Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/2289 Esas 2022/12168 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

İLK DERECE
MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtayca incelenmesi davacı idare vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın reddine ilişkin olarak verilen karara karşı, davacı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, davacı idare vekilince temyiz edilmiş, Dairemizin 09/06/2021 tarihli, 2021/741 -2021/8557 E/K sayılı ilamıyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra ilk derece Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin kararı bozulmuştur.
Mahkemece, Dairemizin bozma kararına uyularak verilen karara karşı davacı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiş; bu hüküm, davacı idare vekilince temyiz edilmiştir.
İlk derece mahkemesince verilen kararın hüküm fıkrasında, tebliğden itibaren iki hafta içerisinde istinaf kanun yolu açık olarak karar verildiği tespit edilmiştir.

Anayasa’nın 36/1 maddesi, 6100 sayılı Kanun’un 297/1-ç maddesi ve Anayasa Mahkemesinin 2012/855 sayılı kararında da belirtildiği üzere, uyuşmazlıkta uygulanacak kanun hükmünü tespit edip resen uygulayacak hakimin, bu çerçevede kanun yolunu ve süresini de taraflara doğru gösterme yükümlülüğü vardır.
6100 sayılı HMK'nın 373/4 maddesi; ''Yargıtayın bozma kararı üzerine ilk derece mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildiği takdirde, bu karara karşı temyiz yoluna başvurulabilir.'' hükmünü,
Geçici 3/2 maddesi; "Bölge Adliye Mahkemeleri'nin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanun'un 26/9/2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454 üncü madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunur. Bu kararlara ilişkin dosyalar Bölge Adliye Mahkemelerine gönderilemez.'' hükmünü içermektedir.
Yukarıda açıklanan yasa maddelerinin düzenleniş amacı, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlara karşı Yargıtaya yapılmakta olan temyiz kanun yoluna başvurulmasını ve karar kesinleşinceye kadar iki dereceli kanun yolu denetiminin Yargıtay tarafından yapılmasını sağlamaktadır.
Diğer bir anlatımla, Yargıtayın verdiği bozma kararları üzerine verilen kararların tekrar Yargıtay denetiminden geçmesi, başka bir deyişle Yargıtay kararının istinaf yolu ile denetlenmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere, ilk derece mahkemesinin kararı, Dairemizin 09/06/2021 tarihli, 2021/741 -2021/8557 E/K sayılı ilamı ile bozulduğundan, Yargıtayın bozma kararına uyan ilk derece mahkemesinin bozma sonrası verdiği karar HMK’nın 373/4. maddesinin emredici hükmü uyarınca "istinafa" değil "temyiz" kanun yoluna tabi olup, mahkemece kararda istinaf kanun yolunun işaret edilmesi sonuca etkili değildir.
Temyiz edenin süresinde yaptığı başvuru sonucu, dosya Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiş ise de; temyiz edenin hakkı zayi olmayacak şekilde dosya kendisine gönderilen ilgili Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak iş, HMK’nın 374/4 maddesi uyarınca dosyanın temyiz incelemesine gönderilmek üzere mahkemesine iadesi olmalı iken, istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiş ise de, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin Dairemiz bozma kararı sonrası ilk derece mahkemesi kararına ilişkin olarak verilen 08/12/2021 tarihli, 2021/1910 - 2021/1856 E/K sayılı kararı yok hükmünde olup, davanın geçirdiği safahat da dikkate alınarak kararın KALDIRILMASINA, karar verildikten sonra Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17/09/2021 tarihli, 2021/300 - 2021/486 E/K sayılı kararının temyiz incelemesinde;
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş, karar, davacı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; arazi niteliğindeki ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi 101 ada 4 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 11/1-f maddesi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesine ve tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK'nın 370. maddesi gereğince ONANMASINA, davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, 19/09/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.