Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/9811 Esas 2022/13561 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada Gemlik 2. Asliye Hukuk ile İstanbul 27. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, terekenin borca batık olduğu ile mirasın hükmen reddinin tespiti istemine ilişkindir.
Gemlik 2. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın mirasın hükmen reddine ilişkin olduğu, davanın alacaklara husumet yöneltilerek görüleceği, bu davada yetkili mahkemenin ise alacakların davanın açıldığı zamandaki ikametgah mahkemesi olduğu, dosya kapsamındaki alacaklı taraf Turkcell olduğu, davalının dava tarihindeki yerleşim yerinin Gemlik olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 27. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davalı ...Ş. tarafından dosyaya herhangi bir cevap, beyan dilekçesi sunulmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı davada, yetki itirazı da olmadığı halde, davacının talebine istinaden yetkisizlik kararı verilerek dosyanın gönderildiği, dava açıldıktan sonra, davacının, dosyanın başka bir yer mahkemesine gönderilmesini talep edebileceğine dair bir usul hükmü bulunmadığı gibi, talebin mahkemeyi bağlayıcı bir yönü de bulunmadığı, yetki ilk itirazı ancak davalı tarafından ileri sürülebileceği, dahili davalı ...Ş. tarafından yetki itirazı ileri sürülmediğinden HMK'nın 19/4. maddesi gereğince yetkili hale gelen mahkemece yetkisizlik kararı verildiği gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı verilmiştir.

Ölüm tarihinde miras bırakanın ölmeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmişse miras reddedilmiş sayılır. (TMK'nın 605/2. maddesi). Mirasçılar zımnen mirası kabul etmiş durumuna düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczini isteyebilir. Türk Medeni Kanununun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Bu davanın tereke alacaklılarına karşı açılması gerekir. (28.12.1942 tarihli 24/29 sayılı YİBK) Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca TMK'nın Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğünün 39/2 fıkrası gereğince mirasın yetkisini içeren özel vekaletname sunulması zorunludur. TMK'nın 605/2 maddesi gereğince bu tür davalar için özel bir yetki belirlenmemiştir. O halde, kesin yetki söz konusu olmayıp, davanın HMK'nın 9. maddesindeki genel yetki kuralına göre belirlenmesi gerekmektedir. Bir başka anlatımla mirasın hükmen reddinin tespiti hakkındaki davalarda yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir. (HMK m. 19)
Somut olayda, davanın Gemlik 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı, davalının yetki itirazında bulunmadığı, yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı Gemlik 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Gemlik 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 10/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.