MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali Ve Tescil

... ve müşterekleri ile ... ve ... aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair ....Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 26.06.2009 gün ve 311/349 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacılar vekili, imar-ihya, miras yolu ile intikal ve kazanmayı sağlayan eklemeli zilyetlik hukuksal nedenlerine dayanarak dava konusu 128 ada 4 ve 12 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile vekil edenleri adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olan taşınmazlar hakkındaki davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, önceki hüküm ile verilip kesinleşen karar doğrultusunda 128 ada 12 parsel sayılı taşınmazın 25.2.2005 tarihli krokide B harfi ile gösterilen 2442,77 m2 lik kısmın tapu kaydının iptaliyle Veli İnce mirasçıları adına tesciline, aynı ada 4 parsel sayılı taşınmazın 25.6.2009 tarihli krokide C1 ile gösterilen 209,07 m2"lik kısmının 1. derecede Sit alanı içinde kalması nedeniyle reddine, aynı krokide A harfi ile gösterilen kısımdan B1 ve C1 ile gösterilen bölümler çıktıktan sonra kalan 2565,28 m2 kısmının Veli İnce mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmesi üzerine; hükmün, kabule ilişkin bölümü davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
128 ada 4 parsel, 1956 yılında yapılan kadastro çalışmasında çalılık niteliğiyle tesbit dışı bırakılmış, 9.8.1996 tarihinde idari yoldan 1321 parsel numarası verilerek ... adına tescil edildikten sonra yapılan yenileme çalışması ile 15.12.2002 tarihinde 128 ada 4 parsel numarası verilerek tarla niteliğiyle 7433,11 m2 yüzölçümü ile yine davalı ... adına tescil edilmiştir.
Mahkemece, verilen ilk hüküm Dairemizin 3.4.2003 gün ve 1765 E., 2147 K. sayılı ilamı ile özetle; imar-ihyanın olumlu veya olumsuz koşullarının araştırılması, komşu parsellere ilişkin tutanak ve varsa revizyon kayıtlarının getirtilmesi ile miras bırakan adına belgeye dayanmaksızın tesbit ve tescil yapılıp yapılmadığı hususlarının belirlenmesi noktasından bozulmuştur. Yerel mahkemece bozma ilamına uyularak verilen ikinci karar ise Dairemizin 25.10.2007 gün ve 4980 E., 5848 K. sayılı ilamı ile özetle; Hazinenin diğer temyiz itirazları reddedilerek, 128 ada 4 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak sit alanı içinde kaldığı anlaşıldığından bu yöne ilişkin araştırma yapılması için bozma sevk edilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak son olarak yazılı şekilde karar verilmiştir.
Dairemizin, tarih ve sayısı yukarıda belirtilen ikinci bozma ilamından sonra yerel mahkemece yapılan keşif sonunda arkeolog bilirkişi İsmail Vırıt tarafından düzenlenen 25.6.2009 tarihli raporda, dava konusu 128 ada 4 parsel içinde etrafı tel çit ile çevrili arkeolojik kültür varlığı kalıntısının bulunduğu saptanmıştır.
Her ne kadar arkeolog bilirkişi, 25.6.2009 tarihinde sunduğu raporunda taşınmazın sit haritasına göre yerini işaretlemiş ise de bu veriler hüküm kurmaya ve uyuşmazlığı çözümlemeye yeterli değildir. Parsel üzerinde eski dönemlerden kalma tarihi kalıntının bulunduğu raporda açıklandığına göre, taşınmazın sadece sit alanı olarak ilan edilen yerde kalıp kalmadığının belirlenerek karara esas alınması doğru olmamıştır.
Mahkemece, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından söz konusu yerin çevresi ile birlikte koruma altına alınan yerlerden olup-olmadığı ilgili kurumdan sorulup belirlenmeli, buna ilişkin kararlar, belgeler ve harita istenmeli, varsa envanter listesi de getirtilerek uzman üç kişilik bilirkişi kurulundan mahallinde uygulama yapılarak rapor alınmalıdır. Dava konusu taşınmazın koruma altına alınan ve envanter numarası verilen yerlerden olmadığının tesbit edilmesi durumunda, aynı bilirkişi kurulundan “koruma altına alınması gereken yerlerden” olup olmayacağının bildirilmesi istenmelidir. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile birinci ve ikinci derece arkeolojik sit alanlarındaki taşınmazlar zilyetlik yoluyla iktisap edilemez (5663 sayılı Kanunla değişik 2863 sayılı K.m.11). Anılan madde gereğince durumun ilgili koruma bölge kurulundan ayrıca sorulması, yapılacak inceleme ve araştırma sonucu 128 ada 4 sayılı parsel belirtilen yerlerden ise davanın reddine, aksinin belirlenmesi durumunda ise dosya içeriğine, toplanan delillere göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi doğru olmamıştır.
Kabule göre de; 128 ada 4 parsele ilişkin tapu kaydı iptal edilmeden davacılar adına tesciline karar verilmesi yanlıştır.
Davalı ... vekilinin tüm bu açıklamalar nedeniyle yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün usul ve kanuna aykırı görülen 128 ada 4 parsel yönünden kabule ilişkin bölümünün HUMK.nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 17.6.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.