Esas No: 2021/14155
Karar No: 2022/11627
Karar Tarihi: 23.06.2022
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/14155 Esas 2022/11627 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen kamulaştırma bedeli tespiti davasında verilen karara, bir kısım davalılar vekillerinin itirazı sonucu Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nce esastan ret kararı verilmiştir. Ancak temyiz başvurusuna konu olan kararın gerekçeleri incelendiğinde, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya uygun olmadığı, emsal taşınmazın ticari nitelikli özel amaçlı bir satış olduğu için kabul edilemeyeceği ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarının dikkate alınmadığı belirlenmiştir. Bu nedenle Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararı HMK'nın 371. Maddesi uyarınca bozulmuş ve yeniden değerlendirme yapılması istenmiştir. Davanın dayandığı kanun maddesi ise Kamulaştırma Kanunu'nun 10. Maddesi'dir ve arsa niteliğindeki taşınmazların değerlendirilmesi için de 11/1-g maddesi gereği emsal alınması öngörülmüştür.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi bir kısım davalılar vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10.maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, bir kısım davalılar vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nce esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, bir kısım davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'nin istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/863 Esas - 2018/56 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki;
1-Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-g maddesine göre arsa niteliğindeki taşınmazlara değer biçilirken dava konusu taşınmaz ile emsalin zaruret olmadıkça yakın bölgelerde ve benzer yüzölçümlü olması, değerlendirme tarihine yakın satışların emsal alınması ve kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan satışlara göre değer biçilmesi gerekir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, emsal alınan taşınmazın emlak vergi değeri ile dava konusu taşınmazın emlak vergi değerinin karşılaştırmasında emsal taşınmazın dava konusu taşınmazdan daha değerli olduğu anlaşıldığı halde, ters orantı kurularak dava konusu taşınmazın emsalden daha değerli olduğunun belirtildiği, ayrıca emsal taşınmazın 20.03.2012 tarihli satışın alıcısının limited şirket olduğu, yapılan satış ticari nitelikte ve özel amaçlı satış olup emsal olarak kabul edilemeyeceğinden rapor inandırıcı görülmemiştir.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesi'nin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 gün, 30791 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan kararı gözetilmeksizin önüne alındığında davacı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlar yerinde olmadığı Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/863 Esas - 2018/56 Karar sayılı Hükmün HMK'nın 371. Maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, davalı ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 23/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.