MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacının 16.03.2001-30.06.2011 tarihleri arası ... Genel Müdürlüğü kafeteryasında garson olarak çalıştığını, 99 gün ücretli yıllık izninin kullandırılmadığını, haftanın 6 günü 08.30-17.30 arası hafta içi çalıştığını belirterek fazlaya dair haklarını saklı tuturak ödenmeyen kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretinin dava tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili ... 18. İş Mahkemesinin 2013/43 esas sayılı esasına kaydedilen dava dilekçesinde kıdem tazminatı ile yıllık izin ,fazla çalışma, hafta tatili alacaklarının davalı MTA Genel Müdürlüğüden tahsilini talep etmiş her iki dava dosyası birleştirilmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle, öncelikle zamanaşımı ve husumet itirazında bulunduğunu, husumetin taşeron şirketlere yöneltilmesi gerektiğini, davacının 19.03.2004 tarihinde davalı şirket adına, arada ... ve ... şirketi adına çalıştığı ve en son 01.07.2009-30.06.2011 arası davalı şirket adına taşeron işçisi olarak çalıştığını, davacının hizmet ilişkisi kurulmuş işçi olmamakla taşeron işçisi olduğunu, iş akdi haksız fesih edilmemekle ihale süresi bitmesi ile sonlandığını, hizmet alımlarının her yıl ihale ile gerçekleştiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalı şirket tarafından davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.

Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda, ana davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, birleşen davanın davalısı Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü vekili vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre birleşen davanın davalısı Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü vekilinin aşağıda bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma alacağının bulunup bulunmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Çalışma düzenin ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ücretlerinin ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma, alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışma alacaklarının yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Somut olayda, davacı ana davada, haftanın 6 günü 08:30-17:30 saatleri arasında çalıştığını, birleşen davada ise ; haftanın 6 günü çalıştığını, çalışmasının 14:00-24:00’e kadar sürdüğünü, cumartesi günleri de çalıştığını, haftada 2 gün 08:30-24:00 saatleri arasında çalıştığını, 20 saat fazla çalışma yaptığını ileri sürmüş, mahkemece alınan ilk raporda davacının düğün olan dönemlerin belirsiz olması nedeni ile 14:00-24:00 saatleri arasında çalıştığı kabul edilerek haftalık 9 saat fazla çalışma alacağı hesaplanmış, hükme esas alınan ek raporda ise ; düğünlerin yılın 2. altı aylık dönemlerinde olması nedeni ile 2008 yılının ikinci 6 ayında 58 organizasyon yapılması bunun 20 haftaya tekabül etmesi nedeni ile 20 hafta için 2 gün 6 hafta için ise 3 düğün olduğu kabul edilmiş ve 20 hafta için 08:30-24:00 arası 15,5 saat, 2,5 saat ara dinlenmenin düşümü ile 13*2=26 saat, 4 gün 9 saatten 36 saat toplam 17 saat fazla çalışma, 6 hafta için ise 3 gün 08:30-24:00 arası için 39 saat, 3 gün 9 satten 27 saat olmak üzere toplam 21 saat fazla çalışma, 2009 ikinci 6 ayında ise; 46 organizasyın olduğu 20 haftada 2 gün, 6 hafta 1 güne takabül etmesi nedeni ile 20 hafta için 08:30-24:00 arası için 26 sata, 4 gün 9 saatten 36 saat olmak üzere 17 saat, 6 hafta için ise 1 gün 08:30-24:00 arası için 13 saat, 5 gün 9 saatten 45 saat olmak üzere yoplam 13 saat fazla çalışma yaptığı, 2010 yılı ikinci 6 ayında 33 orgaznizasyon olduğu 20 hafta için 1 güne, 6 hafta 2 güne tekabül ettiği kabul edilerek 20 hafta için 08:30-24:00 arası 13 saat, 5 gün 45 saattek toplam 13 saat fazla çalışma yaptığı, 6 hafta için ise 2 gün08:30-24:00 arası 26 saat, 4 gün 9 saatten 36 saat olmak üzere 62 saat çalıştığı ve 21 saat fazla çalışma yaptığı, 2011 yılında ise tek organizasyon olduğu 1 hafta 13 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek hesaplanmıştır.
Dinlenen davacı tanıklardan ...;” Lokalde çalıştığımızdan düğün organizasyonu olmayan günlerde 14.00-24.00 saatleri arasında çalışırdık, yemeğimizi yer işimize dönerdik. Yazın hafta sonları düğün olurdu, bugünlerde ise 08.30"da işe başlar 24.00"a kadar çalışırdık. Haftanın 7 günü az önce belirttiğim şekilde ve hafta sonları yine düğün varsa yine belirttiğim şekilde çalışırdık.” şeklinde, diğer davacı tanığı ...; “ Davacı lokalde bazen 12.00"da bazen 14.00"da işe başlar 24.00"a kadar çalışırdı. Hafta sonları da aynı şekilde çalışırdı. Yaz aylarında düğün olduğunda da az önce belirttiğim şekilde çalışırdı. Haftanın 7 günü bu şekilde çalışırdı. Benim çalıştığım bina lokalden farklıydı 1.5 saat yemek molası olurdu, davacının nasıldı bilemem.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkemece hükme esas alınan salon kira bedeli başlıklı belgeler kurum tarafından kesilen faturaları ve bedellerini göstermekte olup,bu belgelerden düğünün hangi saatte olduğunun ne kadar sürdüğünün belirlenmesi mümkün değildir. Yine fatura tarihlerine bakıldığında genellikle 6. ve 7. ay yoğunluklu olduğu diğer aylar için çok az fatura kesildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca faturanın tarihinin düğün günü olduğu kabulü de dosya kapsamından mümkün değildir. Düğün tarihi ile ödeme tarihinin farklı tarihler olması ve ödeme yapıldıkran sonra faturanın kesilmesi de mümkündür. Bu bağlamda dosya içindeki kesilen bu faturalar ile davacının fazla çalışma yaptığının kabulü mümkün değildir.
Öte yandan, davacı ana davada haftanın 6 günü 08:30-17:30 saatleri arasında çalıştığını, birleşen davada haftanın 6 günü çalıştığını çalışmasının 14:00-24:00’e kadar sürdüğünü, cumartesi günleri de çalıştığını, haftada 2 gün 08:30-24:00 saatleri arasında çalıştığını ileri sürmüş ise de, davacının öncelikle kendi beyanları birbiri ile çelişmektedir. Yine dinlenen her 2 davacı tanığı da birbirinden farklı beyanlarda bulunmuşlardır. Ayrıca bilirkişi bazı haftalarda davacının 3 gün 08:30-24:00 saatleri arasında çalıştığını kabul etmesi de talep aşımı niteliğindedir.
Sunulan faturaların davacının fazla çalışmasını göstermediği, ispat yükünün davacı da olduğu, davacı tanıklarının birbirini doğrulamayan beyanda bulunmaları, davacının ana ve birleşen davalar için farklı çalışma saatlerini bildirmesi dikkate alındığında alınan ilk rapordaki gibi davacının haftanın 6 günü 14:00-24:00 saatleri arasında çalıştığı ve haftalık 9 saat fazla çalışma yaptığının kabulü gerekir. Anılan yönler gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10/02/2020 gününde oybirliği ile karar verildi.