14. Hukuk Dairesi 2021/895 E. , 2021/2247 K.
"İçtihat Metni" 14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.06.2012 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 20.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, 15 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış sureti ile giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacılar vekili, 30.06.2015 tarihli keşif mahallindeki beyanında 112 ada 23 parsel ve kondal mevkii 101 ada 18 parsel sayılı taşınmazların satış talebinden vazgeçmiştir.
Mahkemece, dava konusu 13 adet taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiş, 112 ada 23 parsel ve kondal mevkii 101 ada 18 parsel sayılı taşınmazlarda davacı vekili vazgeçmiş olduğundan bu taşınmazlar bakımından davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre dava konusu .... Mevkii 101 ada 18 parsel, 101 ada 32 parsel, 106 ada 27 parsel, 106 ada 46 parsel, 106 ada 70 parsel, 106 ada 71 parsel, 107 ada 249 parsel, 108 ada 168 parsel, 110 ada 12 parsel, 105 ada 13 parsel, 105 ada 17 parsel, 105 ada 32 parsel yönünden yapılan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Dava konusu 105 ada 2 parsel yönünden yapılan incelemede ise;
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu alınan İnşaat bilirkişi raporlarına göre dava konusu 105 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerinde eski ev, ahır ve yeni bakkal olarak adlandırılan muhdesatların bulunduğu anlaşılmaktadır. Davalı ... 30.06.2015 tarihli keşifteki beyanında bu parsel üzerindeki eski ev ve ahırın 1976 yılında babası tapu kayıt maliki ... tarafından yaptırıldığını, yeni bakkalın ise kendisi tarafından yaptırıldığını iddia etmiştir. Mahkemece 105 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yeni bakkal olarak adlandırılan muhdesatın bedelinin davalı ...’a ödenmesine diğer muhdesatların bedelinin ise (eski ev ve ahır) tüm paydaşlara paylaştırılmasına karar verilmiştir. Davalı ... temyiz dilekçesinde 105 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki eski ev ve ahırın babası tapu kayıt maliki ...’a ait olduğunu, bu muhdesatlardan elde edilecek satış bedelinin ... mirasçılarına ödenmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler ışığında 105 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki eski ev ve ahır bakımından öncelikle tüm tarafların muhdesat iddiasını kabul edip etmediklerine dair beyanlarının tespit edilmesi, muhdesat konusunda ihtilaf bulunduğunda muhdesat iddiasında bulunan tapu kayıt maliki ... mirasçılarına “Muhdesatın aidiyeti” konusunda dava açmak üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmesi, açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, tüm tarafların muhdesat iddiasını kabul etmesi veya muhdesatın aidiyeti davası açılıp da muhdesatın ...’a aidiyetine karar verilmesi halinde; muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşın mirasçılarına, geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara dağıtılması ve dağıtım oranlarının hükümde açıkça gösterilmesi; mahkemece verilen süre içerisinde dava açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Açıklanan hususlar gözönünde bulundurulmadan noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) No"lu bentte açıklanan nedenlerle Ziyaret Mevkii 101 ada 18 parsel, 101 ada 32 parsel, 106 ada 27 parsel, 106 ada 46 parsel, 106 ada 70 parsel, 106 ada 71 parsel, 107 ada 249 parsel, 108 ada 168 parsel, 110 ada 12 parsel, 105 ada 13 parsel, 105 ada 17 parsel, 105 ada 32 parsel yönünden davalı ... tarafından yapılan temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA; aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, (2) No"lu bentte açıklanan nedenlerle 105 ada 2 parsel yönünden davalı ...’un temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 29.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.