Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı ve davalı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı-k.davalı vekili ile davalı-k.davacı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklanması dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Asıl dava, kiracı tarafından açılan kira sözleşmesinin 09.09.2013 tarihinden geçerli olmak üzere haklı nedenlerle Feshi, depozitonun iadesi, uğranılan zarar ve kazanç kaybının tahsili istemine, karşı dava kiraya veren tarafından açılan ödenmeyen kira bedeli ve aidatlar ile makul süre kira bedelleri ile aidat bedellerinin, müşteri servis giderlerinin tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkeme, asıl davanın ve karşı davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı-karşı davalı vekili ve davalı-karşı davacı vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde, Davacının, davalı şirketten , adresindeki dükkanı 01.01.2009-31.12.2009 tarihleri arası tekstil ürünleri satışı yapmak amacıyla natamam bir vaziyette 2.500 EURO depozito vererek kiraladığını, kiralamaya müteakip işyerinin satışa uygun bir dükkan niteliğini kazanması için yapılması gereken, asma tavan-vitrin-raf-kağıt, elektrik-müzik yayın sisteminin kurulması, duvarların kağıtla kaplanması, raf ve dolap vb gibi tüm döşeme işlerini yaptığını, ve ayrıca faaliyeti sırasında kullanacağı malzemeleri satın aldığını, kiraladığı dükkanda tekstil ürünleri satış faaliyetini sürdürmekteyken, 09.09.2013 tarihinde davalının maliki-işleteni olduğu alışveriş merkezinin ana kanalizasyon borusunun patladığını ve davacının, iş yerindeki, demirbaş niteliğindeki tüm mallar ve satış amacıyla teşhirde, raf ve dolaplarda bulunan tekstil ürünlerinin tamamının kullanılamaz hale gelecek şekilde zarar gördüğünü, davalıya gönderdiği ihtarnameyle, kiralanan taşınmazın 10.09.2013 tarihi itibariyle kira sözleşmesinin feshedildiğini, sigorta tarafından yapılacak incelemeye müteakip mecurun derhal teslim edileceğini, davacının, 10.09.2013 tarihinde davalının aleyhine, iş yerinde oluşan hasarın ve zararının bedelinin tespitini Hukuk Mahkemesinin 2013/123 D.İş sayılı dosyasıyla yaptırdığını, hasara uğrayan tekstil ürünlerinden dolayı 220.350.06 TL, işyerinin tefrişatından dolayı uğradığı zarar bedeli 11.762.00 TL olduğunun belirtildiğini, davalının sigortacısı tarafından eksper incelemesi tamamlandıktan sonra , sigortalının talebiyle hasarlı tekstil ürünlerinin Cabir Eravcıya 12.12.2013 tarihinde teslim edildiğini, davalı, işyerinde hasara uğrayan diğer mallarla birlikte iş yerini teslim almaktan imtina
./..
edince, davalıya anahtar ve hasarlı malların davalıya teslimi için tevdi mahalli tayini talep edildiğini, Mahkemesince verilen 2014/4 D.İş sayılı kararla ,
işyerinin anahtarı mahkemeye teslim edilerek davalıya tebligat yapıldığını, davacının, davalıdan kiraladığı dükkanı, davalıdan kaynaklanan nedenlerle 9.9.2013 tarihinde kanalizasyon basmasından dolayı kullanma imkanı ortadan kalktığından kira sözleşmesinin 09.09.2013 tarihinden geçerli olmak üzere feshine, 9 günlük 327.89 EURO kira bedeliyle 9 günlük süreye isabet eden ortak gider ( 863.73 TL ) 320,16 EURO olmak üzere 648.05 EURO"nun verilen depozitodan düşülmesinden sonra kalan 1.851,95 EURO" nun sözleşmenin 13.maddesi uyarınca davalıdan aynen tahsiline karar verilmesini, davacının zarar kalemlerinin ,kullanılamayacak 2645 adet tekstil ürününün azami satış fiyatının 100.833.69 TL, satışa uygun olmayan 3895 adet ürünün azami satış fiyatının 119.516.37 TL, asma tavanın tahminen 10.000 TL olduğu, spotlar elektrik panosu vb. Zararların 20.000 TL, reyon ve raf sisteminin ıslanıp kabarmasından kaynaklı 43.324.88 TL, zarar gören mankenler için 750.00 TL, 250 adetiçin toplam 200.00 TL, ıslanan bilgisayar için 1.450.00 TL, 2 adet koltuk için 190.00 TL, sigorta şirketi tarafından ödeme yapılana kadar geçen sürede işyeri çalıştırılmadığı ve başka bir işte de çalışamadığı için davacının günlük kazanç kaybının ortalama 702.67 TL olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 10.000.00 TL nin davalıdan tahsilini istemiş, 19/06/2015 havale tarihli dilekçesi ile belirsiz alacak içindeki taleplerinden sigortalı ve hasarlı olarak satıştan alınan bedel dışında kalan zararlar kısmından 75.210,82 TL , Zarara uğrayan demirbaş , dekorasyon ve inşaat malzemelerinden 