Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/11194 Esas 2022/14879 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada, İstanbul Anadolu 13. Sulh Hukuk ile Alanya 3. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Bölge Adliye Mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, sözlü vasiyetnamenin belgelenmesi istemine ilişkindir.
İstanbul 4. Sulh Hukuk Mahkemesince, murisin adresinin "Ahmediye Mahallesi Tunusbağı Caddesi, Gülzade Apartmanı, No:7/5 Doğancılar, Üsküdar/İstanbul" olduğu, bu nedenle İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul Anadolu 13. Sulh Hukuk Mahkemesince, murisin UYAP kayıtlarından MERNİS adresinin "Kızlar Pınarı Mah. Çağrıcı Sk. No:1 İç Kapı No:5 Alanya/Antalya" olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle Alanya Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Alanya 3. Sulh Hukuk Mahkemesince ise, TMK’nın 540. maddesinde “Mirasbırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatır. Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve mirasbırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hakime beyan ederler.” denilerek sözlü vasiyetnamenin vakit geçirmeksizin bir sulh hukuk mahkemesi hatta asliye hukuk mahkemesine dahi verilebileceğinin düzenlendiği, dava dilekçesindeki talebin açıkça TMK’nın 540. maddeye dayalı olarak sözlü vasiyetnamenin belgelendirilmesine yönelik bulunduğu, bu nedenle eldeki davada vasiyetnamenin açılmasına yönelik yetki kuralına göre değerlendirme yapmanın isabetli olmayacağı, sözlü vasiyetnamenin belgelenmesinin ilk başvurulan mahkemece yapılması gerektiği ve bu konuda özel bir yetki kuralı da olmadığı nazara alınarak talebin ilk başvurulan İstanbul 4. Sulh Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilerek, yargı yerinin belirlenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir.
Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler 6100 sayılı HMK'nın 21. maddesinde;
“(1) Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa,
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa,
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse,
ç) Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, mahkemelerce verilen yetkisizlik kararı kesinleşmiş ise de, iki mahkeme arasında karşılıklı olarak verilmiş bir yetkisizlik kararı bulunmamaktadır. Olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için Alanya 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin kararında yetkili olduğu belirtilen İstanbul 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin de Alanya Sulh Hukuk Mahkemelerinin yetkili olduğuna dair yetkisizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında merci tayini için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz yetki uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle yargı yerinin belirlenmesi koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirleme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 31.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.