Esas No: 2022/6340
Karar No: 2022/15092
Karar Tarihi: 01.11.2022
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/6340 Esas 2022/15092 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Taşınmaz bedelinin tahsili için davacının açtığı davada, mahkeme kararı bozulmuş ve hüküm kurulmadan önce davacının öldüğü ortaya çıkmıştır. Taraflar arasındaki dava tamamlanmadan, taraflardan birinin ölümü durumunda HMK'nın 55. maddesi uyarınca mirasçılarının tamamının tespit edilerek davadan haberdar edilmeleri gerektiği vurgulanmıştır. Mahkemenin bu işlemi yapmadığı için kararın bozulması kararlaştırılmıştır.
Kanun Maddeleri:
1. HMK'nın 114/1-d maddesi, taraf ehliyeti olarak bilinir.
2. HMK'nın 115/1 maddesi, taraf ehliyetini re'sen gözetilmesi gerektiğini öngörür.
3. HMK'nın 55. maddesi, taraflardan birinin ölümü durumunda mirasçılarının tespit edilerek davadan haberdar edilmesi gerektiğini belirtir.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Taraf ehliyeti; 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartı olup mahkemelerce re’sen gözetilecektir. (HMK'nın 115/1). Taraf teşkili kamu düzenine ilişkin olup, yöntemince taraf teşkili sağlanmadan davada esastan hüküm kurulamaz.
Davanın açıldığı sırada mevcut olmasına rağmen yargılama sırasında taraflardan birinin ölümüyle taraf ehliyetinin sona ermesi durumunda HMK’nın 55. maddesi uygulanacak olup, HMK’nın 55. maddesi “Taraflardan birinin ölümü hâlinde, mirasçılar mirası kabul veya reddetmemişse, bu hususta kanunla belirlenen süreler geçinceye kadar dava ertelenir. Bununla beraber hâkim, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, talep üzerine davayı takip için kayyım atanmasına karar verebilir.” şeklinde düzenlenmiştir.
Davada davacının ölümü hâlinde HMK’nın 55. maddesi gereğince Mahkemece, davacının mirasçılarının tamamı tespit edilerek davadan haberdar edilmeleri gerekir.
Bu itibarla davanın ... tarafından açıldığı, yargılama esnasında 17.09.2015 tarihinde davacının öldüğü, Mahkemece, davacının ölümü sonrasında taraf teşkilinin sağlanması için herhangi bir usul işlemi yapılmaksızın dava hakkında karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, ölümle vekalet ilişkisinin son bulduğu gözetilerek, HMK’nın 55. maddesinde gösterilen şekilde ölen davacının mirasçıları tebligat yoluyla davadan haberdar ederek sonucuna karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, yazılı şekilde hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 01.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
