Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/666 Esas 2022/11416 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'nce 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; arsa niteliğindeki ... parsel sayılı taşınmazın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-g maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değerinin tespit edilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki;
1)Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-g maddesine göre arsa niteliğindeki taşınmazlara değer biçilirken dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça yakın bölgelerde ve benzer yüzölçümlü olması, değerlendirme tarihine yakın satışların emsal alınması ve kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan satışlara göre değer biçilmesi gerekir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; bu yönteme uyulmadan ... parsel sayılı taşınmazın eski tarihli pay satışı emsal alınarak bedel tespit edildiği gibi, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m2 değerlerinin karşılaştırılmasında; dava konusu ... parsel sayılı taşınmazın emlak vergisine esas metrekare birim bedeli 2,37-TL, emsal taşınmazın emlak vergisine esas metrekare birim bedeli ise 288,33-TL olduğu, aradaki fahiş oransızlık dikkate alınmaksızın dava konusu taşınmazı emsal taşınmazın %85'i değerinde kabul eden rapora göre hüküm kurulması doğru olmadığı gibi;
İlk karara esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın metrekare birim bedeli 490,58-TL olarak belirlendiği halde, Bölge Adliye Mahkemesi’nin iade kararı sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda metrekare birim bedeli 280,75-TL olarak belirlendiğinden, alınan raporlar arasında bedel yönünden açık fark olmasına rağmen, bu çelişki giderilmeden bedel belirleyen bilirkişi raporu inandırıcı ve hüküm kurmaya elverişli değildir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğü'nden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re'sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-İdarece düzenlenen kıymet takdir raporu ile ilk karara esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazda bulunan sondaj ve su havuzuna değer biçildiği halde, temyize konu hükme esas alınan bilirkişi raporunda gerekçesi gösterilmeden muhdesat bedelinin hesaplamaya dahil edilmemesi,
3-İlk karara esas alınan bilirkişi raporunda kamulaştırmadan arta kalan 5.733,51m²’lik alanda %10 değer azalışı hesaplandığı halde, arta kalan alana imar durumuna göre yapılaşma izni verilip verilmeyeceği, verilmiş ise önceki durumuna göre kısıtlama getirilip getirilmediği hususları ilgili Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğü'nden araştırılarak taşınmazın kullanım amacı, yüzölçümü, geometrik şekli ve kamulaştırmanın amacı nazara alınarak arta kalan kısımda değer kaybı gerekip gerekmediği denetlenmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde son karara esas alınan bilirkişi raporunda arta kalan kısımda değer azalışına hükmedilmemesi,
4-Dava tarihi olan 2016 yılı itibari ile taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların yaş ve cinslerine göre, maktu değerlerini gösterir resmi veriler İlçe, Tarım ve Orman Müdürlüğü' ile ilgili kurumlardan getirtilip, rapor denetlenmeden eksik inceleme ile ağaç bedeline hükmedilmesi,
5- Karar tarihi 03.05.2018 olduğu halde hükümde 09.01.2019 olarak gösterilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'nin 2019/1552 Esas- 2021/1362 Karar sayılı hükmünün yukarıda açıklanan gerekçelerle HMK'nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 22/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.