Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe karşı borçlunun, Germencik İcra Müdürlüğünün yetkili olduğunu belirterek takibin iptali istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece, HMK.nun 17.maddesi gereğince taraflar tacir olmadığından yetki sözleşmesi yapamayacakları gerekçesi ile yetki itirazının kabulüne ve Germencik İcra Müdürlüğünün yetkili olduğuna karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK.nun 50.maddesi göndermesiyle, bonoya dayalı olarak, borçlunun ikametgahının bulunduğu yerdeki genel yetkili icra dairesinde (HMK. 6.md.), bonoda öngörülen ödeme yerinde ancak, TTK"nun 689/3. maddesine göre ödeme yeri gösterilmeyen bonoda, tanzim yerinin ödeme yeri olduğunun kabulü gerekeceğinden, bononun tanzim yerinde icra takibi yapılabilir.
Takip tarihi itibariyle yürürlükte olan 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun yetki sözleşmesini düzenleyen 17.maddesinde, tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır, düzenlemesine yer verilmiştir. Görüldüğü üzere, yetki sözleşmesi düzenleyebilecek şahıslar sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri olarak belirlenmiştir. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, yapılan yetki sözleşmesi, münhasır yetki sözleşmesi olacaktır. Taraflar, yetkili kıldıkları mahkemenin ve icra dairelerinin yanında, kanunen yetkili kılınan genel veya özel yetkili mahkeme ve icra dairelerinin de yetkisinin devam etmesini istiyor ise, diğer bir anlatımla, münhasır olmayan yetki sözleşmesi yapmak istiyorlarsa, bu durumun yetki sözleşmesinde ayrıca belirtilmesi gerekir.
Bunun yanında, maddede bahsi geçen tacir sıfatının Türk Ticaret Kanununa göre tayin edilmesi gerekir.
Takip tarihi itibariyle yürürlükte olan, 6102 sayılı TTK.nun 11.maddesine göre, ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir. Aynı kanunun 12.maddesi gereğince, bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa kendi adına işleten kişiye tacir denir.
Somut olayda, takibe konu bono incelendiğinde, itiraz eden borçlunun senedi ticarethane kaşesi ile imzaladığı görülmektedir. Bu durumda, dayanak bononun tacir sıfatıyla düzenlendiğinin kabulü gerekir ve HMK.nun 17.maddesi gereğince lehtar şirket de tacir olduğundan tacirler arasında düzenlenen yetki sözleşmesi geçerlidir.
Yukarıda açıklandığı üzere, aynı maddeye göre, taraflarca aksi kararlaştırılmamışsa takibin yetki sözleşmesinde belirlenen yerde başlatılması gerekir. Dayanak bonoda yetkili yer olarak İzmir İcra Müdürlüğü belirlendiği halde, (kanunen yetkili kılınan genel veya özel yetkili icra dairelerinin de yetkisini devam ettirmek istedikleri yönünde bir ibare bulunmamaktadır.) alacaklı, HMK.nun 17.maddesine aykırı şekilde yetkili olmayan Karşıyaka İcra Müdürlüğünde takibe başlamıştır. Takibin İzmir İcra Müdürlüğünde başlatılması zorunluluğu kanun maddesi hükmü gereği olup, borçlunun yetki itirazında Germencik İcra Müdürlüğünün yetkili olduğunu ileri sürmesi sonuca etkili değildir.
O halde, mahkemece, yetki itirazının kabulü ile İzmir İcra Müdürlüğünün yetkili olduğunun belirlenmesine karar verilmesi gerekirken, HMK.nun 17. maddesi hükmüne aykırı şekilde Germencik İcra Müdürlüğünün yetkili kabul edilmesi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/02/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.
