Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2015/3727 Esas 2015/5651 Karar Sayılı İlamı

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden dönülmesi nedeniyle ödenen bedelin ve verilen çekin iadesi istemine ilişkin olup, mahkemenin; davanın kabulüne dair kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davalının Zarf Tipi Ambalaj Makinası yapımını üstlendiğini, süresinde tamamlanmış olarak teslim edilmediği için sözleşmeden dönüldüğünü belirterek sözleşme gereğince verilen 44.500,00 TL nakit paranın tahsili ve sözleşme bedeli olarak verilen ve karşılıksız çıkan 10.000,00 TL bedelli müşteri çekinin iadesini istemiş, davalı makinanın tamamlanıp teslim edildiğini ancak davacının isteği üzerine revize edilmek üzere geri alınıp revize edildiği halde davacının makinayı almayarak temerrüde düştüğünü, ödenmeyen bedel bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, mahkemece; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dava eser sözleşmesine dayalıdır. Davacı iş sahibi davalı yüklenicidir. Açılan davada talep edilen alacak miktarı olan 44.500,00 TL için peşin nispi harç yatırılmış ise de iadesi istenen 10.000,00 TL bedelli çek nedeniyle peşin harç yatırılmamıştır.
492 Sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispî esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya
devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Bu kurallar ışığında somut olaya gelindiğinde; davacının talep ettiği ve peşin harcını yatırdığı 44.500,00 TL alacak talebi yanında, iadesi istenen 10.000,00 TL bedelli çekin iadesine ilişkin olan talebi de konusu para ile değerlendirilebilecek nitelikte olup peşin nispi harcının yatırılması gerekir. Yatırılması gerekli peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise dava esastan incelenmelidir. Harç eksiği tamamlanmadan esastan inceleme yapılıp karar verilmesi doğru olmadığından sair hususlar incelenmeksin hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 10.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.