Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/9812 Esas 2022/13560 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk ile Adıyaman 5. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın İİK 277 ve devam maddelerine göre açılmış tasarrufun iptali davası olduğu, davacı yönünden ayni bir hak değil şahsi bir hak oluşturan dava niteliğinde olduğu, her üç davalıya usulüne uygun tebligat yapıldığı, davalılardan biri yetkili mahkemenin davalı ikametgahı olan Adıyaman Mahkemeleri olduğu itirazında bulunduğu, HMK'nın 60. maddesi son cümlesi gereğince duruşmaya gelmiş olan dava arkadaşlarının yapmış oldukları usul işlemlerinin usulüne uygun davet edildiği halde duruşmaya gelmemiş olan dava arkadaşları bakımından da hüküm ifade edeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Adıyaman 5. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davalılardan ...'nun süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesi ile yetki ilk itirazında bulunup Adıyaman Mahkemelerini yetkili mahkeme olarak gösterdiği, ancak diğer davalıların yetki itirazında bulunmadıkları, bu haliyle aralarında zorunlu dava arkadaşlığı bulunan davalılar tarafından usulüne uygun olarak birlikte ileri sürülen yetki itirazının mevcut olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Dava İİK'nın 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkin olup, iptal davaları için yasada özel bir düzenleme öngörülmediğinden davanın HMK'nın 6. maddesi gereğince davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerekir. Aynı Kanun’un 7/1. maddesi gereğince de davalı birden fazla ise dava bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa HMK'nın 12. maddesinin uygulanma imkanı yoktur. İİK'nın 282. maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz.
Somut olayda; davalılardan ...’nun cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu, diğer davalı ... ve ...'m ise yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 10.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.