Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 2021/1628 Esas 2022/30 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/1628
Karar No : 2022/30

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı adına ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli ... tarih ... sayılı beyannameyle ... tarih ve .. sayılı dahilde işleme izin belgesi kapsamında geçici olarak ithal edilen "1005.90.00.00.11" gümrük tarife istatistik pozisyonundaki "cin mısırı" (patlamış mısır-pop corn yapımında kullanılan mısır) cinsi eşyaya ilişkin olarak taahhüt hesabının kapatılmasının ardından Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünün yazısıyla ithali yasak "cin mısırı" cinsi eşyanın ithal edilmesi suretiyle rejim şartlarının ihlal edildiğinin anlaşıldığı bu nedenle izin belgesinin iptal edildiğinden bahisle Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca gümrük ve katma değer vergisinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın zımnen reddine dair işlem ile irad kaydedilecek olan gümrük ve katma değer vergilerinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:
Şartlı muafiyet kapsamında ithal edilen eşyanın, mevzuat hükümlerine göre başka ülkelere satışı gerçekleşmiştir. İthali yasak olan bir malın dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilerek dahilde işlenip ihraç edilmesi durumunda rejim ihlalinden söz edilemeyecektir.
Bu durumda Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca gümrük ve katma değer vergisinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan irad kaydedilecek olan ve ithalat esnasında tahakkuk ederek teminata bağlanan gümrük ve katma değer vergilerine ilişkin olarak davacı adına bir işlem tesis edilmediği ara kararı cevabından anlaşıldığından davanın bu kısım yönünden incelenmeksizin reddi gerekmektedir.
Mahkeme bu gerekçeyle gümrük ve katma değer vergisinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasını iptal etmiş, irad kaydedilecek gümrük ve katma değer vergileri yönünden ithalat esnasında tahakkuk eden ve teminata bağlanan gümrük ve katma değer vergileri yönünden ise davayı incelenmeksizin reddetmiştir.
Tarafların temyiz istemlerini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesinin 23/05/2018 tarih ve E:2014/5632, K:2018/2964 sayılı kararı:
Mahkeme kararının irad kaydedilecek olan ve ithalat esnasında tahakkuk ederek teminata bağlanan gümrük ve katma değer vergilerine dair davanın incelenmeksizin redde ilişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görülmüş olup davacının temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü iddialar sözü geçen hüküm fıkrasının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmamıştır.
Davalı idarenin, mahkeme kararının, gümrük ve katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karar bağlanan para cezalarına ilişkin hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 108. maddesinde serbest dolaşımda olmayan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebileceği, eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde ise teminatın iade edileceği belirtilmiştir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denilmektedir. Belirtilen Kanun'un 238. maddesinde de dahilde işleme rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin tahsil edileceği, ayrıca bu vergilerin iki katı para cezası alınacağı açıklanmıştır.
Bu hükümlere göre serbest dolaşımda olmayan eşyanın dahilde işleme rejimi çerçevesinde Türkiye'de işlenerek veya başka eşyanın üretiminde kullanılarak Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmek kaydıyla geçici olarak ithal edilmesi halinde ithal edilen eşyaya ait vergilerin kural olarak giriş sırasında tahakkuk ettirilmesi, geçici olarak ithal edilen eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihraç edilmesi halinde iade edilmek üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda öngörülen teminat türlerine göre teminata bağlanması icap etmektedir.
Bu şekilde, geçici olarak ithal edilen eşyaya ait olup giriş esnasında tahakkuk ettirilen vergiler için alınan teminatlar ihracatın gerçekleştirilip taahhüdün yerine getirilmesiyle taahhüt hesabı kapatılarak iade edilmektedir.
Öte yandan 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden denetleneceği hüküm altına alınmıştır. Kanun'un 20. maddesinin birinci fıkrasında ise Danıştay, bölge idare mahkemeleri ile idare ve vergi mahkemelerinin bakmakta oldukları davalara ait her türlü incelemeyi kendiliğinden yapacaklarına şeklindeki kuralda ise re'sen araştırma ilkesine yer verilmektedir.
Dosyanın ve Dairenin 2015/2822 esasına kayıtlı dosyasının incelenmesinden ... Mısır Ürünleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına dahilde işleme rejiminin ihlal edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca kesilen para cezasına vaki itirazın reddine dair işlemin ... Vergi Mahkemesinin ... esasına kayıtlı dosyasında dava konusu edildiği ve Ekonomi Bakanlığının ... sayılı raporunun bu dosyaya sunulduğu anlaşılmıştır.
