MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili, davalılar .... Tem. ve ... Tem. Ltd. Şti. vekili ve davalı ... Tur. Tur. Nak. İnş. Müt. Hiz. ve Hay.San. Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili; müvekkili ile davalılar arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğunu sözleşme kapsamında davalılar tarafından çalıştırılan dava dışı 2 işçinin müvekkili aleyhine açtığı işçilik alacakları ile ilgili davanın işçiler lehine sonuçlandığını ve bu kapsamda müvekkili tarafından dava dışı işçilere icra takibi sonucunda 75.176,00 TL"sı ödeme yapıldığını, sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu, müvekkili tarafından ödenen 75.176,00 TL"sı bedelin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar .... Tem. ve ... Tem. Ltd Şti vekili ve ... Tur. Tur. Nak. İnş. Müt. Hiz. ve Hay. San. Tic. Ltd. Şti. vekili, davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Temizlik Güv. Hizm. San. Tic. Ltd Şti davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki sözleşme ve şartnamelerde tarafların sorumluluklarına ilişkin hüküm bulunmadığı, bu durumda davalı alt işverenlerin dava dışı işçileri çalıştırdıkları süreler göz önüne alınmak suretiyle işçilere ödenen bedelin 1/2"sinden sorumlu oldukları anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulü ile davalı ... Tem ve Özel Güvenlik Hizmetleri Tur .Hayv. San. Tic. Ltd. Şti"nden 4.082,16 TL"nin, davalı ... Temizlik Güv.Hizm.San.Tic.Ltd.Şti"nden 2.889,07 TL"nin, davalı ... Temizlik Ltd. Şti"nden 4.031,41 TL"nin, davalı ... Tur Turizm Nak. İnş. Müt. Hizm.ve Hayv. San. Tic. Ltd. Şti"nden 12.141,26 TL"nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan ayrı ayrı alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili, davalılar .... Tem. ve ... Tem. Ltd. Şti. vekili ve davalı ... Tur. Tur. Nak. İnş. Müt. Hiz. ve Hay.San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılar .... Tem. ve ... Tem. Ltd Şti vekili ve davalı ... Tur Tur Nak İnş Müt Hiz ve Hay.San Tic Ltd Şti vekilinin tüm davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir. Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalıların ödenen bedelin yarısından sorumlu tutulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalılar .... Tem. ve San. Tic. Ltd. Şti. vekili ve davalı ... Tur. Tur. Nak. İnş. Müt. Hiz. ve Hay. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, davacıdan peşin alınan harcın istek halinde iadesine, aşağıda yazılı harçların temyiz eden davalılardan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.