MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Trz. Tic. ve San. ...vekili ve katılma yoluyla davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili;davalıların sürücüsü, maliki ve trafik sigortacısı olduğu aracın davacı ...’in sürücüsü ...’nin yolcusu olduğu motorsiklete çarpması neticesinde meydana gelen trafik kazasında davacıların yaralandığını ayaklarındaki kırıklar nedeniyle sürekli maluliyetle karşı karşıya kaldıklarını, öğrenci olan davacıların yarlanmaları nedeniyle kazanç kaybına uğrayacaklarını, tedavi gideri ödediklerini, motorsiklet için hasar bedeli ödediklerini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla açıklama beyanıyla beraber davacılar için ayrı ayrı 1.000,00 TL den toplam 2.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilini, ... için 7.500,00 TL ... için 2.500,00 TL olmak üzere 10.000,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalıardan müşterek ve müteselsilen tahsilini, sigorta şirketi yönünden dava tarihinden diğer davalılar için kaza tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesini talep etmiş ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini bilirkişi raporuna göre 29.750,73 TL ye yükseltmiştir.
Davalı ... Genel Sigorta A.Ş. vekili; motorsiklette meydana gelen hasarla ilgili maddi tazminat talebinin reddine, tedavi masraflarına ilişkin maddi tazminat talebinin
reddine, dava açılmasına sebebiyet vermediklerinden dolayı masraf, vekalet ücreti ve faiz ile sorumlu tutulmamalarına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili ;kazanın davacı sürücünün kusuruyla meydana geldiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Trz. Tic. ve San. A.Ş. vekili; davalı müvekkilinin kazaya karışan aracını uzun süreli araç kiralama sözleşmesi ile kiralamış olması nedeni ile davanın husumet yönünden reddini, aksi halde davanın esas yönünden reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma,toplanan delillereve benimsenen bilirkişi raporuna göre; 21.322,41 TL sürekli maluliyet tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili (sigorta şirketi açısından poliçe limiti dahilinde) ile davacı ..."e verilmesine, 1.320,85 TL geçici iş göremezlik tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ..."e verilmesine, 2.500,00 TL manevi tazminatın davalılardan ... Turizm Tic. Ve San. Aş. Ve davalı ..."dan alınarak davacı ..."e verilmesine, 5.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan ... Turizm Tic. Ve San. Aş. Ve davalı ..."dan alınarak davacı ..."e verilmesine, motorsiklet için istenilen 500,00 TL"nin feragat nedeni ile reddine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Trz.Tic.ve San....vekili ve katılma yoluyla davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı ... Trz. Tic. Ve San. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde,dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ... Trz.Tic.ve San....vekilinin aşağıdaki (2) nolu bent dışında kalan yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davalı ... Trz. Tic. Ve San. ...vekili cevap dilekçesine kazaya karışan aracın ... İlaç Sanayi A.Ş. ye uzun süreli kira sözleşmesi ile kiralandığını belirtmiş kira sözleşmesi ile araç teslim belgesi sunmuş, dava ... İlaç Sanayi A.Ş. ye ihbar edilmiştir.Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
2918 sayılı KTK hükümlerine göre, trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde
bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alacı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hâkimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hâkimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hâkimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Bu durumda mahkemece; kaza tarihinde taraflar arasında uzun süreli ve 3.kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesinin bulunup bulunmadığı, aracın fiilen teslim edilip edilmediği, ekonomik yararlanmanın kime ait olduğu, kira sözleşmesi ve kira bedelinin Maliye ve Vergi Dairelerine bildirilip bildirilmediği, işleten ve kiracının ticari defter ve kayıtları üzerinde konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılmak suretiyle, kira sözleşmesinin fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği, davalı ... Trz. Tic. Ve San. A.Ş."nin işletenlik sıfatının devam edip etmediği hususları tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve hatalı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli görülmemiştir.
3-Davacılar vekilinin katılma yoluyla temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Davacıların dava dilekçesinde hükmedilecek tazminatlar için davalı ... yönünden dava tarihinden diğer davalılar yönünden kaza tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesini talep etmiş olmasına göre mahkemece, hükmedilen tazminat miktarlarına faiz işletilmemesi isabetli olmamıştır.
4-Bozma sebep ve şekline göre davacı vekilinin vekalet ücretine yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Trz. Tic. ve San. A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Trz. Tic. ve San. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne,(3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,(4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin vekalet ücretine yönelik sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ve davalı ... Turizm Tic. ve San. A.Ş."ye geri verilmesine, 15/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.