Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/7658 Esas 2022/11656 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada, Kocaeli 1. Asliye Hukuk ile İstanbul 24. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, çalıntı telefon satışı nedeniyle bedel iadesi istemine ilişkindir.
Kocaeli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, taraflar arasında telefon satın alınmasına ilişkin ilişki bulunduğu, davalı tarafça süresi içerisinde verilen cevap dilekçesi ile yetki ilk itirazında bulunularak yetkili mahkemenin İstanbul Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğu bildirildiği, davanın açıldığı tarih itibarile yürürlükte bulunan 6100 Sayılı HMK'nın 6. maddesine göre davalının yetki itirazı dikkate alınması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 24. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce ise, davalının İstanbul Asliye Hukuk Mahkemeleri’nin yetkili olduğuna dair yetki itirazında bulunduğu, UYAP üzerinde yapılan sorgulamada davalının yerleşim yeri adresinin İstanbul Adliyesi’nin yargı çevresi olmadığı, Küçükçekmece Adliye yargı çevresi olduğunun anlaşıldığı, davalının yetki itirazında yetkili olarak gösterdiği mahkemenin gerçekten yetkili olması gerektiği, yetki itirazında gösterilen mahkeme gerçekten yetkili değilse, mahkeme, gerçek yetkili mahkemenin neresi olduğunu araştırmadan, yetki itirazının reddine karar vermesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, ... isimli alışveriş uygulamasından telefon almak için davalı ile 25/09/2019 tarihinde konuşup 3.600,00 TL bedel ile, İphone X marka cep telefonunun aynı gün, anlaşılan bedel karşılığında alınarak bedelinin davalıya ödendiğini, ancak söz konusu telefon satın alındıktan sonra İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 2019/157100 Soruşturma sayılı dosyasından alınan karar gereği iletişime kapatıldığını ve telefonun çalıntı ürün olduğunun anlaşıldığını, bunun üzerine davalı ile iletişime geçtiğini ancak davalının satmış olduğu çalıntı malın bu durumunu kabul etmeyerek ödenmiş olan bedeli iade etmeyeceğini bildirdiği, söz konusu telefonun savcılığa iade edilmesine müteakip, aynı gün İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na davalı hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu, bahse konu telefonun bedelini geri ödemeyerek sebepsiz yere zenginleşen davalının, cep telefon bedelini iade etmesini talep ve dava etmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK'nın 73.(6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. (Bkz. HGK. 5.11.2003, 2003/13-640-627 sayılı kararı)
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda, davanın, Kocaeli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, davacının yerleşim yerinin; “...” olduğu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 89. maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olup davacı tercih hakkını bu yönde kullandığından, uyuşmazlığın Kocaeli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülüp çözümlenmesi gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Kocaeli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 12/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.