Mahkemesi :İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
Tarihi :21.05.2014
Numarası :2009/670-2014/184

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı ile davalılar A... Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., H.. D.., Z.. Ö.. vekillerince temyiz edilmiş, davalı Z.. Ö.. vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat H..N..B.. ile davalı H.. D.. vekili Avukat K..M.., davalı Z.. Ö.. vekili Avukat Y..T.., davalı asil R.. Y.. geldi. Davalı A..Y..İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili gelmedi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, yaklaşık maliyetin hazırlanmasında abartılı metrajlar ve afaki imalâtlara yer verilmesi, tadilat ve onarımların bir kısmı az miktarda yapılmış, bir kısmı hiç yapılmamış olmasına rağmen tamamı yapılmış gibi gösterilerek fazla ödeme yapılmak suretiyle idarenin uğradığı zararın ve haksız tahsil edilen iş bedelinin, yüklenici şirket ile yaklaşık maliyeti hazırlayan ve kontrol görevini ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanlarından tahsili istemine ilişkin olup; mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar davacı iş sahibi idare ile davalı yüklenici şirket ve davalı idare elemanları Z.. Ö.. ile H..L..D.. vekillerince temyiz edilmiştir.
Mülkiyeti davacı idareye ait olan ve Manisa"da bulunan H... Hamamı"nın bir kısım onarım işlerine ilişkin projenin İzmir 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu"nun 21.12.2005 tarih ve 62 sayılı kararıyla onaylandıktan sonra Vakıflar Bölge Müdürlüğü"nün yaptığı görevlendirme sonucu idare elemanları tarafından belirlenen yaklaşık ihale yılı olan 2006 yılına güncellenmesi sonucu çıkılan ihalede iş, davalı yüklenici şirkete verilerek 23.05.2006 tarihli sözleşme imzalanmış, yer teslimi yapılarak yüklenici tarafından işe başlanmıştır. Sözleşmenin 6. maddesine göre türü "Anahtar teslimi götürü bedel" olup miktarı da, 413.000,00 TL"dir. Sözleşmenin 7. maddesinde KDV"nin sözleşme bedeline dahil olmayıp iş sahibi tarafından ayrıca yükleniciye ödeneceği kabul edilmiştir.
Yüklenicinin işin tamamlandığına dair 19.12.2006 tarihli dilekçesi ve idare çalışanı davalılar Mimar Z.. Ö.. ve Elektrik Teknikeri R.. Y.."ın işin tamamlandığını belirterek geçici kabul teklif belgesi düzenlemeleri üzerine davacı iş sahibince oluşturulan geçici kabul komisyonunun incelemesi sonucu 18.12.2007 tarihli işin sözleşme ve eklerine uygun olduğu ve geçici kabule engel olabilecek eksik, kusur ve arızaların bulunmadığı belirtilerek geçici kabulün yapıldığı, ancak geçici kabulde geçici kabule engel teşkil etmeyen eksik ve kusurlar bulunduğunun belirlendiği, bilahare ihbar üzerine başlatılan soruşturma nedeniyle kesin hesap ve kesin kabul işlemlerinin yapılmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davalı yüklenici ile idare elemanlarına karşı ileri sürülen iddialar ve talep edilen zararların cinslerine göre davada çözümü gereken husus, ihale evrakları arasında bulunan yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların gerçek piyasa fiyatlarına uygun düşüp düşmediği, mahal listesinin koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararına aykırı hazırlanıp hazırlanmadığı ve kabul edilemeyecek derecede fazla ihale bedeli belirlenip sözleşme yapılıp yapılmadığı ile yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalâtlara göre hak ettiğinden fazla ödeme yapılıp yapılmadığından ibarettir. Davalı yüklenici, gerçekleştirdiği imalâttan fazla yapılan ödemelerden her halükârda sorumlu ise de, ihale evraklarının hazırlanması, yaklaşık birim fiyatlarının belirlenmesi, mahal listesi ve fiyatların koruma değerlendirme ön izin komisyonunun kararı ve işin niteliğine aykırı olarak belirlenmesi ve fiyatın fahiş olarak tespitinde katkısı olduğu ispat edilemediği sürece bu sebeple yapılan fazla ödemelerden sorumlu değildir.