Anılan raporda şu tespitlere yer verilmiştir:
... Birliği nezdinde yapılan araştırmalarda davacı adına dahilde işleme izin belgelerine esas olan kapasite raporlarının düzenlendiği işyeri ... Mısır Ürünleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 14/11/2008 tarihinde davacıya kiraya verilmiştir.
İşyerinin kiraya verilmesinden sonra idareye bildirimde bulunulmaksızın aynı işyeri davacıyla birlikte adı geçen şirketçe de dahilde işleme izin belgelerine esas alınan kapasite raporlarının düzenlenmesinde kullanılmıştır.
Öte yandan aynı adres ... Mısır İrmiği Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından da kapasite raporu temini için kullanılmıştır.
Davacı ve adı geçen diğer iki firma aynı işyeri adresini göstermek suretiyle 2008 ilâ 2013 yıllarında kapasite raporları almışlardır. Tesiste olabilecek değişiklikler nedeniyle kapasite raporlarının yenilenmesi halinde bir önceki rapor ilgili Odalar tarafından sistemden otomatik olarak iptal edilmesine rağmen firmaların elindeki fotokopi veya noter onaylı eski nüshalarıyla idareye müracaat etmek suretiyle dahilde işleme izin belgeleri almaları sırasında idarenin ... Birliği Kapasite Raporu Otomasyon Sisteminden şifreli giriş yapmak suretiyle kontrol imkanı bulunmadığından, işyeri devri, kiralanması, üretimin durdurulması vb. nedenlerle iptal edilen kapasite raporlarının geçerli olarak değerlendirilmesine yol açılmıştır.
Dahilde işleme izin belgelerinin düzenlenmesine esas olarak ibraz edilen kapasite raporlarının düzenlenme ve geçerlilik süreleri birbirleriyle iç içe geçmiştir. Raporun içeriği ve işyeri kapasitesinin bulunmadığı yönündeki tespitlere ilişkin olarak davacıdan görüş, bilgi ve belge istenilmesi üzerine verilen cevapta kapasite raporlarının iptaline ilişkin olarak kendilerine yapılmış herhangi bir tebligatın bulunmadığı, kapasite raporlarının geçersizliği yönünde bir bilgilerinin olmadığı şeklinde cevap verilmiştir.
Söz konusu rapora savunma ve temyiz dilekçelerinde yer verilmiş ancak rapordaki bu tespitlerin aksine davacı vekilince iddia ve savunmada bulunulmamıştır. Anılan kapasite raporuna mahkeme kararında da dayanılmıştır.
Bütün bu tespitler karşısında ekonomik yönden uygun olmasa da cin mısırından mısır irmiği üretilebilecek olması nedeniyle dahilde işleme rejimi kapsamında cin mısırı ithalinin yasak olmasına rağmen ilgili idarece ithaline müsaade edilmesi tek başına rejim ihlali için yeterli bir sebep değildir. Ancak davacı ile birlikte üç ayrı firma tarafından aynı üretim faaliyeti için aynı üretim tesisinin işyeri adresi olarak gösterilmesi suretiyle düzenlenmiş olan işyeri devri kiralanması, faaliyete son verilmesi vb. sebeplerle iptal edilen ve/veya geçerliliği bulunmayan kapasite raporlarına istinaden alınan dahilde işleme izin belgeleri kapsamında ithal edilen cin mısırından mısır irmiği üretimi yapıldığı yönündeki davacı beyanı gerçeği yansıtmamaktadır.
Anılan nedenle dahilde işleme rejimi şartlarının ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığından mahkeme kararının temyize konu para cezasına ilişkin hüküm fıkrasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Daire bu gerekçeyle mahkeme kararının irad kaydedilecek vergilerle ilgili iptal istemi yönünden davanın incelenmeksizin reddine ilişkin hüküm fıkrasını onamış, gümrük ve katma değer vergisi üzerinden hesaplanarak karara bağlanan para cezasına vaki itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptaline dair hüküm fıkrasını bozmuş, davacının karar düzeltme talebini reddetmiştir.
... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:
Vergi mahkemesi, ilk kararında yer alan aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle bozulan kısım yönünden ısrar etmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Uyuşmazlık konusu gümrük ve katma değer vergisinin iki katı tutarında hesaplanarak karara bağlanan para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek aksi yöndeki kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında ısrar kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından, istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay Yedinci Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2- ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.