Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/9816 Esas 2022/14019 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin olarak açılan davada Iğdır 1. Asliye Hukuk ile İstanbul 19. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, nüfus kaydının istemine ilişkindir.
Iğdır 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, dosyaya sunulan vekaletnamede davacının adresinin Lessingster, 9 64331 Weiterstadt/Almanya olarak gösterildiği, UYAP üzerinden yapılan MERNİS adres araştırma raporuna göre davacının yurt içinde bir adresinin bulunmadığı, nüfus kaydına göre doğum yerinin Frankfurt/B. Almanya olduğu, izinle 02.10.2012 tarihinde Türk Vatandaşlığından çıktığı, Alman vatandaşı olduğu, Almanya'da evlenip boşandığı, netice itibariyle davacının Almanya'da sakin olduğu, yurtdışı ikameti öncesinde yurtiçi ikamet adresinin bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 19. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, nüfus kaydında düzeltim talep eden davacının nüfus kayıtlarına göre yerleşim yeri adresinin “Franfurt/B.Almanya" olduğu, yurt içi adresinin olmadığı, ancak nüfus kayıt örneğinde de görüleceği üzere 1997 yılında Iğdır Asliye Hukuk Mahkemesi 1997/566 E. ve 1997/664 K. sayılı ilamı ile cinsiyet değişikliği kararı verildiği ve ... tarafından nüfusa işlendiği, cinsiyet değişikliği davasında yetkili mahkemenin tarafların yerleşim yeri mahkemesi olduğu nazara alındığında davacının Türkiye'deki son yerleşim yeri adresinin Iğdır olduğu ve 5718 sayılı Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu'nun 41. madde düzenlemesi gereğince son yerleşim yeri yetkili yargı yerinin Iğdır Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda, davacı kardeşi olmamasına rağmen veraset ilamında kardeşi olarak gözüken ...’in nüfus kaydının düzeltilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesinin 1/a bendine göre nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir. Bu yer mahkemesinin yetkisi itiraza tabi olmayıp kamu düzenine ilişkin kesin yetkidir. Dolayısıyla mahkemece itiraz olup olmadığına bakılmaksızın bu husus mahkemece resen gözetilir.
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilen ...’in yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, nüfus siciline kayıtlı olduğu yerin ise Merkez/Iğdır olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın, Iğdır 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Iğdır 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 17.10.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.