16. Hukuk Dairesi 2016/9330 E. , 2019/4441 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "ilçe belediyesi ile Büyükşehir Belediyesinin davaya dahil edilmesi sağlanarak taraf koşulunun tamamlanması, bundan sonra yasal ilanlar yapılarak işin esasına girilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne çekişmeli taşınmazın 13.03.2014 tarihli teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 200,01 metrekarelik alanın davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine, ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik ve imar-ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak 4721 sayılı TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan tescil davasıdır. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece, taşınmazın niteliğinin ve zilyetlik süresinin belirlenmesinde hava fotoğrafı incelemesinden yararlanılmadığı gibi, dosya ekinde bulunan fotoğraflar da ziraat bilirkişi raporunu denetlemeye elverişli değildir. Raporda, çekişmeli taşınmazın paftasında yol olarak gösterildiği ancak zeminde yol bulunmadığı bildirildiği halde, dosya arasına konulan fotoğraflarda zeminde yol göründüğü anlaşılmaktadır. Ayrıca taşınmazın nizaya konu bölümü ile geriye kalan bölümleri fotoğraflar üzerinde ayrı ayrı işaretlenmediğinden raporun denetimi yapılamamıştır. Ayrıca tanıklardan Osman, çekişmeli taşınmazın 35 yıl önce, tanık ... ise 2007 yılından önce patika yol olarak kullanıldığını beyan ettikleri halde, söz konusu beyanlar arasındaki çelişki de giderilmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait beşer yıllık evreler halinde üç ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ile komşu taşınmazlara ait kadastro tutanakları ve varsa dayanağı belgeler getirilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, ziraat mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın fiilen yol olarak kullanılıp kullanılmadığı, fiilen yol olarak kullanılmıyor ise geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; ziraat mühendisi bilirkişisinden, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu ve imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı rapor istenmeli, yine çekişmeli taşınmazın dava konusu edilen bölümü ile dava konusu edilmeyen bölümünün denetime elverecek şekilde farklı yön ve açılardan fotoğrafları çektirilerek, tescili istenen kısmın sınırları işaretlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın uydu fotoğrafları üzerindeki konumunun gösterilmesi istenilmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediyelere ayrı ayrı iadesine,
yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
17.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.