MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... İlçesi Taşbasamak Köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 61 ve 118 ada 52 parsel sayılı 1.675.181,18 ve 191.919,38 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, vergi kaydına dayanılarak mera vasfıyla sınırlandırılmış ve mahsus sicile kaydedilmişlerdir. Davacılar ... ve arkadaşları, tapu kaydına, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine, miras yoluyla gelen hakka ve taksime dayanarak çekişmeli taşınmazların bir bölümünün adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu 105 ada 61 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A), (B), (C), (D), (E) harfleri ile gösterilen toplam 47.273,92 metrekare yüzölçümündeki bölümlerinin ve dava konusu 118 ada 52 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (K) ve (M) harfleri ile gösterilen toplam 26.213,24 metrekare yüzölçümündeki bölümlerinin veraset ilamındaki payları oranında davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli 105 ada 61 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A), (B), (C), (D) ve (E) harfleri ile gösterilen bölümleri ile 118 ada 52 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (K) ve (M) harfleri ile gösterilen bölümlerinin mera vasfında olmadıkları ve bu bölümler üzerinde davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmazlar kadastro sırasında vergi kayıtlarına dayanılarak mera vasfıyla sınırlandırılmalarına rağmen, Mahkemece tespite esas vergi kayıtları ilk oluşumlarından itibaren tüm tedavülleri ve varsa haritalarıyla birlikte dosya arasına getirtilmemiş ve yöntemince mahalline uygulanmamıştır. Öte yandan, davacı tarafın dayandığı 14.06.1954 tarih ve 24 sayılı tapu kaydı, kesinleşmiş tescil ilamına dayanılarak oluşmasına rağmen, tescile esas mahkeme dosyası getirilmemiş ve tescil ilamına ekli kroki mahalline uygulanarak kapsamı belirlenmemiştir. Ayrıca, çekişmeli taşınmazlara komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları getirilmemiş ve yöntemine uygun şekilde komşu parsel uygulaması yapılmamıştır. Diğer taraftan, tapu kaydı kapsamında bulunmayan bir taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği ile kullanım şekli ve süresini en iyi ve somut olarak belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde somut olayda hava fotoğraflarından hiç yararlanılmamıştır. Ayrıca, mahallinde yapılan keşifte tek mahalli bilirkişi ile yaşları itibariyle çekişmeli taşınmazların önceki durumlarını bilebilecek durumda bulunmayan bir kısım tanıkların soyut ve ayrıntı içermeyen beyanlarıyla yetinilmiş, üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan bilimsel verilere dayalı gerekçeli rapor almak yerine tek ziraatçi bilirkişi tarafından düzenlenen ve hüküm vermeye elverişli bulunmayan bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için öncelikle, çekişmeli taşınmazların kadastro tespitlerine esas vergi kayıtları tüm tedavülleri ve varsa haritalarıyla birlikte temin edilmeli, davacı tarafın dayandığı 14.06.1954 tarih ve 24 sayılı tapu kaydının oluşumuna esas tescil ilamı ve haritası dosya arasına getirtilmeli, çekişmeli taşınmaz bölümlerine komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanakları ile davalı iseler dava dosyaları temin edilmeli, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı evrelerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı, bu fotoğraflardan yararlanılarak üretilmiş memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ilgili kurumlardan getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra da mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan ve komşu köylerde ikamet eden yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır.
Yapılacak keşifte öncelikle, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının oluşumuna esas tescil ilamı ve krokisi fen bilirkişisi eliyle mahalline uygulanarak kapsamı 3402 sayılı Yasa’nın 20/A maddesi uyarınca haritasına göre belirlenmeli, tapu kaydının haritasının bulunmaması veya uygulanma kabiliyetinin olmaması halinde kayıtlarda yazılı sınırlar yerel bilirkişilere tek tek okunarak bu sınırların zemin üzerinde gösterilmesi istenilmeli, yerel bilirkişilerin gösteremediği sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde işaretlenmeli, bu yolla çekişmeli taşınmazların dayanılan tapu kayıtlarının kapsamında kalıp kalmadıkları duraksamasız şekilde saptanmalı, çekişmeli taşınmazların dayanılan tapu kaydının kapsamında kalmaları halinde tapu kayıt maliki olan müşterek kök muris ... mirasçıları arasında yöntemine uygun şekilde taksim yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin kısmen veya tamamen tapu kaydının kapsamı dışında kalmaları halinde kadastro tespitlerine esas vergi kayıtları yukarıda açıklanan yöntemle mahalline uygulanarak kapsamları tespit edilmeli ve yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki nitelikleri, ilk olarak kime ait oldukları, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettikleri, kim tarafından hangi tarihten beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri, kök muris ... mirasçıları arasında yöntemince yapılmış bir taksim, bağış ya da satış sözleşmesi bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadıkları, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ne şekilde imar-ihya edildikleri ve bu çalışmaların hangi tarihte tamamlandığı, çekişmeli taşınmazların kadim mera olup olmadıkları ve mera alanları ile arasında doğal ya da yapay ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde yüzleştirme yapılarak çelişkiler giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli, tespite aykırı sonuca ulaşılması halinde tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilmeli, üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin tarımsal niteliklerini, kamu orta malı mera olup olmadıklarını, meradan açılıp açılmadıklarını ve mera bütünlüğünü bozup bozmadıklarını belirten, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile mera alanları arasında doğal ya da yapay ayırıcı bir unsur bulunup bulunmadığını ve zilyetliğin sürdürülüş şekli ve süresini duraksamasız şekilde ortaya koyan, komşu parsellerle ve çekişmeli taşınmazın geriye kalan kısımları ile karşılaştırmalı biçimde toprak yapısı, eğimi ve bitki desenini irdeleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını değerlendiren, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş ve sınırları işaretlenen fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki nitelikleri, kamu orta malı mera olup olmadıkları, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadıkları ve kullanımın hangi tarihten itibaren başladığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, memleket haritaları ile uydu fotoğrafları da yapılacak inceleme sırasında dikkate alınmalı, fen bilirkişisinden uygulanan kayıtların kapsadıkları alanları gösterir ve keşfi takibe imkan verir krokili rapor aldırılmalı, çekişmeli taşınmazların yakın plan renkli fotoğrafları çektirilerek nizalı bölümlerin sınırları fotoğraflar üzerinde işaretlenmeli, yapılacak inceleme sırasında dört sınırı merayla çevrili olan taşınmaz bölümlerinin meradan açıldığının kabulü gerektiği göz önünde bulundurulmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.