinleştirilmemiş bir alacağın tahsiline yönelik olarak ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu ve kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacının, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın işgali nedeniyle tahakkuk ettirilen ecrimisil alacağının vadesinde ödenmemesi nedeniyle dava konusu ödeme emrinin usul ve yasa hükümleri çerçevesinde düzenlendiği ileri sürülerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmiştir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği ileri sürülmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; davacı belediye adına tahakkuk ettirilen 74.134,99 TL ve 643.874,24 TL (toplam 718.009,23 TL) ecrimisil bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen … günlü … sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 'Ödeme emri' başlıklı 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı hüküm altına alınmış olup, 'Ödeme emrine itiraz' başlıklı 58. maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zaman aşımına uğradığı iddialarıyla dava açabileceği hükmüne yer verilmiştir.
Belirtilen hükümlere göre bir amme alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenebilmesi için ortada kesinleşmiş ve vadesinde ödenmemiş bir alacağın bulunması gerekmektedir.
20/8/2011 günlü, 28031 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 336 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği'nin "ecrimisilin vade tarihi ve tahsili" başlıklı 9/1. maddesinde; '' Ecrimisil; ecrimisil ihbarnamesinin ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili muhasebe birimlerine ödenir. Ödeme; ecrimisil bedelinin tamamına itiraz edilmemek kaydıyla ve otuz günü geçmemek üzere kısım kısım da yapılabilir.'' kuralına yer verilmiştir.
Şayet ödeme emrine konu alacağın dayanak işlemine karşı dava açılmış ise, bu davanın sonucuna göre ödeme emrinin hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu ödeme emri; İstanbul ili, Bakırköy ilçesi, … Mahallesi, … ada … parsel sayılı ve mülkiyeti davalı Hazineye taşınmazın sosyal tesis , 2 adet tek katlı yapı, beton zemin üzeri demir profil yapı yapılmak suretiyle davacı Belediye tarafından işgal edildiğinden bahisle farklı dönemlere ilişkin iki adet ihbarname ile istenilen ecrimisilin tahsili amacıyla düzenlenmiştir. Bu işlemlerin;
1- 05/06/2014-14/12/2016 tarihleri arasındaki işgal nedeniyle 804.842,80 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ihbarname düzenlendiği, ecrimisil bedeline 6009 sayılı Kanun uyarınca %20 indirim uygulanması suretiyle 643.874,24 TL olarak belirlenen tutarın vade tarihinden itibaren uygulanacak gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca tahsil edilmesinin … günlü, … sayılı işlem ile Gelir İdaresi Başkanlığına bildirildiği;
2- 15/12/2016-17/02/2017 tarihleri arasındaki işgal nedeniyle 92.668,74 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ihbarname düzenlendiği, ecrimisil bedeline 6009 sayılı Kanun uyarınca %20 indirim uygulanması suretiyle 74.134,99 TL olarak belirlenen tutarın vade tarihinden itibaren uygulanacak gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca tahsil edilmesinin … günlü, … sayılı işlem ile Gelir İdaresi Başkanlığına bildirildiği; bu bildirimler üzerine İstanbul Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı tarafından; … günlü, … sayılı ve … günlü, … sayılı işlemlerin 28/06/2017 tarihinde davacı belediyeye tebliğ edildiği; öte yandan davacıdan istenilen ecrimisil bedellerine 6009 sayılı Kanun uyarınca %20 indirim uygulanmaksızın 804.842,80 TL'lik ecrimisil istenilmesine ilişkin ihbarnamenin ve 92.668,74 TL'lik ecrimisil istenilmesine ilişkin ihbarnamenin de tebliğ edildiği ve davacı tarafından da bu ihbarnamelerin iptali istemiyle dava açıldığı, Dairemiz tarafından yapılan 13/12/2021 günlü ara kararın gereği davalı idare tarafından … günlü, … sayılı üst yazı ile sunulan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Bu durumda; her ne kadar İdare Mahkemesince, davalı idarece ihbarname düzenlemek ve tebliğ edilmek suretiyle kesinleşmiş bir alacağın bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiş ise de; hem 6009 sayılı Kanun uyarınca %20 indirimli ecrimisil miktarını gösteren işlemlerin, hem de asıl ecrimisil borcunu, bir başka ifade ile indirim uygulanmamış bedeli içeren ihbarnamelerin davacıya tebliğ edildiği ve davacının ecrimisil ihbarnamelerine karşı dava açtığı anlaşılmakla Bölge İdare Mahkemesince tüm bu hususlar göz önüne alınarak bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanununun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/05/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.