MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, ... İli Merkez ... köyü çalışma alanında bulunan ve 1957 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazlar hakkında, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, 07.10.2013 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide 1 ve 2 numaralı taşınmazlar yönünden davanın reddine, 7 numaralı taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına, 17.562,34 m2 yüzölçümlü 19 numaralı taşınmaz ve 9.368,12 m2 yüzölçümlü 21 numaralı taşınmaz yönünden davanın kabulüne ve davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükme esas alınan 07.10.2013 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide 19 ve 21 numara ile gösterilen taşınmazlar yönünden, davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği, 1 ve 2 numara ile gösterilen taşınmazlarda imar ihya koşullarının gerçekleşmediği kabul edilmek suretiyle, 7 numara ile gösterilen taşınmaz yönünden ise davacının talebinden vazgeçmesi nedeni ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Zilyetlik araştırması yapılırken, taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde önemli delil hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış, zilyetlikle kazanım koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi yönünden dava tarihinden 20-25 yıl öncesine ait 3 adet hava fotoğrafı incelenmesi gerektiği halde, jeodezi ve fotogremetri mühendisi bilirkişisi tarafından 1984 tarihli tek hava fotoğrafı üzerinde inceleme yapılarak, taşınmazların yerinin hava fotoğrafı üzerinde işaretlenmesi ile yetinilmiş, taşınmazların niteliği, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve zilyetlik koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda değerlendirme yapılmamış; çekişmeli taşınmazların kayalık olarak tescil harici bırakıldıkları ve bu nedenle imar ihya gerektirdikleri halde, ziraatçi bilirkişi raporunda, taşınmazlarda imar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı ve bu tarihten dava tarihine kadar zilyetliğin hangi esaslarla sürdürüldüğü açıklanmamış; jeolog bilirkişi raporunda, hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide gösterilen 1 ve 2 numaralı taşınmazların sınırında dere yatağı bulunduğu belirtilmesine rağmen, bu taşınmazların dereden kazanılıp kazanılmadığı ve derenin aktif etki alanında olup olmadığı hususlarında değerlendirme yapılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazlara ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden, komşu parsel tutanak ve dayanakları Tapu Müdürlüğünden getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, yöreyi iyi bilen, tarafsız ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, jeolog bilirkişi ve üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazların öncesinin ne olduğu, evveliyatı itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin hangi tarihte başladığı, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise ne şekilde imar-ihya edildiği ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemince çelişkinin giderilmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazların önceki ve şimdiki tarımsal niteliğini bildiren, gerçekleştirildiği iddia edilen imar-ihyanın tamamlanma tarihi ile zilyetliğin sürdürülüş şeklini ve süresini açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini irdeleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını değerlendiren, taşınmazların değişik yönlerinden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere ve bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişmeli taşınmazların fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki niteliği, kullanım şekli ve imar-ihya çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; jeolog bilirkişisinden, hükme esas alınan fen bilirkişi raporuna ekli krokide gösterilen 1 ve 2 numaralı taşınmazların sınırında bulunan derenin aktif dere olup olmadığı, taşınmazların dere yatağında kalıp kalmadığı ya da dereden kazanılıp kazanılmadığı ve taşınmazların derenin aktif etkisi altında olup olmadığı hususlarına ilişkin rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir ayrıntılı rapor ve kroki düzenlettirilmeli; çekişmeli taşınmazların, değişik yönlerden ve komşu parseller ile arasındaki sınırları gösterir yakın plan panoramik fotoğrafları dosyaya eklenmeli ve böylelikle dava tarihine kadar davacı yararına 3402 sayılı Yasa’nın 14 ve 17. maddelerinde yazılı imar-ihya ve zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği duraksamasız şekilde saptanmak suretiyle, iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda 1 ve 2 numara ile gösterilen taşınmazlar yönünden davanın reddine, 7 numaralı taşınmaz yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği halde, davalı Hazinenin, taşınmazların TMK"nın 713/6. madde uyarınca adına tescilini talep ettiği göz ardı edilerek, davalı Hazinenin bu yöndeki talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemiş olması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.