Diğer yandan davacı idare, yaklaşık maliyet cetveli ile ihale dokümanlarındaki fiyatların piyasa fiyatlarının üzerinde tespit edildiği, mahal listesinin abartılı olarak düzenlendiği ve hayali imalâtlara yer verildiğini ileri sürdüğünden, yaklaşık maliyet cetveli ve ihale dokümanlarındaki fiyatların belirlenmesinde görevli idare elemanları fiyatlar ve imalâtların yüksek belirlenmesi ile fazla ödeme yapılmasında kusurlu olduklarının saptanması halinde bu sebeple oluşan idare zararından, kontrol görevi olup bu görevi ihmal ederek fazla ödeme yapılmasına neden olan idare elemanları da haksız fiil hükümlerine göre kusurlarıyla oluşan fazla ödemeden kaynaklı idare zararından sorumludurlar.
Dosya kapsamından geçici kabul işlemleri yapılmakla birlikte kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmadığı anlaşılmakta ise de; yüklenici tarafından onarım işinin bitirildiği belirtilerek iş sahibine teslim edildiği ve 3 adet hakediş belgesinin düzenlendiği, davacı idare tarafından da fazla ödeme yapıldığı ve idarenin zarara uğratıldığından bahisle kesin kabul ve kesin hesap yapılmayarak eldeki dava açıldığına göre, mahkemece kesin hesabının çıkartılarak sonucuna göre fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, davacı idarenin zarara uğrayıp uğramadığı ve davalıların hangi hukuki sebeplerle sorumlu olacaklarının tespiti gerekir. Erken açılan bir davadan söz edilemeyeceği gibi, ihtilafın halli için kesin kabul ve kesin hesap işlemlerinin yapılmasını bekleme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Bu durumda, mahkemece öncelikle sözleşme eki ihale evrakları ve dokümanlarında yapılması kararlaştırılan işlerin sözleşme tarihi itibariyle gerçek piyasa fiyatlarının ticaret ve sanayi odaları ile ilgili meslek kuruluşlarından sorularak tespit edildikten sonra bilirkişi kurulundan yaklaşık maliyet cetveli, mahal listesi, ihale evrakları ve sözleşme bedelinin belirlenmesinde davalı idare elemanlarının ihmal ve kusurları bulunup bulunmadığı varsa dereceleri ve miktarları ile davalı yüklenicinin sözleşme ile eki ihale dokümanlarına göre Yargıtay denetimine de elverişli olacak şekilde yapımını üstlendiği halde hiç yapmadığı ya da eksik yaptığı işler olup olmadığı ve bunlar sebebiyle kendisine ne miktarda fazla ödeme yapıldığı, kontrol ile geçici kabul komisyonunda görevli olan davalı idare çalışanlarının kontrol ve denetim görevini ihmal sebebiyle fazla ödemeye neden olup olmadıkları ve miktarı konusunda Manisa 2. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2010/347 Esas sayılı dosyasında verilip kesinleşecek kararın da dikkate alınması suretiyle gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp, davalı yüklenicinin, ihale evraklarında fiyatın yüksek belirlenmesi ya da hayali imalât gösterilmesinde katkısı bulunup bulunmadığı değerlendirilip sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı idare, davalı yüklenici şirket ile davalılar Z.. Ö.. ve H.. L..D.. vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı şirket ile diğer davalılar H..L..D.., R.. Y.. ve Z.. Ö.."den alınarak Yargıtay duruşmasında kendisini vekille temsil ettiren davacı V.. M.."ne ve 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin de davacı V.. M.."nden alınarak Yargıtay duruşmasında kendilerini vekille temsil ettiren davalılar H..L..D.. ve Z.. Ö.."e verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacı ve davalılar A..Y.. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., H..L..D.. ve Z.. Ö.."e geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 19.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.