16. Hukuk Dairesi 2019/1069 E. , 2019/4641 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... İlçesi Kozluca Köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 7 ve 106 ada 9 parsel sayılı 6.035,52 ve 7.360,28 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kadastro tutanağının beyanlar hanesine, ... lehine irtifak hakkı olduğu şerh edilmek suretiyle, sulama gölet alanı olarak tespit edilip haritaya bağlandığı, kamulaştırma alanı içinde kaldığı, kamulaştırma bedeli ödendiği ancak haritaya bağlanmadığı gerekçesiyle davalı ... İdaresi adına tespit edilmiştir. Davacı ... irsen intikal, taksim, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tescillerine karar verilmiş; hüküm, davalı ... İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastrodan önceki nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmazlar üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme şartlarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme karar için yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmazlara ait kadastro tutunaklarının ve tapu kayıtlarının beyanlar hanesinde, ... lehine irtifak hakkı olduğuna dair şerh bulunmasına rağmen, ... davaya dahil edilmeden yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuş ve taraf teşkili eksik bırakılmıştır. Öte yandan, çekişmeli taşınmazların kadastro tespit nedenlerinde bahsi geçen kamulaştırma işlemine ilişkin olarak ilgili kurumlardan bilgi ve belge istenmemiş, taşınmazların geçmişteki niteliklerini, kullanım şekillerini ve sınırlarını belirleme bakımından en önemli yöntem olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, mahalli bilirkişi ve tanıkların çekişmeli taşınmazlarda kimin, hangi tarihten beri ve ne şekilde zilyet olduğu hususlarında yetersiz olan beyanlarına dayalı olarak karar verilmiştir. Taraf teşkili sağlanmadan ve bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca sağlıklı sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle; çekişmeli taşınmazlarda lehine irtifak hakkı tesis edilen ...’ı (özelleştirme ya da başka bir şirkete devir varsa söz konusu yeni şirket ) davaya dahil etmek üzere davacı tarafa süre verilmeli, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıya davaya ilişkin savunmasını ve delillerini sunması bakımından imkan tanınmalı, göstermesi halinde tüm delilleri toplanmalı, çekişmeli taşınmazların kadastro tespit nedenlerinde bahsi geçen kamulaştırma işlemine ilişkin olarak ilgili kurumlardan tüm bilgi ve belgeler istenmeli, çekişmeli taşınmazların tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç farklı tarihli hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı’ndan getirtilerek dosyaya konulmalı, daha sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraatçı bilirkişi ile teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde keşif icra edilmeli; yapılacak bu keşifte mahalli bilirkişi ve tanıklara, çekişmeli taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, kadastro tutanaklarında bahsi geçtiği şekilde bir kamulaştırma ya da davalı tarafça satın alınma işlemi olup olmadığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı beyan alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; çekişmeli taşınmazların görüntüsü, kullanımı ve komşu parsellerle aynı ve farklı olan yönlerine ilişkin hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; fen bilirkişisine, çekişmeli taşınmazlarda kamulaştırma ya da davalı tarafça satın alınma gibi bir durum söz konusu olması ve bunlara ilişkin bir harita bulunması halinde buna ilişkin haritanın kadastro paftası ile çakıştırılmış şekilde uygulanmasını gösterir keşfi takibe imkan verir krokili rapor düzenlettirilmeli; ziraatçı bilirkişiden çekişmeli taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da yer aldığı, taşınmazları komşu parsellerle birlikte ele alan, taşınmazların önceki ve mevcut niteliklerini, ne kadar süreden beri hangi vasıfla kullanıldıklarını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanı olan harita mühendisi bilirkişiye tevdi edilerek çekişmeli taşınmazların hava fotoğraflarının çekildikleri tarihteki nitelikleri, kullanılıp kulanılmadıkları, sınırlarının belirgin olup olmadıkları hususlarında rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin taraf teşkili sağlanmadan ve eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... İdaresi vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.