Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/7930 Esas 2022/14016 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki davada İstanbul Anadolu 10. Aile Mahkemesi ile Eşme Asliye Hukuk (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, boşanma istemine ilişkindir.
İstanbul Anadolu 10. Aile Mahkemesince, UYAP'tan yapılan sorguda davalının dava tarihinde Mernis adresinin Eşme ilçesi olduğu, davacının ise Türkiye'de kayıtlı Mernis adresinin olmadığı, TMK’nın 214/2 maddesi atfıyla TMK’nın 118. maddesi hükmü uyarınca davalının yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğu, davalı vekilince yasal cevap süresi içerisinde usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunulduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Eşme Asliye Hukuk Mahkemesince (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) ise, dava tarihinin 08.04.2021 olduğu, dava dilekçesinde tarafların her ikisinin adresinin Münih/Almanya olarak belirtildiği, davacının ve davalının vekillerine verdikleri vekaletnamedeki adreslerinin Münih/Almanya olduğu, davalının cevap dilekçesinde tarafların davadan önce son altı ayda yerleşim yerlerinin Eşme olduğunu belirterek yetkisizlik kararı verilmesini talep ettiği, Uyap üzerinden alınan adres sorgulamasında tarafların mernis adreslerinin dava tarihi itibarıyla boş olduğu, yapılan kolluk araştırmasında da tarafların Almanya'da ikamet ettikleri Eşme ilçesine senede bir kez bir haftalığına geldiklerinin tespit edildiği, tarafların dilekçelerindeki beyanlarından evlendikleri tarihten itibaren Almanya'da yaşadıkları, son defa birlikte oturdukları yerin de Almanya olduğu, 08.04.2021 tarihinde UYAP üzerinden alınan nüfus kayıt örneğinde davacının ve davalının yerleşim yerinin Münih/Almanya Federal Cumhuriyeti olarak göründüğü, dolayısıyla dava açıldığı tarih itibarıyla tarafların Türkiye'de son yerleşim yeri adreslerinin bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
TMK'nın 168. maddesinde "Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir." hükmüne yer verilmiş olup boşanma davalarında yetki kesin değildir. Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir. (HMK m. 19)
Somut olayda; Tarafların Türkiye dahilinde "yerleşim yeri" adresi bulunmamaktadır. Her ikisinin de dava tarihi itibarıyla Merkezi Adres Kayıt Sisteminde kayıtlı "yerleşim yeri" adresleri Almanya'dır. 2001 yılında evlenmelerini takiben davalının bir süre sonra Almanya'ya gittiği ve o zamandan bu yana kısa süreli tatiller dışında hep ve sürekli olarak Almanya'da oturdukları, tarafların halen dahi Almanya’da yaşadığı, tebligatların burada yapıldığı anlaşıldığına göre, Türkiye'de davadan önce son defa altı ay süreyle birlikte oturdukları yer de bulunmadığı, davalının davadan önce son defa altı aydan beri Türkiye'de Uşak İli, Eşme İlçesi'nde eşlerin ikamet ettiğini bildirerek yetki itirazında bulunduğu, dolayısıyla yetki itirazında bulunan tarafın yetkili mahkemeyi doğru göstermediği anlaşıldığına göre, uyuşmazlığın İstanbul Anadolu 10. Aile Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince İstanbul Anadolu 10. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 17.10.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.