MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "çekişmeli taşınmazda kadastro tespiti yapılmasından sonra taşınmazın kamulaştırma işlemi neticesinde davalı belediyeye geçmiş olmasının tarafların kayda dayalı iddialarının araştırılıp incelenmesine engel teşkil etmediği açıklanarak; her iki tarafın dayandığı tapu kayıtlarının ilk oluştuğu günden itibaren getirtilerek yapılacak keşifte kayıt kapsamlarının belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gereklerine" değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne; çekişmeli 23 ada 2 parselin 01.10.2012 tarihli bilirkişi raporuna ek olarak sunulan krokide (H) harfi ile gösterilen 792,46 metrekarelik bölümü ile (K) harfi ile gösterilen 882,24 metrekarelik bölümünün tapularının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Tescil istemine konu, 21.01.2000 tarihli fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölüme yönelik 03.05.2000 tarihli ret kararı Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 17.10.2000 tarih, 2000/4768-140 Esas, Karar sayılı ilamı ile onanıp kesinleştiğinden ve çekişmeli 23 ada 2 parsel sayılı taşınmaz tapuda davalı ... adına kayıtlı olduğundan temyizde hukuki yararı bulunmayan davalı Hazine’nin temyiz inceleme isteğinin REDDİNE,
2- Davalı ...’nın temyiz itirazlarına gelince; Mahkemece, çekişmeli 23 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 01.10.2012 tarihli fen bilirkişisi raporunda (H) ve (K) harfleri ile gösterilen bölümlerinin davacının dayandığı tapu kaydı kapsamında olduğu gerekçesiyle bu bölümler yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yetersizdir. Mahkemece bozma ilamına uyulmakla, bozma lehine olan taraf yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamında; "her iki tarafın dayandığı tapu kayıtlarının yöntemince uygulanması" hususuna işaret edilmesine rağmen, bu husus, aşağıda belirtilen nedenlerle yöntemine uygun bir şekilde yerine getirilmemiş, yapılan keşiflerde mahalli bilirkişi ve tanığın; davacı dayanağı tapu kaydının doğu hududunu oluşturan ve halen zeminde bulunmayan "yarılgan deresinin" yerini farazi bir şekilde göstermelerine göre karar verilmiştir. Davacı dayanağı 18.11.1987 tarih-6 sıra numaralı tapu kaydı, 1325 tarih-14 sıra numaralı kökten gelmekte olup kök kaydın yüzölçümü 4.595,00 metrekaredir. Kök kayıtta yıllar içinde satış, kamulaştırma vs. gibi işlemler nedeniyle ifrazlar söz konusu olmuş ve tapu kaydının yüzölçümü eksilmiştir. Bu tapu kaydında zaman içinde oluşan yüzölçümü eksilmelerinin nedenlerini, ifraz edilen bölümlerin her birinin kadastro sırasında hangi parsellere revizyon gördüğünü, tekrar davacı adına tescillerinin yapılıp yapılmadığını ve en nihayetinde davacı adına tapuda kayıtlı kalan miktarın ne olduğunu net şekilde ortaya koyan bir inceleme yapılmamıştır. Çekişmeli taşınmaza revizyon gören davalı dayanağı 07.07.1977 tarih-13 sıra numaralı tapu kaydında da benzer şekillerde yüzölçümü eksilmeleri meydana gelmiş ancak bu eksilmelerde değerlendirmeye tabi tutulmamış, kayda ait ölçekli tescil krokisi ölçekleri eşitlenmek suretiyle kadastro paftası ile çakıştırılmamıştır. Öte yandan; davacı dayanağı tapu kaydının doğu hududunu oluşturan ve halen zeminde mevcut olmayan yarılgan deresinin davacı dayanağı tapu kaydının oluştuğu tarih itibariyle nereden geçtiğini tespit bakımından da detaylı inceleme yapılmamıştır. Bozma ilamına aykırı şekilde, eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, teknik fen memuru, jeodezi uzmanı olan harita mühendisi, tapu intikal işlerinden anlayan bir bilirkişi ve jeolog bilirkişiden oluşacak heyet ile çekişmeli taşınmazın öncesini iyi, bilen olabildiğince yaşlı mahalli bilirkişiler ve taraf tanıkları hazır olduğu halde taşınmaz başında yeniden keşif yapılmalı, 3402 sayılı Kadastro Kanununun 20. maddesi hükmü uyarınca taraf tapuları yerel bilirkişi yardımı ve uzman fen bilirkişi eliyle yöntemince yerine uygulanmalı, uygulama yapılırken haritası bulunan kayıtlarının kapsamlarının öncelikle haritasına göre belirleneceği gözetilmeli, haritası bulunmayan kayıtlardaki sınırların tespiti bakımından mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarına başvurulmalı, fen bilirkişisine tüm kayıtlarda tarif edilen sınır yerleri haritada işaret ettirilmeli, uygulamaya ilişkin mahalli bilirkişi ve tanık sözleri, çekişmeli taşınmazlara dıştan komşu taşınmazların tespit tutanağı içerikleri ve varsa dayanağı olan kayıtlarla denetlenmeli, jeolog bilirkişiye zeminde inceleme yaptırılarak "yarılgan deresinin" daha önceden geçtiği güzergahın belirlenmesine çalışılmalı, dosyaya getirtilen hava fotoğrafları ile askeri haritalar da tevdi edilmek suretiyle 4 kişilik bilirkişi heyetinden; her iki tarafın dayandığı tapu kayıtlarında zaman içinde meydana gelen yüzölçümü eksilmelerinin nedenlerini, çeşitli nedenlerle ifraz edilen bölümlerin her birinin kadastro sırasında hangi parsellere revizyon gördüğünü, tekrar taraflar adına tescillerinin yapılıp yapılmadığını ve en nihayetinde taraflar adına kalan kayıtların miktarların ne olduğunu ve hangi parsellere revizyon gördüklerini net şekilde açıklayan, tapu kayıtlarının yöntemine uygun şekilde uygulandığını denetime ve keşfi takibe imkan verecek şekilde gösteren, dosyaya getirtilen hava fotoğrafları ile askeri haritaların jeodezi uzmanı harita mühendisi tarafından stereoskopla incelenmesi neticesinde, davacı dayanağı tapu kaydının doğu hududundaki yarılgan deresinin yerinin tespiti ile kadastro paftası üzerinde gösterilmesi ve jeolog bilirkişinin de zeminde yaptığı incelemelere göre derenin güzergahına yönelik değerlendirmesini içeren müşterek imzalı ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra davacı dayanağı tapu kaydının sabit ya da değişebilir sınırlı olup olmadığı üzerinde de durularak, toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmelidir. Mahkemece böylesine bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; davalı ... çekişmeli taşınmazı kamulaştırma ile edindiğine göre, davanın kabulüne karar verilen bölümlerde davacının mülkiyet hakkının tespitine karar verilmesi gerekirken tapu iptal ve davacı adına tescil kararı verilmesi de isabetsiz olup davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.