MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların maliki/ işleteni/ sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın yaptığı kazada davacıların oğlu/ eşi ... öldüğünü, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla 50.000,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatı ve davacı ... için 30.000,00 TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davaya konu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacılar yakını hatır için taşındığından tazminat şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı şirket vekili ve davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davacı ..."in açtığı davanın feragat nedeniyle reddine; davalı ...nin araç işleteni sıfatı olmadığından, bu davalı hakkındaki davanın reddine; davalı ... şirketinin davacı ..."e ödeme yaptığı 28.12.2004 tarihinden sonraki 2 yıllık hak düşürücü sürede dava açılmadığından, bu davalı hakkındaki davanın reddine; davacı ... için 2.445,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatı ve 2.500,00 TL. manevi tazminatın kaza
tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."den tahsiline, fazla isteğin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu kazayı yapan araç üzerinde fiili hakimiyeti ve araçtan ekonomik yararlanması olmayan davalı ... Gıda San. Tic. A.Ş"nin araç işleteni sıfatının bulunmadığına ilişkin mahkeme kabulünde bir isabetsizlik görülmemesine; KTK"nun 109/2. maddesi gereği uzamış ceza zamanaşımı süresi içinde davanın açılmış olmasına; manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56. (BK"nun 47.) maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; davacı ... vekilinin tüm temyiz itirazları ile davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle, ölenin yakınlarının, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf, davadan önce davalı trafik sigortacısı tarafından ödenen bedelin gerçek zararın altında olduğunu iddia ederek tazminat talebinde bulunmuş; davalı ... ise, davadan önce yapılan ödemelerin yeterli olduğu savunmasında bulunmuştur.
Taraf iddia ve savunmalarına göre, davacı tarafın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 111/2. maddesindeki yetersizlik iddiasında bulunduğu gözetilmek suretiyle tazminat hesabının yapılması gerektiği açıktır. Zarar sorumlusu davalılar tarafından ödenen bedellerin ödeme tarihi itibariyle yeterli olup olmadığının belirlenmesi için de; öncelikle, ödeme tarihindeki verilere göre tazminat hesabının yapılması; daha sonra, hesaplamanın yapıldığı tarihteki verilere göre tazminat hesabının yapılması ile iki ayrı tarihe göre hesaplanan tutarlar arasında fahiş fark olup olmadığının saptanması; fahiş fark tespitinin yapılması halinde ise, zarar ve yararın denkleştirilmesi ilkesi gereğince, davadan önce davalı sigortacının ödediği bedellerin yasal faiziyle güncellenmiş değerleri hesaplanan güncel tazminattan düşülerek sonuç tazminatın belirlenmesi gerekir. Mahkemenin hükme esas aldığı 20.02.2016 tarihli bilirkişi heyeti raporunda, anılan biçimde herhangi bir hesaplama yapılmamış; sadece, hesap tarihindeki verilere göre hesaplanan bedelden, davalı sigortacı ödemesinin güncellenmiş değerlerinin düşülmesiyle yetinilmiştir. Rapor bu yönden hükme esas almaya elverişli değildir.
Açıklanan vakıalar karşısında mahkemece; davalı ... tarafından 28.12.2004 tarihinde davacı ..."e yapılan 2.514,00 TL"lik ödemeyle davacının zararının karşılanıp karşılanmadığının tespiti için ödeme tarihindeki verilere göre hesap yapılması; ödeme tarihindeki verilere göre hesaplanan bedelin davacının zararını karşılamadığının anlaşılması halinde güncel verilerle hesaplanacak bedelden ödemenin güncellenmiş değerinin tazminattan düşülmesiyle sonuç tazminatın belirlenmesi hususlarında, rapor düzenleyen bilirkişiden ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, hatalı tespit ve hesaplama içeren rapor benimsenerek, eksik incelemeyle hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
3-Kaza tarihi itibariyle yürürlükte olan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun "tazminat miktarının tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 sayılı TBK 51. md); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (6098 sayılı TBK 52. md)ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Somut olayda; davacılar yakını ... davalı yana ait olup kullanım amacı yük nakli olan kapalı kasa kamyonette yolculuk ettiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Mahkemenin benimsediği 20.02.2016 tarihli bilirkişi heyeti raporunda, davacılar desteği Bilal"in istiap haddini aşacak biçimde yolcu taşıyan kamyonete binmekle % 10 oranında kusurlu olduğu yönünde görüş bildirildiği görülmekte olup; destek için belirlenen bu kusur, kazanın oluşumuna değil, zararın doğması ya da artmasına etki eden müterafik kusur niteliği taşımaktadır. Zarara uğrayanın müterafik kusuru konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadan ve bu yön kararda gerekçelendirilmeden hüküm tesisi de eksik inceleme mahiyetindedir.
4-Davalı ... vekili, tüm yargılama boyunca davacılar murisinin araçta hatır için taşındığı savunmasında bulunarak bu sebeple tazminatta indirim yapılmasını talep etmiştir. Mahkeme ise, davalının bu savunması ile ilgili olarak herhangi bir değerlendirme yapmaksızın ve kararını gerekçelendirmeksizin hüküm tesis etmiştir. 2918 sayılı KTK"nun 87/1. maddesinde yapılan atıf gereği Borçlar Kanunu"nun 43. (6098 sayılı TBK"nun 51.) maddesi gereği, hatır taşıması savunması üzerinde durulmayışı doğru görülmemiştir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında mahkemece; davalı ..."e ait araca işyerine gidebilmek için herhangi bir bedel ödemeden bindiği dosya kapsamından anlaşılan desteğin hatır için taşındığı dikkate alınmak suretiyle, 818 sayılı BK"nun 43. maddesinin (6098 sayılı TBK md. 51) uygulanıp uygulanmayacağının hükümde tartışılması; yine, desteğin yolcu olduğu aracın istiap haddinin aşılması durumu dikkate alınarak bu durumun destek yönünden müterafik kusur teşkil edip etmeyeceği; desteğin uğradığı zararın doğumu ya da artmasında bu hususun etkili olup olmadığı, BK"nun 44. maddesi (TBK 52. md) uyarınca maddi tazminattan hakkaniyete uygun indirim gerekip gerekmediğinin hükümde irdelenip tartışılması, ondan sonra varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı ... vekilinin tüm temyiz itirazları ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2), (4) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 15,20 TL kalan onama harcının temyiz eden davacı ..."den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."e geri verilmesine, 14/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.