MAHKEMESİ : GAZİANTEP BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen tazminat davasının kısmen kabulüne dair verilen hüküm hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; dava tarihi itibarı ile tüzel kişiliği bulunup sonradan tüzel kişiliği kaldırılan Köylere Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı ile Eğil Baraj Gölü kenarındaki 8 adet bungalov ev ile otoparkının işletilmesi konusunda kendisinden daha önce 2 firma tarafından sözleşme imzalandığını; bu şirketlerin çekilmesi üzerine kendileri ile imzalanan bu sözleşmenin 9.maddesinde ruhsat, belge ve diğer izinlerin kiracı tarafından alınacağının kararlaştırıldığını; fakat, davalının inşaat öncesinde inşaat ruhsatı ve sonrasında ise yapı kullanma izin belgesi almadığından, kendilerinin işyeri açma ruhsatı başvurularının reddedildiğini; kiralanan yerin içme suyu koruma havzasında yer alması nedeni ile kaçak yapı olarak değerlendirilip mühürlendiğini; yine, davalı idarenin Orman Bölge Müdürlüğünden tahsis kararı almadığını ve kiralanandaki evlere giden yolun köylere giden umumi yol üzerinde kalması, içme suyunun çekilememesi nedeni ile evlerin kiraya verilemediğini; kendi yükümlülüklerini yerine getirdiklerini fakat, açıklanan bu sebeplerle sözleşmenin konusunun kiraya verenden kaynaklı şekilde imkansız hale geldiğini; menfi ve müspet zararları karşılanmak kaydı ile fesih taleplerinin reddedildiğini ileri sürerek; ödedikleri kira bedeli ve yaptıkları masraflara ilişkin, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile, 5.000,00 TL menfi zarar, sözleşmenin uygulanamaması nedeni ile yoksun kalınan kâra ilişkin müspet zarara yönelik 5.000,00 TL"nin fesih tarihi olan 04/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek olan banka mevduatlarına uygulanan en yüksek ticari faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı; talebin zamanaşımına uğradığı, sözleşmede tüm ruhsat, belge ve diğer izinlerin kiracı tarafından alınacağı ve bunlardan kaynaklanan vergi ve diğer yasal yükümlülüklerden kiracının sorumlu olduğunun kararlaştırıldığı; davacının, gerekli yerlerden izin ve ruhsat başvurularını yapmadan mefruşat işine giriştiği, yine sözleşmede fesih halinde kiracının idareden herhangi bir talepte bulunamayacağı, yapılan peşin ödemelerin iade edilmeyeceği, hatta kiracının yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde yıllık kira bedelinin %10"u oranında ceza uygulanacağının kararlaştırıldığı; davacıdan önce ihaleyi kazanan şirketlerin ruhsat işini halledememesi üzerine davacı ile sözleşme imzalandığından, davacının ruhsat başvurusunun olumsuz sonuçlanabileceğini bilmesi gerektiği; hukukumuzda akit serbestisi ilkesi bulunduğu, bungalovlar belediye tarafından mühürlenmişse de, bunların imar kanunu kapsamında olmadığı, kiralananın orman içerisinde kalması nedeni ile ruhsat alma zorunluluğunun da bulunmadığı; DİSKİ"den tüzük değişikliği sağlanıp davacının önünün açıldığı, kiralanan su bağlanmasının davacı ile belediye arasındaki bir sorun olduğu ve bu yükümlülüğün davacıya ait olduğu, köy yolunun davacıya tahsis edilmeyip sadece otoparkın tahsis edildiği; sözleşmenin 5/9.maddesinde, kiracının yaptığı faydalı ve lüks masrafların dahi istenemeyeceğinin kararlaştırılması nedeni ile davacının zorunlu masrafları hiç isteyemeyeceği; sözleşmenin 5/11.maddesinde, evlerin iç demirbaşlarının idarenin talepleri doğrultusunda alınacağı kararlaştırılmasına rağmen davacının idareye haber vermeden aldığı, sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmediği, gelse de bunda kendi kusurlarının olmadığı ve illiyet bağı bulunmadığını savunarak; davanın reddini istemiştir.
İlk derece Mahkemesince; davanın kabulü ile, 5.916,00 maddi tazminat ve 175.000,00 TL kira bedeli olmak üzere toplam 180.916,00 TL"nin dava dilekçesi ile talep edilen 10.000,00 TL"lik miktarı yönünden dava tarihi olan 25/11/2013 tarihinden itibaren, ıslah edilen miktar olan 170.916,00 TL yönünden ise 08/07/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı kurumlardan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince; davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile; Eğil Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/25 Esas, 2017/84 Karar sayılı kararının kaldırılmasına,İlk Derece Mahkemesi hükmünün yeniden kurulması açısından;davanın ispatlanamaması nedeni ile esastan reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Somut olayda, davacı dava dilekçesinde; Köylere Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı ile Eğil Baraj Gölü kenarındaki 8 adet bungalov ev ile otoparkının işletilmesi konusunda kiralama sözleşmesi imzaladığını; ancak, kiralanan yerin içme suyu koruma havzasında yer alması nedeni ile kaçak yapı olarak değerlendirilip mühürlendiğini, sözleşmenin konusunun kiraya verenden kaynaklı şekilde imkansız hale geldiğini belirterek; ödedikleri kira bedeli ve yaptıkları masrafların tahsilini talep etmiş; mahkemece, davanın kabulü ile 5.916,00 maddi tazminat ve 175.000,00 TL kira bedeli olmak üzere toplam 180.916,00 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmiş; bunun üzerine, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, kira bedeli olarak davalının hesabına 03/02/2012 tarihinde yatırılan 42.000,00 TL ile 05/06/2012 tarihinde yatırılan 84.000,00 TL miktarlı ödemeye ilişkin banka dekontunda kimin yatırdığına ilişkin açıklama bulunmadığı , 01/03/2012 tarihli 2 adet 42.000,00 TL miktarlı ödemelerin ise ... Kardeşler isimli şirketin yatırdığının yazılı olması nedeni ile bu ödemelerin davacı tarafından yatırıldığının dosyadaki mevcut delil durumu itibarı ile ispatlanamadığı gerekçesi ile bu talebin de reddine karar verilmiştir.
Ne var ki, Bölge Adliye Mahkemesince; kanuna açıkça aykırılık halleri hariç istinaf sebepleri ile sınırlı olarak inceleme yapılabilir. HMK"nın 355. maddesi "İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözeter." hükmüne amirdir. Davalı tarafın da kira ödemelerinin davacı tarafça yapılmadığına dair istinaf sebebinin bulunmamasına göre, bu husus resen incelenip, değerlendirilemez. Kaldı ki, davalı tarafın savunmasında kira parasını davacıdan almadığına yönelik beyanının da olmaması gözetildiğinde; davacının, davasının ispatlanamadığından bahisle davanın esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bölge adliye mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının HMK"nın 371. maddesi uyarınca davacı taraf yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, HMK"nın 373. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca dosyanın kararı veren bölge adliye mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 06.11.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.