65.416,82 TL , dava dilekçesinin müzik yayın sistemi, armatürler, aydınlatma, elektrik panosu vs ilişkin taleplerini 14.910,00 TL arttırarak toplam 155.536,82 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde, davacının sözünü ettiği ayıbın, kiraladığı dükkanın kullanıma elverişliliğini ortadan kaldırmadığını, önemli bir şekilde kullanımını engellemediğini, bu nedenlerle, davacı tarafından yapılan feshin haklı bir fesih olmadığı gibi, iş bu dava ile talep edilen feshin de haklı bir fesih olmadığını, kira sözleşmesinin feshine ilişkinin isteminin reddinin gerektiğini, sözleşmenin 31.12.2013 tarihinden itibaren yenilendiğini, davacının, keşide ettiği ihtarname ile kira sözleşmesini 10.09.2013 tarihi itibariyle feshettiğini bildirmiş ise de bildirim tarihinde mecurun anahtarlarını teslim etmediğini, davacının, mecurun anahtarını tevdi mahalli talebinde bulunduğu Mahkemesi" nin 2014 / 4 D. İş sayılı dosyasına teslim ettiğini, bu dosyadan gönderilen tebligat üzerine mecurun anahtarlarının 14.01.2014 tarihinde teslim alındığını, mecurun, halen boş vaziyette olup, kiraya verilemediğini, dava konusu dükkanın AVM nin açılmasıyla birlikte 09.03.2008 tarihinde " ne kiraya verildiğini, ." ne boş vaziyette kiraya verilen dava konusu dükkanın, bu şirket tarafından dekore edildiğini, işletmeye hazır hale getirildiğini, dükkanın asma tavanı, vitrini, elektrik-müzik yayın sistemi, duvarlarının kağıtla kaplanması, ilk kiracı nin mecuru tahliye etmesinden sonra mecur, asma tavanı, vitrini, elektrik-müzik yayın sistemi yapılmış, duvarları kağıtla kaplanmış vaziyette davacıya kiraya verildiğini, bu nedenle davacının, asma tavan yapım bedeli, aydınlatma-müzik sistemi bedeli talebinde bulunamayacağını, kira sözleşmesini fesheden davacının, müspet zarar kapsamındaki kazanç kaybı sebebiyle talepte de bulunamayacağını, davacı, sigorta şirketinden hasar bedelini tahsil ederken sigorta şirketini ibra ettiğini, bu sebeple tahsil ettiği miktarın dışında ayrıca bir talepte bulunmasının yasal dayanağı bulunmadığını, belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuş, karşı davada ise, Davacı-karşı davalının, kira sözleşmesini 10.09.2013 tarihi itibariyle feshettiği halde mecurun anahtarlarının 14.01.2014 tarihinde teslim alındığını, kira sözleşmesini süresinden önce haksız yere feshettiğini, davacı-karşı davalının, 01.09.2013 tarihinden
../....

14.01.2014 tarihine kadarki Kira ve diğer giderlerden sorumlu olduğu gibi, halen boş olan mecurun 14.01.2014 tarihinden sonra yeniden kiraya verilebilmesi için geçecek sürelerin kira ve diğer giderlerinden sorumlu bulunduğunu, belirterek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL alacağın sözleşme hükümlerine göre ödeme tarihlerinden itibaren işlemeye başlayan avans faiz oranıyla birlikte davacı-karşı davalıdan tahsiline, karşı dava ile davacı-karşı davalıda olan alacaklarının tespit edilmesinden sonra tespit edilecek alacak miktarından davacı-karşı davalının depozitosunun mahsubuna karar verilmesini talep etmiştir. Davacı-karşı davalı, karşı davaya cevabında, davacının 09.09.2013 tarihinden sonraki tarihlerden dolayı davalıya kira borcu ve ortak gider borcu bulunmadığını, karşı davacının sigortacısınca görevlendirilen eksperin malların, mahkemeden rapor çıkıncaya kadar bekletilmesi yönündeki talebi ve sonrasında da zarar gören malların göndereceği alıcıya teslimine kadar bekletilmesi yönündeki talebi ve davacının söz konusu hasarlı malları saklayabileceği başka bir yerinin olmaması nedeniyle mecurun anahtarının davalıya fesih tarihinde teslim edilemediğini, belirterek karşı davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davada dayanılan 01/01/2009 başlangıç ve 31/12/2014 bitiş tarihli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinde aylık kira bedelinin 1.000 euro olduğu ve kira bedeline de ortak kullanım yerlerinin aydınlatma ısıtma, soğutma, havalandırma ve temizlik sigorta, bakım ve idaresi ile kiralayan tarafından yapılacak harcamalara katılım paylarının dahil olmadığı, genel giderler için kiracının aylık 7 Euro/m2 (KDV hariç) tutarı genel gider adı altında her ayın 5. Gününe kadar kiralayana ödeyeceği, tespit edilen aylık asgari maktu kira bedeli ve aylık genel giderin ikinci yıldan itibaren %3 oranında artırılacağı kararlaştırılmıştır. Mahkemece, davacı- karşı