MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, ... İlçesi Bağtepe Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın 01.06.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümünün davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünde davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde hüküm verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli değildir. Şöyle ki, davacı 2014 yılında dava konusu taşınmaz bölümünün adına tescili istemiyle dava açmış ise de, taşınmaz daha sonra 2015 yılında idari yoldan ... adına tescil edilmiş olduğundan dava, dava tarihine kadar davacı lehine 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi ile çözüme kavuşturulacak nitelikteki tapu iptali ve tescil davası haline dönüşmüştür. Öncesi imar-ihyaya muhtaç olan tescil harici bir yerin, emek ve masraf yapılmak suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesini müteakip, kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin geçmesi şartıyla kazanılması mümkündür. O halde, uyuşmazlığın çözümünde taşınmazın tescil harici bırakıldığı tarihteki niteliğinin, imar-ihyasına ne zaman başladığının, ne zaman tamamlandığının ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğünün belirlenmesi gerekmektedir. Dosyada mevcut ziraatçı bilirkişi raporu bu hususları karşılamadığı gibi, keşif anında dinlenen yerel bilirkişi ve tanık anlatımları da soyut nitelikte olup, ziraat bilirkişi raporu ve keşifte alınan beyanlar taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlanıldığı ve tamamlandığı tarih ile ekonomik amaca uygun zilyetliğin başlangıç tarihini belirlemeye yeterli değildir. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olup, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları incelenmesi gerekirken 1985 yılına ait fotoğrafın incelenmesi ile yetinilmiş, bu tarihte çekişmeli taşınmazın sınırlarının oluşmadığı belirtilmiş olmasına karşın, başka yıllara ait hava fotoğrafı incelemesi yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ve en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, taşınmazın tapuya tescil edilmeden önce hangi tarihte ne durumda olduğu belirlenmeli ve dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde; yöreyi iyi bilen, yaşlı, tarafsız ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, önceki bilirkişi dışında belirlenecek üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak bu keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinde kime ait olduğu ve kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, varsa ağaçların türünü ve yaşını, taşınmazın imar-ihyaya konu olabilecek yerlerden olması halinde, imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve açıklar nitelikte, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir rapor alınmalı; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisine yukarıda tarihleri belirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümünün hava fotoğraflarında gösterilmesi istenmeli ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, tapu kayıt maliki ... olduğu halde, dava dilekçesi ile husumet yöneltilen ... Belediye Başkanlığı ve ... yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, bu yönün göz ardı edilmesi dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı Belediyeye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.