Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/11188 Esas 2022/14428 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Giresun 1. Asliye Hukuk ile İstanbul Anadolu 27. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, 6100 sayılı HMK'nın "Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki" başlıklı 12/1. maddesinde; "Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir." hükmünün yer aldığını, bu yetki kuralının kamu düzenine ilişkin olup mahkemece resen gözönünde tutulacağını, bu durumda, kesin yetki kuralı gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul Anadolu 27. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davanın, 2004 sayılı İİK'nın 277 ve davamı maddeleri uyarınca açılan tasarrufun iptali istemine ilişkin olduğu, bu davalar için İcra İflas Kanunu'nda özel bir yetki kuralı getirilmediği, yetkili mahkemenin 6100 sayılı HMK hükümlerine göre belirleneceği, bu davaların, şahsi bir dava olup, taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığından, HMK'nın 12. maddesinin burada uygulanmayacağı, davalı ... tarafından yetki itirazında bulunulmuş ise de, dosyada birden fazla davalının bulunduğu, davalılardan ... ve ... tarafından yetki itirazında bulunulmadığı, davalılar arasında zorunlu dava arkadaşlığının bulunduğu, usul işlemlerini birlikte yapmak zorunluluğunun bulunduğu, bir davalı tarafından yapılan yetki itirazının hukuki sonuç doğurmayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Dava İİK'nın 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkin olup, iptal davaları için yasada özel bir düzenleme öngörülmediğinden davanın HMK'nın 6. maddesi gereğince davalının davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesinde açılması gerekir. Aynı Kanun’un 7/1. maddesi gereğince de davalı birden fazla ise dava bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. İptal davaları ayni hakka değil kişisel hakka dayanan davalardan olduğundan davanın konusu taşınmaz bile olsa HMK'nın 12. maddesinin uygulanma imkanı yoktur. İİK'nın 282. maddesi gereğince davalı borçlu ile doğrudan veya dolaylı işlem yapan 3. kişiler arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan ve zorunlu dava arkadaşları usul işlemlerini birlikte yapmak zorunda olduklarından yetki itirazının davalılarca birlikte ileri sürülmesi yasa gereğidir. Yalnız bir davalı tarafından ileri sürülen yetki itirazı hukuki sonuç doğurmaz.
Somut olayda; davalılardan ...’un cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmadığı, ...’ın ise cevap dilekçesi sunmadığı dolayısıyla yetki itirazının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 24.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.