davalının davasının kısmen kabulüne, taşınmazda meydana gelen 37.716,00 TL dekorasyon ve inşaat malzemeleri maliyet bedeli, 28.700,00 TL elektrik mekanik aksam , tavan boya , tamirat işçilik bedelinin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı - karşı davacıdan tahsiline, (1.851 EURO depozio bedeli karşılığı ) 3.965,00 TL"nin dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte dava tarihinden itibaren davalı- karşı davacıdan tahsiline, Tekstil ürünleri zarar bedeli , kazanç kaybı ve fazlaya dair talebin reddine, Davalı- karşı davacının davasının kabulüne, 26.503,68 TL "nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davacı - karşı davalıdan tahsiline, karar verilmiş, hüküm davacı-karşı davalı vekili ve davalı-karşı davacı vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre asıl davada ve karşı davada davacı ve davalının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının tekstil ürünlerinin satış bedeline ilişkin temyizine gelince;
09.09.2013 tarihinde davalının maliki-işleteni olduğu alışveriş merkezinin ana kanalizasyon borusunun patlaması nedeniyle davacıya ait iş yerindeki, demirbaş niteliğindeki mallar ile satış amacıyla teşhirde, raf ve dolaplarda bulunan tekstil ürünleri zarar görmüş, davacı, davalıya Ankara 25.Noterliğinden gönderdiği ihtarnameyle, 10.09.2013 tarihi itibariyle kira sözleşmesinin feshetmiştir. Mahkemenin kabul şekline göre de kira sözleşmesi haklı nedenle feshedilmiştir. Bu durumda davacı satış bedelinden elde edilecek geliri talep edebilir. Mahkemece bu kapsamda içinde tekstilci ve muhasebesi bulunan bilirkişi heyeti ile davacının ticari defterlerinde inceleme yapılarak riziko öncesi ve sonrası stok durumları tespit edilerek davacının gerçek zararının hesaplanıp sigorta şirketi tarafından yapılan ödemeler de düşüldükten sonra sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
.../....


3-Davalının asıl davada İnşaat, dekorasyon ve elektrik aksamına ilişkin temyizine gelince; davacı- karşı davalı dosyada bulunan teklif mektuplarına dayanarak verdiği ıslah dilekçesi ile zarara uğrayan demirbaş, dekorasyon ve inşaat malzemeleri için 65.416,82 TL’nin tahsilini talep etmişse de mahkemece dosyada bulunan ve her an temini mümkün olan bu teklif mektuplarına dayanılarak zarar bedeline hükmedilmesi doğru değildir. Bu durumda tespit raporunda belirlenen bulgular ve davacı ve davalının tüm savunmalarını kapsar şekilde yeniden dosya üzerinden konusunun uzmanı bilirkişi kurulu aracılığı ile inceleme yaptırılarak, oluşan hasar yönünden denetime elverişli bilirkişi raporu alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulmuştur.
4- Tarafların depozito bedeline ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan kira sözleşmesinin 13.1 maddesinde depozito hükmünün “Kiracı kiraya sayılmamak üzere kiralayana 2500€ depozito olarak ödemekle yükümlüdür.” şeklinde kararlaştırıldığı ve 23/01/2009 tarihinde 2500 € depozito bedeli olarak davalıya ödendiği uyuşmazlık konusu değildir. Davacı tarafından depozito bedeli dava konusu edilmiş olup eylül ayı kirasına mahsup edilmesi doğru olmadığı gibi Euro döviz satış kuru esas alınarak hesaplanması gerekirken yanlış döviz satış kuru esas alınarak eksik hesaplanması da doğru değildir.
5- Karşı davaya yönelik davalı-karşı davacının temyiz itirazlarına gelince;
Kira sözleşmesinin 1.10. maddesinde aylık asgari maktu kira bedeli ve aylık genel giderin ikinci yıldan itibaren %3 oranında artırılacağı kararlaştırılmış olup artış şartına göre aylık asgari kira bedeli ve genel giderin tespit edilerek bulunan bedel üzerinden tahliye tarihine kadarki kira bedeli ve genel giderin hesaplanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik bedele hükmedilmesi de doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda 2,3,4,5 nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca asıl dava ve karşı davaya ilişkin hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı-karşı davalı yararına takdir olunan 1.350.- TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacıdan alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine keza kendisini vekille temsil ettiren davalı-karşı davacı yararına takdir olunan 1.350.- TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 30.11.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.