MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 31.05.2013 birleştirilen davada 28.06.2013 ve 18.04.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; dava ve birleştirilen davanın kabulüne dair verilen 07.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar ... ve ... vekili, 168 ada 103,108 ve 109 sayılı parsel sayılı taşınmazlar yararına 168 ada 107 ve 168 ada 106 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine, birleştirilen davada ise 168 ada 113 ve 115 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine bir aracın geçebileceği genişlikte geçit hakkı istemiştir.
Birleştirilen davacı ... ise 168 ada 104 sayılı parseli için geçit hakkı talebinde bulunmuştur.
Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın ve birleştirilen davanın kabulüne, "davacılardan ..."a ait ... ili ... ilçesi Mahkeme mahallesi ... mevkinde kain 168 ada 103 parsel ve 168 ada 108 parsel sayılı taşınmazlar lehine, dahili davalı ..."a ait 168 ada 107 parsel, davalılardan ..."ya ait 168 ada 113 parsel ve davalılardan ...i Vakfı"na ait 168 ada 115 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine fen bilirkişisinin 07/04/2014 hakim havale tarihli ek raporunda yol güzergahı olarak a, b ve c harfleri ile kırmızı renkle taralı olarak gösterdiği toplam 360,15 m2 büyüklüğünde olan yerden yol kullanılmak suretiyle davacılardan ..."a geçit hakkı tesis edilmesine, davacılardan ..."e ait ... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... Mevkinde kain 168 ada 109 parsel sayılı taşınmaz lehine, davalılardan ..."ya ait 168 ada 113 parsel ve davalılardan ... Vakfı"na ait 168 ada 115 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine fen bilirkişisinin 07/04/2014 hakim havale tarihli ek raporunda yol güzergahı olarak b ve c harfi ile kırmızı renkle taralı olarak gösterdiği toplam 289,67 m2 büyüklüğünde olan yerden yol kullanılmak suretiyle davacılardan ..."e geçit hakkı tesis edilmesine ve birleştirilen davacı ..."ya ait ... İli ... İlçesi ... Mahallesi ... Mevkinde kain 168 ada 104 parsel sayılı taşınmaz lehine, dahili davalı ..."a ait 168 ada 107 parsel, davalılardan ..."ya ait 168 ada 113 parsel ve davalılardan ... Vakfı"na ait 168 ada 115 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine fen bilirkişisinin 07/04/2014 hakim havale tarihli ek raporunda yol güzergahı olarak a, b ve c harfleri ile kırmızı renkle taralı olarak gösterdiği toplam 360,15 m2 büyüklüğünde olan yerden yol kullanılmak suretiyle davacıya geçit hakkı edilmesine" karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... ve davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, İkincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Somut olaya gelince;
1- Geçit hakkının kişi lehine değil taşınmaz lehine kurulduğu gözönüne alınarak; lehine geçit hakkı istenilen 168 ada 103 sayılı parsel ve 168 ada 108 sayılı parselin tapu kayıt malikinin aynı kişi olması nedeniyle 168 ada 108 sayılı parsel için bilirkişi raporunda belirlenen güzergah olan 168 ada 113 ve 115 sayılı parsellerden 168 ada 103 sayılı parsel lehine de geçit hakkı karar verilmiş ise de geçit hakkı kişi lehine değil parseller lehine kurulacağından geçit hakkı istenilen her parsel için ayrı ayrı geçit tesis edilmesi, bu nedenle 168 ada 103 sayılı parsel için 168 ada 108 veya 109 sayılı parseller aleyhine akdi irtifak kurulması gerekmektedir.
2- Her ne kadar yüzölçümü olarak 168 ada 107 sayılı parsel, 168 ada 108 sayılı parselden büyük ise de 168 ada 108 parsel lehine de geçit hakkı istenildiğinden 168 ada 107 sayılı parsel üzerinden verilen ve a harfi ile gösterilen 70.49 m2 genişliğindeki yolun 168 ada 108 nolu parselin doğu kısmına geçirilmesi ve geçit davalarında uygulanan kesintisizlik ilkesi de göz önünde bulundurularak bilirkişiden ek rapor alınıp sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken yukarıda belirtilen ilkelere aykırı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda 1 ve 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.02.2018 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir.