Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/7659 Esas 2022/11657 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada ... 1. İş ile İstanbul Anadolu 17. İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
... 1. İş Mahkemesi'nce, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesinin “İş mahkemelerine açılacak her dava açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.” hükmünü içerdiği, davalı işverenin süresinde yetki itirazında bulunduğu, dosya kapsamından davalı işverenin ve işyerinin İstanbul ilinde bulunduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul Anadolu 17. İş Mahkemesi'nce ise, dava dilekçesi, cevap dilekçesi ile SGK kayıtları bir bütün olarak incelendiğinde işçinin işini yaptığı yerin ... Caddesi, No:19 ... ilinde olduğunun sabit olduğu, davacı işçinin yetkili mahkeme hususunda seçimlik hakkı bulunduğu ve bu seçimlik hakkına dayanarak davayı işin yapıldığı yer mahkemesi olan ... İş Mahkemesi'nde açtığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Davanın açıldığı ve ilk derece mahkemesi tarafından karar verilen tarihte yürürlükte bulunan 7036 sayılı Kanun’un 6. maddesi, “İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.” düzenlemesini içermektedir. Benzer düzenleme, mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 5. maddesinde ve 5521 sayılı Kanun’da sarahat bulmayan hallerde Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na gönderme yapan 15. maddesinde de mevcuttur.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Kesin yetki hali kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
7036 sayılı Yasa’nın 6. maddesinde belirtilen yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olup öngörülen yetkili mahkemelerden birini tercih hakkı işçiye aittir. Davacı işçinin kanuni yetkili mahkeme dışında başka bir yer mahkemesinde dava açması tercih hakkını ortadan kaldırmayacağı gibi bu seçim hakkının işverene geçmesi sonucunu da doğurmaz. Başka bir anlatımla seçimlik hak işçide olup, davacı işçinin beyanı doğrultusunda dosyanın yetkili iş mahkemesine gönderilmesi gerekir.
Dosya kapsamından, davacı işçinin çalıştığı iş yeri adresinin ... ilinde bulunduğu, davacının seçimlik hakkını kullanarak yetkili olan iş yapıldığı yer mahkemesinde dava açtığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle uyuşmazlığın ... 1. İş Mahkemesi'nde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince ... 1. İş Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 12/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.